Η τελευταία συνέντευξη του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα: “Ο καλλιτέχνης πρέπει να πενθεί και να γελά μαζί με το λαό του” (10/06/1936)

Ο μεγαλύτερος άνθρωπος της Τέχνης στην Ισπανία του 20ού αιώνα, ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, δολοφονήθηκε σαν σήμερα (ή χτες) το 1936 από τους φασίστες που στασίασαν ενάντια στην Ισπανική Δημοκρατία. Όντας αγωνιστής από το χώρο του, ιδρυτικό μέλος των “Φίλων της Σοβιετικής Ένωσης” και έχοντας υπογράψει και συνυπογράψει πολλά κείμενα (π.χ.επί δικτατορίας Πρίμο ντε Ριβέρα, για το δικαίωμα χρήσης της καταλανικής γλώσσας, αργότερα, για την καταγγελία της δικτατορίας του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία), αποτελούσε στόχο των φασιστών. Ο τάφος του ακόμα να βρεθεί.

Από αριστερά προς δεξιά και από πάνω προς τα κάτω: ο ποιητής Ραφαέλ Αλμπέρτι, ο σκηνοθέτης Λουίς Μπουνιουέλ, ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης Εντουάρδο Ουγάρτε, ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚ Ισπανίας Χοσέ Ντίαθ, η συγγραφέας Μαρία Τερέσα Λεόν και ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας του ΚΚΙ “Εργατικός Κόσμος” Μιγέλ Γκονθάλεθ το Φλεβάρη του 1936. (φωτό)

Στην παρακάτω πολύ ενδιαφέρουσα (και για την τροπή που παίρνει με την αλλαγή ρόλων) συνέντευξη-διάλογο με τον εξίσου κυνηγημένο από τους φασίστες διάσημο καταλανό σκιτσογράφο Λουίς Μπαγαρία, η οποία θεωρείται η τελευταία του συνέντευξη, ο Λόρκα κάνει λόγο για φληνάφημα περί “τέχνης για την τέχνη” και μιλά για την τέχνη για το λαό, αλλά και για τη “μετά θάνατο ζωή”, τον εθνικισμό και την αραβική κληρονομιά της γενέτειράς του, τις ταυρομαχίες και τη μουσική.

Εκ των προτέρων αναφέρεται η μη εξοικείωση του μεταφραστή με τα αναφερόμενα στο διάλογο θέματα Τέχνης, οπότε, κάθε διόρθωση θα ήταν ευπρόσδεκτη.

***

Εσύ που έχεις δώσει λυρική έκφραση στην κολοκύθα του Χιλ Ρόμπλες (σ.parapoda: όπως πάντοτε απεικόνιζε αυτόν τον πολιτικό ο Μπαγαρία) και που έχεις δει την κουκουβάγια του Ουναμούνο (σ.parapoda: συχνά αποκαλούσαν έτσι τον ίδιο τον Ουναμούνο και ο ίδιος είχε ζωγραφίσει κατά την εξορία του στο Παρίσι το 1925 μια κουκουβάγια, στα φτερά της οποίας είχε γράψει ένα ποίημα αφιερωμένο στο συγγραφέα Φρανσίς ντε Μιομάντρ) και το σκυλί χωρίς ιδιοκτήτη του Μπαρόχα (σ.parapoda: “ήρωας” στο έργο του “O αγώνας για τη ζωή – τόμος 1: “Η αναζήτηση””, όπου το αδέσποτο και χωρίς μοίρα σκυλί υπερασπίζεται την ατομική ιδιοκτησία), θέλεις να μου πεις ποιο νόημα έχει το σαλιγκάρι στο αγνό τοπίο του έργου σου;

Με ρωτάς γιατί αυτή η προτίμηση για τα σαλιγκάρια στις εικόνες μου. Λοιπόν, πολύ απλά: για εμένα, το σαλιγκάρι έχει μια συναισθηματική φόρτιση στη ζωή μου. Μια φορά, ενώ ζωγράφιζα, πλησίασε η μητέρα μου και, παρατηρώντας τις μουτζούρες μου, μου είπε: “Γιε μου, εγώ θα πεθάνω κάποια μέρα χωρίς να έχω καταλάβει πώς εσύ θα μπορέσεις να κερδίσεις τα προς το ζην από τα σαλιγκάρια”. Από τότε, έχω βαφτίσει έτσι τα σχέδιά μου. Νομίζω τώρα κόρεσες την περιέργειά σου.

Ποιητή Γκαρθία Λόρκα, με τη λεπτότητα και το βαθυστόχαστο, τον απαλό και όμορφο στίχο σου, στίχο με φτερό από ατσάλι καλά δεμένο, που διαπερνά τα έγκατα της γης: πιστεύεις, ποιητή, στην τέχνη για την τέχνη ή, αντίθετα, η τέχνη πρέπει να τίθεται στην υπηρεσία ενός λαού για να πενθεί μαζί του όταν αυτός πενθεί και να γελάει όταν ο λαός γελάει;

Στην ερώτησή σου, μεγάλε και τρυφερέ Μπαγαρία, πρέπει να απαντήσω ότι αυτή η έννοια της τέχνης είναι κάτι που θα ήταν σκληρό, αν δεν ήταν, ευτυχώς, φανταστικό. Κανένας πραγματικός άνθρωπος δεν πιστεύει σε αυτό το φληνάφημα περί “καθαρής τέχνης”, στην τέχνη για την τέχνη. Σε αυτή τη δραματική στιγμή στον κόσμο, ο καλλιτέχνης πρέπει να πενθεί και να γελά μαζί με το λαό του. Πρέπει να αφήνει στην άκρη το μπουκέτο με τους κρίνους και να μπαίνει στη λάσπη μέχρι τη μέση για να βοηθά αυτούς που αναζητούν τους κρίνους. Συγκεκριμένα, εγώ έχω μια πραγματική επιθυμία να επικοινωνώ με τους άλλους. Για αυτό χτύπησα τις πόρτες του θεάτρου και στο θέατρο βγάζω όλη μου την ευαισθησία.

Πιστεύεις ότι όταν παράγεται ποίηση προσεγγίζεται ένα μελλοντικό υπερπέραν ή, αντίθετα, απομακρύνονται τα όνειρα για μια άλλη ζωή;

Αυτή είναι μια ασυνήθιστη και δύσκολη ερώτηση που φανερώνει οξυμένη μεταφυσική ανησυχία που γεμίζει τη ζωή σου και που μόνο όσοι σε γνωρίζουν καταλαβαίνουν. Η ποιητική δημιουργία είναι ένα μυστήριο που δεν αποκωδικοποιείται, όπως το μυστήριο της γέννησης του ανθρώπου. Ακούγονται φωνές, χωρίς να γνωρίζεις από πού, αλλά και δεν ωφελεί σε κάτι να νοιάζεσαι και από πού προέρχονται. Όπως δεν είχα έγνοια για να γεννηθώ, έτσι δεν έχω έγνοια και για να πεθάνω. Ακούω τη Φύση και τον άνθρωπο με θαυμασμό και αντιγράφω αυτό που με διδάσκουν χωρίς σχολαστικότητα και χωρίς να δίνω στα πράγματα ένα νόημα που δεν γνωρίζω αν το έχουν. Ούτε ο ποιητής ούτε κανείς δεν κατέχει το κλειδί και το μυστικό του κόσμου. Θέλω να είμαι καλός, γνωρίζω ότι η ποίηση εξυψώνει, και όντας καλός και με τον γάιδαρο και με το φιλόσοφο (σ.parapoda: βλ. το παράδοξο του φιλόσοφου Μπουριντάν), είμαι πλήρως πεπεισμένος ότι αν υπάρχει υπερπέραν θα είχα την ευχάριστη έκπληξη να με συναντήσω σε αυτό. Όμως ο πόνος του ανθρώπου και η σταθερή αδικία που πηγάζει από τον κόσμο, καθώς και το ίδιο μου το σώμα και η ίδια μου η σκέψη, με αποτρέπουν να μετακομίσω στα αστέρια.

Δεν πιστεύεις, ποιητή, ότι μόνο η ευτυχία βρίσκεται στην ομίχλη της μέθης, στη μέθη των χειλιών της γυναίκας, του κρασιού, του όμορφου τοπίου, και ότι με το να συλλέγει κανείς έντονες στιγμές δημιουργούνται στιγμές αιωνιότητας, ακόμα κι αν η αιωνιότητα δεν υπήρχε και χρειαζόταν να μαθαίνει από εμάς;

Δεν γνωρίζω, Μπαγαρία, σε τι έγκειται η ευτυχία. Αν πίστευα στο κείμενο που μελετούσα στο Ινστιτούτο, του απερίγραπτου καθηγητή Ορτί ι Λάρα, την ευτυχία δεν την βρίσκεις παρά μόνο στους ουρανούς· όμως αν ο άνθρωπος έχει επινοήσει την αιωνιότητα, πιστεύω ότι υπάρχουν στον κόσμο πολλά γεγονότα και πράγματα που την αξίζουν, τόσο για την ομορφιά τους, όσο και για την καταλυτικότητά τους, που αποτελούν απόλυτα πρότυπα για να είναι μόνιμα. Γιατί με ρωτάς τέτοια πράγματα; Αυτό που θες είναι να βρεθούμε στον άλλο κόσμο και να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας υπό τη σκέπη ενός φανταστικού μουσικού καφέ με φτερά, γέλια και απερίγραπτη αιώνια μπύρα. Μπαγαρία, μη φοβάσαι… Να είσαι βέβαιος ότι θα συναντηθούμε.

Θα σε παραξενεύουν, ποιητή, οι ερωτήσεις αυτού του άγριου σκιτσογράφου. Είμαι, όπως γνωρίζεις, ένα ον με πολλά φτερά και λίγες πεποιθήσεις, άγριος αλλά από ύλη που πονάει. Και σκέψου, ποιητή, ότι όλες αυτές οι τραγικές αποσκευές της ζωής μου άνθησαν σε έναν στίχο που ψέλλισαν τα χείλη των γονιών μου. Δεν πιστεύεις ότι είχε περισσότερο δίκιο ο Καλντερόν ντε λα Μπάρκα (σ.parapoda: δραματουργός, ποιητής και συγγραφέας του 17ου αιώνα) όταν έλεγε ότι “ε, λοιπόν, το μεγαλύτερο έγκλημα του ανθρώπου είναι ότι έχει γεννηθεί”, από ό,τι ο Μουνιόθ Σέκα (σ.parapoda: κωμικογράφος, βασιλόφρων και επικριτής της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας, συμμετείχε στην ένοπλη φασιστική εξέγερση του 1936, συνελήφθη και εκτελέστηκε στο “Μελιγαλά” της Ισπανίας, Παρακουέγιος) και η αισιοδοξία του;

Οι ερωτήσεις σου δεν με παραξενεύουν καθόλου. Είσαι ένας πραγματικός ποιητής που πάντοτε βάζει το δάχτυλο στην πληγή. Σου απαντώ με απόλυτη ειλικρίνεια, με απλότητα, και αν δεν είμαι εύστοχος και φλυαρώ, αυτό είναι μόνο από άγνοια. Τα φτερά της αγριάδας σου είναι φτερά αγγέλου, και πίσω από το ταμπούρλο που κρατά το ρυθμό του μακάβριου χορού σου υπάρχει μια ρόδινη λύρα, από αυτές που ζωγράφιζαν οι ιταλοί πρωτόγονοι. Η αισιοδοξία είναι ίδιον των ψυχών που έχουν μία και μόνη διάσταση: αυτών που δεν βλέπουν το κύμα των δακρύων που μας περιβάλλει, το οποίο προκαλείται από πράγματα που μπορούν να επιλυθούν.

Ευαίσθητε και ανθρώπινε ποιητή Λόρκα, ας συνεχίσουμε να μιλάμε για πράγματα που ανήκουν στο υπερπέραν. Επανέρχομαι σε αυτό το θέμα, γιατί το ίδιο είναι που επανέρχεται από μόνο του. Τους πιστούς, που πιστεύουν σε μια μελλοντική ζωή, μπορεί να τους χαροποιεί το να βρεθούν σε μια χώρα ψυχών που δεν έχουν σαρκώδη χείλη προς φίλημα; Δεν είναι καλύτερη η σιωπή του τίποτα;

Κάλλιστε και βασανισμένε Μπαγαρία, δεν γνωρίζεις ότι η Εκκλησία κάνει λόγο για ανάσταση της σάρκας ως τη μεγάλη επιβράβευση των πιστών της; Ο προφήτης Ησαΐας το λέει σε μια τρομακτική αποστροφή του: “[Στον Κύριο θα] ευφρανθούν τα κόκαλα που έσπασε[ς].” Και εγώ είδα στο κοιμητήριο του Σαν Μαρτίν μια ταφόπλακα σε έναν άδειο τάφο, μια ταφόπλακα που κρεμόταν σαν ένα παλιό δόντι σε έναν κατεστραμμένο τοίχο, όπου γραφόταν πάνω της: “Εδώ αναμένει την ανάσταση το σώμα της κας. Μικαέλα Γκόμεθ”. Μια ιδέα εκφράζεται και είναι εφικτή επειδή έχουμε κεφάλι και χέρια. Τα δημιουργήματα δεν επιθυμούν να είναι φαντάσματα.

Πιστεύεις ότι ήταν καλή η στιγμή να επιστραφούν τα κλειδιά της γραναδίνικης γης; (σ.parapoda: είχε προξενήσει αρνητική εντύπωση στους καθεστωτικούς κύκλους η αναφορά του Λόρκα στη λύπη του για την απώλεια του αραβικού πολιτισμού στη Γρανάδα, με τη νίκη των Καθολικών Μοναρχών – Φερδινάνδου και Ισαβέλλας – το 1492. Συγκεκριμένα, ο Λόρκα είχε πει: “όντας από την Γρανάδα, με συμπάθεια βλέπω όσους διώκονται. Τους τσιγγάνους, τους μαύρους, τους Εβραίους (…) τους βορειοαφρικανούς Άραβες, που όλοι οι γραναδίνοι φέρουμε μέσα μας.”)

Ήταν μια στιγμή πολύ κακή, παρότι στα σχολεία λένε το αντίθετο. Χάθηκε ένας αξιοθαύμαστος πολιτισμός, μια ποίηση, μια αστρονομία, μια αρχιτεκτονική και μια φινέτσα, όλες τους μοναδικές στον κόσμο, για να ανοίξει ο δρόμος σε μια πόλη φτωχή, δειλή: σε μια “γη του τσάβικο” (σ.parapoda: έτσι ονομαζόταν στη Γρανάδα το “οτσάβο”, υποδιαίρεση της πεσέτας, βάρους 1/8 ουγγιάς χαλκού. Μάλλον ο όρος “γη του τσάβικο” προήλθε από το ότι “καθιερώθηκε” το 19ο αιώνα πάρα πολλοί να ζητούν μανιωδώς από τους πιστούς κατά την “Ημέρα του Σταυρού” ένα τσάβικο “για τον Σταυρό”), όπου αναπτύσσεται τώρα η χειρότερη αστική τάξη της Ισπανίας.

Δεν πιστεύεις, Φεδερίκο, ότι η πατρίδα δεν είναι τίποτα, ότι τα σύνορα κάποια μέρα θα εξαφανιστούν; Γιατί ένας κακός Ισπανός πρέπει να θεωρείται πιο πολύ αδερφός μας από όσο ένας καλός Κινέζος;

Εγώ είμαι εντελώς Ισπανός και θα μου ήταν αδύνατο να ζήσω εκτός των γεωγραφικών μου ορίων. Ωστόσο, περισσότερο από κάθε τι άλλο, μισώ αυτόν που είναι Ισπανός επειδή είναι Ισπανός. Είμαι αδερφός με όλους και απεχθάνομαι τον άνθρωπο που θυσιάζεται για μια αφηρημένη εθνικιστική ιδέα μόνο και μόνο γιατί αγαπά την πατρίδα του επειδή φορά παρωπίδες. Ο καλός Κινέζος μού είναι πιο κοντά από έναν κακό Ισπανό. Τραγουδώ για την Ισπανία και τη νιώθω μέχρι το μεδούλι: όμως, πριν από αυτό, είμαι ένας άνθρωπος στον κόσμο και αδερφός με όλους. Από καιρού, δεν πιστεύω στα πολιτικά σύνορα. Φίλε Μπαγαρία, δεν πρέπει πάντοτε οι συνεντευξιάζοντες να ρωτούν. Πιστεύω πως έχουν τέτοιο δικαίωμα και οι συνεντευξιαζόμενοι. Προς τι τέτοια έγνοια, γιατί σε διακατέχει τέτοια δίψα για το υπερπέραν; Έχεις πράγματι επιθυμία να επιβιώσεις; Δεν πιστεύεις ότι όλα αυτά έχουν ήδη επιλυθεί και ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτα, είτε πιστεύει είτε όχι;

Συμφωνώ, δυστυχώς, συμφωνώ. Βασικά, είμαι ένας άπιστος που διψά να πιστέψει. Είναι τόσο τραγικά επίπονο το να εξαφανίζεσαι για πάντα. Αντίο, χείλη της μητέρας, ποτήρι καλού κρασιού που ξέρει να σε κάνει να ξεχνάς την τραγική πραγματικότητα: τοπίο, φως που σε έκανε να ξεχνάς τη σκιά! Κατά το τραγικό τέλος θα επιθυμούσα μόνο μια συνέχεια: το σώμα μου να θαφτεί σε ένα περιβόλι: ώστε τουλάχιστον, το υπερπέραν μου να ήταν ένα λίπασμα.

Θα ήθελες να μου πεις γιατί έχουν σώμα βατράχου όλοι οι πολιτικοί για τους οποίους φτιάχνεις καρικατούρες;

Γιατί η πλειοψηφία τους ζει σε λίμνες.

Σε ποιο λιβάδι κόβει ο Ρομανόνες (σ.parapoda: παλαιός πολιτικός του Φιλελεύθερου κόμματος, Πρόεδρος της Γερουσίας, 17 φορές υπουργός και 3 φορές πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου επί βασιλείας Αλφόνσου 13ου. Ακολούθησε τους φασίστες) τις απερίγραπτες μαργαρίτες της μύτης του;

Αγαπητέ ποιητή, κάνεις νύξη σε ένα από τα πράγματα που φτάνουν στο μεγαλύτερο βάθος της ψυχής μου. Η μύτη του Ρομανόνες, εξαιρετική μύτη. Αυτή του Συρανό (σ. parapoda: ντε Μπερζεράκ) ήταν μια μύτη που εξαφανιζόταν μπροστά στη μύτη της αγάπης μου. Ο Ροστάν (σ.parapoda: ο δημιουργός του Συρανό ντε Μπερζεράκ) την απολάμβανε λιγότερο από όσο εγώ τη δική μου. Τι καμβάς για τα διακοσμητικά μου οράματα! Οι μαργαρίτες μου έφυγαν όταν τις παράδωσαν σε ένα μοναχικό σταθμό στο δρόμο για το Φονταινμπλό. Ποτέ δεν θα σε έχουν ρωτήσει, γιατί δεν είναι πια της μόδας. Ποιο είναι το αγαπημένο σου λουλούδι. Όμως, καθώς εγώ έχω τώρα μελετήσει τη γλώσσα των λουλουδιών, σε ρωτώ: Ποιο είναι το λουλούδι που προτιμάς; Το έχεις βάλει ποτέ στο πέτο;

Αγαπητέ φίλε, για να κάνεις τέτοιες ερωτήσεις, σκέφτεσαι μήπως να δώσεις διαλέξεις όπως ο Γκαρθία Σαντσίθ (σ.parapoda: δημοσιολόγος, διάσημος για τις διαλέξεις του, στήριξε το φασιστικό πραξικόπημα και έγινε προπαγανδιστής του);

Θεός φυλάξοι! Δεν φιλοδοξώ να “παίζω άσχημα το βιολοντσέλο”.

Προς τι, αγαπητέ Μπαγαρία, το ανθρώπινο αίσθημα που αποτυπώνεις στα ζώα που ζωγραφίζεις;

Αγαπητέ Λόρκα, σύμφωνα με τους καθολικούς, τα ζώα δεν έχουν ψυχή: μόνο κάποια ζώα συμφεροντολόγα, όπως ο σκύλος του Άγιου Ρόκκου, το γουρούνι του Αγίου Αντωνίου, ο κόκορας του Αγίου Πέτρου και το περιστέρι της θείας ξυλογλυπτικής· εγώ είχα στόχο να δώσω ανθρώπινη διάσταση στα ζώα χωρίς νονούς, να τους δώσω αξιοπρέπεια με το μολύβι μου, ώστε να αντιπαραβάλλονται με τους ανθρώπους που είναι καθαρά κτήνη. Αγαπητέ Λόρκα, θα σε ρωτήσω για τα δύο πράγματα που θεωρώ οτι έχουν τη μεγαλύτερη αξία στην Ισπανία: το τσιγγάνικο τραγούδι και την ταυρομαχία. Στο τσιγγάνικο τραγούδι, το μόνο ελάττωμα που βρίσκω είναι ότι στους στίχους του αναφέρεται μόνο στη μητέρα. Όσο για τον πατέρα, ας πάει στο διάολο. Αυτό μου φαίνεται μια αδικία. Πέραν της πλάκας, πιστεύω ότι αυτό το τραγούδι αποτελεί τη μεγάλη αξία της γης μας.

Πολύ λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν το τσιγγάνικο τραγούδι, γιατί αυτό που τραγουδιέται στη σκηνή είναι το λεγόμενο φλαμένκο, που αποτελεί έναν εκφυλισμό του. Δεν είναι δυνατό να πούμε σε αυτό το διάλογο τίποτα, γιατί θα ήταν υπερβολικά εκτεταμένο και λίγο δημοσιογραφικό. Όσον αφορά αυτό που λες, για τη συμπάθεια με την οποία αναφέρονται οι τσιγγάνοι μόνο στη μητέρα τους, έχεις κάποιο δίκιο, καθώς αυτοί ζουν υπό καθεστώς μητριαρχίας, και οι πατεράδες, δεν είναι τόσο πατεράδες, καθώς είναι πάντα και ζουν ως γιοί των μητέρων τους. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν στην τσιγγάνικη λαϊκή ποίηση αξιοθαύμαστα ποιήματα αφιερωμένο στο πατρικό συναίσθημα, ωστόσο είναι λιγότερα.

Το άλλο μεγάλο θέμα για το οποίο με ρωτάς, η ταυρομαχία, είναι ίσως ο πιο ποιητικός και ζωτικής σημασίας πλούτος της Ισπανίας, απίστευτα απορριπτέος από τους συγγραφείς και τους καλλιτέχνες, κάτι που οφείλεται σε μια ψεύτικη διαπαιδαγώγηση από τους δασκάλους μας και που ήμασταν οι άνθρωποι της γενιάς μου οι πρώτοι που απορρίπτουν. Πιστεύω ότι οι ταυρομαχίες είναι η μεγαλύτερη πιο καλλιεργημένη τελετουργία στον κόσμο σήμερα. Είναι το απόλυτο δράμα, στο οποίο ο Ισπανός χύνει τα καλύτερα δάκριά του και την καλύτερη χολή του. Είναι το μοναδικό μέρος από όπου φεύγει με τη βεβαιότητα ότι έχει δει το θάνατο να περιβάλλεται από την πιο εκθαμβωτική ομορφιά. Τι θα ήταν η ισπανική άνοιξη, το αίμα και η γλώσσα μας, αν έπαυαν να ακούγονται οι δραματικές σάλπιγγες της ταυρομαχίας; Λόγω ιδιοσυγκρασίας και ποιητικού γούστου είμαι βαθύτατα θαυμαστής του Μπελμόντε (σ.parapoda: διάσημος ταυρομάχος).

Ποιοι ποιητές στη σημερινή Ισπανία σου αρέσουν περισσότερο;

Υπάρχουν δυο δεξιοτέχνες: ο Αντόνιο Ματσάδο και ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ. Ο πρώτος, από μια άποψη καθαρά νηφαλιότητας και ποιητικής αρτιότητας, ποιητής ανθρώπινος και ουράνιος, που έχει αποφύγει κάθε αγώνα και είναι ο απόλυτος κύριος του φανταστικού εσωτερικού του κόσμου. Ο δεύτερος, είναι ένας μεγάλος ποιητής που έχει χτυπηθεί από μια φοβερή εκθείαση του εγώ του, έχει διαλυθεί από την πραγματικότητα που τον περιβάλλει και έχει τσιμπήσει απίστευτα από πράγματα ασήμαντα, με τα αυτιά ανοιχτά στον κόσμο, πραγματικός εχθρός της υπέροχης και μοναδικής ποιητικής ψυχής του.

Αντίο, Μπαγαρία. Όταν επιστρέψεις στις καλύβες σου με τα λουλούδια, τα θηρία και τους χείμαρρους, πες στους άγριους συντρόφους σου να μην εμπιστεύονται τα μικρά ταξίδια μετ’επιστροφής στις πόλεις μας: στα θηρία που έχεις απεικονίσει με φραγκισκανή τρυφερότητα, να μην έχουν μια στιγμή τρέλας και γίνουν κατοικίδια ζώα, και στα λουλούδια, να μην κορδώνονται πολύ για την ομορφιά τους, γιατί θα τους βάλουν χειροπέδες και θα τα κάνουν να ζουν πάνω από τις αποσυντιθέμενες κοιλιές των νεκρών.

Έχεις δίκιο, ποιητή. Επιστρέφω στη ζούγκλα μου, να ‘μαι με τους βρυχηθμούς μου, που είναι πιο αγαπητοί από τα ωραία λόγια των φίλων, που ενίοτε είναι χαμηλόφωνες βρισιές.

Μετάφραση από τα ισπανικά. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “El Sol”, στις 10/06/1936, σ.5.

Advertisements

Νεπάλ: Σύλληψη μαοϊστή πρώην υπουργού από τους ρεβιζιονιστές κυβερνώντες – Συνέντευξη Κιράν: “Δεν μπορούμε να κερδίσουμε μόνο με μαζικά κινήματα”

Έκρυθμη παραμένει η κατάσταση στο Νεπάλ. Η κυβέρνηση του ενωμένου πια ρεβιζιονιστικού κόμματος του “βαρκιζιανού” Πρατσάντα και των ανέκαθεν ρεβιζιονιστών του ΚΚΝ(ΕΜΛ), που θεωρεί πως ολοκληρώθηκε η αστικοδημοκρατική επανάσταση, οπότε βουρ για σοσιαλιστική (μέσω της Βουλής, ωστόσο), εδώ και μήνες προβαίνει σε μαζικές συλλήψεις μελών του κόμματος του Netra Bikram Chand (αξιωματικού του νικητή Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, γνωστού με το ψευδώνυμο “Biplav”), του ΚΚΝ. Πριν από λίγες ημέρες, με υπουργό εσωτερικών τον Ram Bahadur Thapa (“Badal”) (ο οποίος διέσπασε το ΚΚΝ-Μαοϊκό, το κόμμα του Κιράν, επέβαλε ενότητα με τον Πρατσάντα και ακολούθως οργανωτική συνένωση με το ρεβιζιονιστικό ΚΚΝ(ΕΜΛ)), το κράτος προέβη στη σύλληψη του άλλοτε υπουργού Khadga Bahadur Bishwakarma (“Prakanda”), για “εγκληματικές δραστηριότητες”, όπως λέει ο νυν υπουργός. Ο Bishwakarma είναι εκπρόσωπος Τύπου του ΚΚΝ και σίγουρα, εγκαταλείποντας τον υπουργικό θώκο για να ξαναπάρει το δύσκολο δρόμο του ένοπλου αγώνα, πρέπει να αποτελεί πρότυπο όχι μόνο για τους ομολόγους του, αλλά για κάθε επαναστάτη που δίνει καθημερινά τη μάχη να μη σαγηνευτεί από τις σειρήνες του συστήματος, ιδίως σε εποχές υποχώρησης και διάλυσης.

О Khadga Bahadur Bishwakarma (“Prakanda”) (αριστερά) κατά την εποχή του ένδοξου και νικηφόρου λαϊκού πολέμου που διεξήγε το ΚΚ Νεπάλ (Μαοϊκό) (1996-2006).

Το πογκρόμ συλλήψεων λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο κόμμα του Κιράν (KK Νεπάλ (Επαναστατικό Μαοϊκό)) και το κόμμα του Τσαντ για την επανένωση όλων όσων μαοϊστών αντιτάχθηκαν στη “Βάρκιζα” του 2012 και επιθυμούν την επανέναρξη του ένοπλου αγώνα. Δεν μπορεί, ωστόσο, να μη ληφθεί υπόψη και το ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου επιχειρείται μια νέα αποικιακή σταθερότητα στη χώρα μετά την “εισβολή” της Κίνας στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας που κλόνισε την ινδική κυριαρχία. Χαρακτηριστικό ως προς τον αποικιακό χαρακτήρα της επιδιωκόμενης σταθερότητας είναι η συνεννόηση των δύο γιγάντων που περικλείουν τη χώρα ως προς την καταπάτηση εδαφών του Νεπάλ στο τριεθνές Νεπάλ-Ινδίας-Κίνας.

Update 18/08/2018: Ο Bishwakarma αφέθηκε ελεύθερος από το περιφερειακό δικαστήριο Κατμαντού αφού δεν μπορούσε να στοιχειοθετηθεί η κατηγορία περί “εκβιασμού” (για απόσπαση οικονομικών ενισχύσεων του κόμματος), αλλά συνελήφθη αυθημερόν από τη Μητροπολιτική Αστυνομία με την κατηγορία της πυρπόλησης και βανδαλισμού κεραίας κινητής τηλεφωνίας.

Στην παρακάτω συνέντευξη, ο Κιράν τεκμηριώνει την άποψη των Μαοϊστών ότι το Νεπάλ δεν έχει ξεπεράσει τη μισοφεουδαρχική-μισοαποικιακή κατάσταση και αναφέρεται ιδιαίτερα στο πώς προσπαθούν οι Μαοϊστές να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη του λαού μετά την προδοσία ηγετικών στελεχών, με δεδομένο μάλιστα το ξαναγράψιμο της πρόσφατης ιστορίας του Νεπάλ, που τείνει να μειώσει το ρόλο που έπαιξε ο λαϊκός πόλεμος στην επίτευξη της τυπικής, έστω, δημοκρατίας.

***

Ποια είναι η εκτίμησή σας για τη σημερινή κατάσταση στο Νεπάλ;

Το Νεπάλ είναι μια μισοφεουδαρχική και μισοαποικιακή χώρα. Χρειάζεται να ολοκληρώσουυμε τη νεοδημοκρατική επανάσταση ώστε να φτάσουμε στο σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό. Αυτός είναι ο στόχος μας από τότε που αρχίσαμε το λαϊκό απελευθερωτικό πόλεμο. Δεν έχουμε επιτύχει ακόμα αυτό που θέσαμε ως στόχο. Η σημερινή κατάσταση στο Νεπάλ συνεχίζει να είναι μισοφεουδαρχική, μισοαποικιακή, ή, μπορείτε να το πείτε και «νεοαποικιακή». Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι ο μόνος τρόπος για να απελευθερώσουμε το λαό του Νεπάλ είναι να ξαναρχίσουμε έναν ένοπλο αγώνα.

Κάποιοι από τους πρώην συντρόφους σας ισχυρίζονται ότι στο Νεπάλ ολοκληρώθηκε η επανάσταση. Φαίνεται ότι διαφωνείτε. Γιατί;

О άλλοτε υπουργός που όμως δεν σαγηνεύτηκε από την υπουργική καρέκλα, δεμένος με χειροπέδες (πηγή)

Κατηγορηματικά διαφωνώ. Γνωρίζω μερικούς που πιστεύουν ότι η αστικοδημοκρατική επανάσταση έχει ολοκληρωθεί στο Νεπάλ. Δεν συμφωνώ. Πιστεύουμε, όπως είπα νωρίτερα, ότι η κατάσταση στο Νεπάλ συνεχίζει να είναι μισοφεουδαρχική και μισοαποικιακή. Ας ορίσουμε πρώτα τι εννοούμε με τον όρο «επανάσταση». Τι είναι μια επανάσταση; Πιστεύουμε ότι μια επανάσταση συμβαίνει όταν η εκμεταλλευόμενη και καταπιεζόμενη τάξη ανατρέπει την ευρισκόμενη στην εξουσία εκμεταλλεύτρια και καταπιέστρια τάξη. Αυτό δεν έχει συμβεί στο Νεπάλ. Η κομπραδόρικη αστική τάξη και οι φεουδαρχικές τάξεις που κυβερνούσαν στο Νεπάλ βρίσκονται ακόμα στην εξουσία. Να γιατί η επανάσταση δεν έχει ακόμα επ’ ουδενί ολοκληρωθεί στο Νεπάλ.

Μπορείτε να αναφέρετε κάποιες από τις αντικειμενικές ενδείξεις που επικαλείστε για να χαρακτηρίζετε τη σημερινή κοινωνικοοικονομική και πολιτική κατάσταση στο Νεπάλ ως μισοφεουδαρχική, μισοαποικιακή και ενίοτε νεοαποικιακή; Μπορείτε να δώσετε συγκεκριμένα παραδείγματα; Ενδιαφέρομαι να καταλάβω αυτό πολλώ δε μάλλον γιατί αρκετοί στην αριστεροί και άλλοι δημοσιολόγοι πιστεύουν ότι η κατάσταση στο Νεπάλ έχει αλλάξει ουσιαστικά με την έλευση της δημοκρατίας, του ομοσπονδιακού συστήματος και της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Κοιτάξτε, σε αντίθεση με την Ινδία, το Νεπάλ δεν αποτελούσε ποτέ άμεσα τμήμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Επομένως, τυπικά δεν ήταν «αποικία» καμίας ξένης δύναμης. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν ανέγγιχτο από την παρατεταμένη εκμετάλλευση από ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Με τον καιρό, η φύση της καταπίεσης από ξένες δυνάμεις ή από τις νεπαλέζικες φεουδαρχικές τάξης, αναμφίβολα, εξελίχτηκε. Ωστόσο, μέσα από αυτές τις επιφανειακές αλλαγές, η υποταγή του νεπαλέζικου λαού, είτε από αποικιακές δυνάμεις είτε από τις φεουδαρχικές τάξεις, συνεχίζει αδιάκοπα ακόμα και σήμερα.

Για παράδειγμα, θα έχετε ίσως ακούσει για τη Συνθήκη Σουγκάουλι που το Νεπάλ είχε υπογράψει με την Βρετανική Εταιρία Ανατολικών Ινδιών το 1816. Το Νεπάλ, με αυτή τη συμφωνία, παραχωρούσε τμήμα της επικράτειάς του στους Βρετανούς και επέτρεπε επίσης στο βρετανικό στρατό να στρατολογήσει τους Γκούρκας. Τι κέρδισε το Νεπάλ από όλα αυτά; Τίποτε το ουσιαστικό. Αυτό ήταν μια ωμή αποικιακή εκμετάλλευση.

Αργότερα, τη δεκαετία του 1950, το Νεπάλ υπέγραψε Συνθήκη Ειρήνης και Φιλίας με την Ινδία. Με αυτή και με διάφορες άλλες συνθήκες που υπογράφτηκαν μεταξύ Νεπάλ και Ινδίας τα επόμενα χρόνια, μπορείτε να δείτε πώς το ινδικό κράτος εδραίωσε τον ηγεμονικό του έλεγχο επί των φυσικών πόρων της Ινδίας. Μιλάμε για τις άρχουσες τάξεις της Ινδίας. Δεν έχω τίποτα με τον απλό κόσμο της Ινδίας που επίσης αποτελεί αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας τους. Όμως αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα.

Ο σημαντικότερος φυσικός πόρος του Νεπάλ είναι οι υδάτινοι πόροι του. Το Νεπάλ υπέγραψε τη συνθήκη του Κόσι, τη συνθήκη του Γκάντακ, τη συνθήκη του Μαχακάλι που επέτρεπαν στο ινδικό κράτος να ελέγχει τους φυσικούς μας πόρους. Αργότερα, υπήρξε μια συμφωνία για το Άνω Καρνάλι (σ.parapoda: όπου προβλέφτηκε κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου) και η Αρούν 3 (σ.parapoda: το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό πρότζεκτ στην ιστορία, παραγωγής 900 ΜW από τον ποταμό Αρούν). Επομένως, το ινδικό κράτος ελέγχει πρακτικά την υδροηλεκτρική παραγωγή μας. Όμως, ο απλός κόσμος στο Νεπάλ δύσκολα το βλέπει αυτό. Είναι επιμελώς κρυφό. Αυτό είναι η νεοαποικιακή εκμετάλλευση του Νεπάλ.

Ο ιστορικός ηγέτης του νεπαλέζικου κομμουνιστικού κινήματος, Μοχάν Μπαϊντία («Κιράν»)

Τώρα, ας δούμε μερικά ακόμα παραδείγματα. Ας πάρουμε τον τομέα του εμπορίου και των μεταφορών. Το Νεπάλ είναι μια ηπειρωτική χώρα. Για το εμπόριο, οι ζωτικοί δρόμοι μεταφοράς περνούν μέσα από την Ινδία. Πρόσφατα υπογράφτηκε μια συνθήκη για το ζήτημα αυτό με την Κίνα, όμως ακόμα δεν έχει εφαρμοστεί. Έτσι η Ινδία μονομερώς ελέγχει το εμπόριο του Νεπάλ και δεν παρέχει κανένα αντιστάθμισμα για τις μεταφορικές υπηρεσίες. Περαιτέρω, το εμπορικό έλλειμμα ανάμεσα σε Νεπάλ και Ινδία είναι ανυπολόγιστο. Επί του παρόντος, το εμπορικό έλλειμμα είναι γύρω στα 800 δις νεπαλέζικες ρουπίες (περίπου 70 δις $). Για τον περιορισμό του εμπορικού ελλείμματος, πρέπει να έχουμε εξαγωγικά προσανατολισμένες βιομηχανίες. Ωστόσο, η εγχώρια παραγωγή εξαγωγικών αγαθών είναι ισχνή, ενώ οι εισαγωγές πολύ υψηλές. Η νεπαλέζικη κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα για τη διόρθωση αυτού του εμπορικού ελλείμματος με την Ινδία. Δεν παρέχει καμία επιδότηση ή κονδύλι κινήτρων στους αγρότες ή τα εργοστάσια για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής. Θα εκπλαγείτε αν μάθετε ότι στις ορεινές περιοχές του Νεπάλ οι εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις παραμένουν ακαλλιέργητες. Το κράτος δεν παρέχει στη νεολαία μας καμία βοήθεια ή ενθάρρυνση για να καλλιεργήσει αυτές τις εκτάσεις. Η νεολαία έτσι αναγκάζεται να μεταναστεύσει σε άλλες χώρες, όπως τη Μαλαισία, ή τον Κόλπο ή ακόμα και την Ινδία, για να ζήσει. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για την αξιοποίηση των πλούσιων ανθρώπινων και φυσικών πόρων στο Νεπάλ. Να τι αποκαλώ νεοαποικιακή εκμετάλλευση του Νεπάλ.

Οι άρχουσες τάξεις του Νεπάλ είναι οι κομπραδόροι καπιταλιστές, που δεν διορθώνουν την κατάσταση. Απλώς προσπαθούν να κατευνάσουν το Νέο Δελχί ώστε να παραμένουν στην εξουσία. Το ινδικό κράτος διευθύνει ακόμα και τα απλούστερα πράγματα στο Νεπάλ, ακόμα και τους διορισμούς στο γραφειοκρατικό μηχανισμό. Παρεισφρύει, μάλιστα, και στη νεπαλέζικη επικράτια. Υπάρχουν πάνω από 60 σημεία κατά μήκος των νεπαλοϊνδικών συνόρων όπου έχουν εξαφανιστεί οι πυραμίδες που οριοθετούν τα σύνορα. Για παράδειγμα, η Ινδία έχει παρεισφρύσει στο νεπαλέζικο έδαφος στο τριεθνές πέρασμα Λίπουλεχ, στην περιφέρεια Ντάρτσουλα στο άπω δυτικό Νεπάλ. Το 2015, Κίνα και Ινδία διμερώς συμφώνησαν να ιδρύσουν ένα εμπορικό σημείο στο Λίπουλεκ, αγνοώντας πλήρως τη νεπαλέζικη ύπαρξη. Το κόμμα μας διαμαρτυρήθηκε, όμως οι άρχουσες ελίτ ούτε που αντιτάχτηκαν σε αυτό, καθώς στέκονται γονυπετείς στο ινδικό κράτος. Να πώς λειτουργεί η νεοαποικιοκρατία.

Αναφέρατε ότι ο παρατεταμένος ένοπλος αγώνας – άλλος ένας λαϊκός πόλεμος – είναι ο μόνος τρόπος για την επίτευξη του στόχου της νεοδημοκρατικής επανάστασης στο Νεπάλ. Έχω μιλήσει με άλλους στο Νεπάλ, οι οποίοι ωστόσο διαφωνούν. Θα μπορούσατε, παρακαλώ, να αναπτύξετε το σκεπτικό σας γιατί ο ένοπλος αγώνας είναι ο μόνος δρόμος;

Ανέφερα προηγουμένως ότι το να έχει λάβει χώρα μια επανάσταση προϋποθέτει ότι οι καταπιεζόμενοι και εκμεταλλευόμενοι ανατρέπουν τους καταπιεστές τους και κατακτούν την εξουσία. Οι πρώην σύντροφοί μου, όπως οι Πρατσάντα-τζι, Μπαμπουράμ-τζι (Μπαταράι), Γκανσιάμ Μπουσάλ και Ραμ Κάρκι ισχυρίζονται ότι η καπιταλιστική επανάσταση έχει ολοκληρωθεί. Διαφωνώ. Πρώτον, μια επιτυχής καπιταλιστική επανάσταση πρέπει να οδηγεί στην ανάπτυξη του βιομηχανικού καπιταλισμού με έναν εθνικό χαρακτήρα, όμως αυτό δεν υπάρχει πουθενά στο Νεπάλ. Αντίθετα, αυτό που έχουμε εδώ είναι ένας κομπραδόρικος και γραφειοκρατικός καπιταλισμός.

Δεύτερον, η Νεοδημοκρατική Επανάσταση επιτυχώς θα τερματίσει τόσο την εγχώρια φεουδαρχική καταπίεση όσο και την εξωτερική ιμπεριαλιστική επέμβαση. Συνέβη μήπως κάτι τέτοιο; Ασφαλώς όχι. Στο Νεπάλ, η αστική τάξη είναι εξαιρετικά αδύναμη και κομπραδόρικης φύσης, επομένως, οι αγρότες θα ηγηθούν της νεοδημοκρατικής επανάστασης που θα στρέφεται ενάντια στους φεουδάρχες, την κομπραδόρικη αστική τάξη και τις παρεμβαίνουσες ξένες δυνάμεις, και θα τερματίσουν κάθε μορφή καταπίεσης.

Η πτώση της μοναρχίας δεν τερμάτισε αυτόματα τη φεουδαρχία στο Νεπάλ. Στην Κίνα, επίσης, η μοναρχία ανατράπηκε το 1911. ωστόσο, οι κινέζοι κομμουνιστές, όταν οργανώθηκαν ως κόμμα το 1921, έθεσαν στόχο την απελευθέρωση από τη φεουδαρχία και τον ιμπεριαλισμό. Αυτό είναι κάτι το σημαντικό που πρέπει να σημειώσουμε. Πράγματι, η κατάργηση της μοναρχίας κατάφερε ένα ισχυρό πλήγμα στη φεουδαρχία, όμως είναι υποκριτικό να συγχέουμε αυτό με τον τερματισμό της φεουδαρχίας.

Μια πραγματική Νεοδημοκρατική Επανάσταση θα ξεριζώσει τη φεουδαρχία μια για πάντα, θα καταργήσει τις ανισοβαρείς συνθήκες, θα αμφισβητήσει την έμμεση εκμετάλλευση από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και το παγκόσμιο κεφάλαιο και οργανισμούς όπως την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ, τον ΠΟΕ. Χρειάζεται να αυξήσουμε την ανάπτυξη της εθνικής αστικής τάξης, να οικονομήσουμε εθνικές βιομηχανίες και να κάνουμε πολλά περισσότερα για να τερματίσουμε την καταπίεση του λαού τόσο από την Ινδία όσο και από τους πολυεθνικούς επιχειρηματικούς ομίλους.

Όμως η κατάργηση της μοναρχίας ήταν μια ιστορική στιγμή στην ιστορία του Νεπάλ. Δεν συμφωνείτε; Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι ήταν η τραγική Σφαγή του Παλατιού το 2001, όταν μυστηριωδώς ο πρίγκηπας Ντιπέντρα δολοφόνησε το βασιλιά Μπιρέντρα και ολόκληρη τη βασιλική οικογένεια, το γεγονός που οδήγησε στην κατάρρευση της μοναρχίας. Επιπρόσθετα, είναι γνωστό ότι πριν από το 2001, οι Μαοιστές ήδη προσπαθούσαν να ανιχνεύσουν ευκαιρίες για συμβιβασμούς και συμμαχίες, είτε με τα εφτά κοινοβουλευτικά κόμματα είτε και με τη μοναρχία. Δεδομένων αυτών, πιστεύετε ότι μπορεί να πιστωθεί στους Μαοϊστές η κατάργηση της μοναρχίας;

Υπάρχουν δυο άμεσες αιτίες για την πτώση της μοναρχίας στο Νεπάλ. Πρώτον, στη σφαγή του παλατιού το 2001, ολόκληρη η οικογένεια του βασιλιά Μπιρέντρα Σαχ σφαγιάστηκε. Όταν ο αδερφός του Γκιανέντρα Σαχ, ανέβηκε στο θρόνο, δεν ήταν Μπιρέντρα και ο νεπαλέζικος λαός έχασε την πίστη του στη μοναρχία. Δεδομένου ότι ο νεπαλέζικος λαός θεωρούσε το βασιλιά άμεσο απόγονο του (ινδουιστικού θεού) Βισνού, μια τέτοια απώλεια ήταν αξιοσημείωτη. Δεύτερον, ο Γκιανέντρα Σαχ, όταν ανέβηκε στο θρόνο, απέσπασε την όποια εξουσία είχε το κοινοβούλιο και έγινε απολυταρχικός μονάρχης, κάτι που προκάλεσε την οργή του κόσμου. Ως αποτέλεσμα, τα βασικά κοινοβουλευτικά κόμματα, όπως το Νεπαλέζικο Κογκρέσο, το ΚΚΝ(ΕΜΛ) και άλλα έδωσαν τα χέρια με τους Μαοϊστές ενάντια στο βασιλιά, κάτι που άνοιξε το δρόμο για την κατάργηση της μοναρχίας.

Ωστόσο, το Νεπαλέζικο Κογκρέσο και το ΕΜΛ αρνούνται το ρόλο του λαϊκού πολέμου των Μαοϊστών στη δημιουργία των όρων για την πτώση της μοναρχίας. Αναφέρουν μόνο τις 19 ημέρες του Τζαναάντολαν («Λαϊκού Κινήματος») το 2006, κάτι που είναι μια εντελώς εσφαλμένη ερμηνεία. Πιστεύουμε ότι τόσο η σφαγή στο παλάτι όσο και ο λαϊκός πόλεμος συνέβαλαν στην κατάργηση τελικά της μοναρχίας. Ο ένοπλος αγώνας μας ενάντια στο κράτος ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο ο Γκιανέντρα αποφάσισε να δράσει όπως έδρασε.

Αναφορικά με το ζήτημα για την προσέγγιση από τον Πρατσάντα-τζι και το Μπαμπουράμ-τζι στα εφτά κοινοβουλευτικά κόμματα πριν από τη σφαγή στο παλάτι, ας πω καταρχήν ναι, υπήρχαν δυο γραμμές εντός των Μαοϊστών εκείνη την περίοδο. Τέτοιες εσωτερικές αντιθέσεις και τακτικοί συμβιβασμοί συμβαίνουν – δεν υπάρχει κάτι κακό σε αυτά. Θεωρητικά μιλώντας, για να επιτύχεις το σκοπό της επανάστασης, μπορείς να έρθεις σε τακτική συμμαχία με οποιαδήποτε ομάδα, προκειμένου να ενισχύσεις την πλευρά σου, για όσο παραμένεις προσηλωμένος πραγματικά στην επιτυχία του σκοπού σου.

Μπορεί κανείς πάντα να αναρωτιέται «τι θα γινόταν αν» η σφαγή δεν συνέβαινε, «τι θα γινόταν αν» τα άλλα κόμματα δεν έδιναν τα χέρια με τους Μαοϊστές – όμως όλα αυτά είναι υποθετικές ερωτήσεις χωρίς οριστικές απαντήσεις. Αυτό που πραγματικά συνέβη ήταν ότι ο βασιλιάς κατήργησε τα εφτά κοινοβουλευτικά κόμματα και πήρε την απόλυτη εξουσία στα χέρια του γιατί ένιωθε ότι αυτά τα κόμματα δεν ήταν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του ένοπλου αγώνα των Μαοϊστών. Ο βασιλιάς είχε διπλό στόχο, να συντρίψει τους Μαοϊστές και ταυτόχρονα να καταργήσει τα δημοκρατικά κόμματα. Αυτό ήταν μια απερίσκεπτη κίνηση από το βασιλιά. Άμεσα εμείς κατανοήσαμε την κατάσταση και επωφεληθήκαμε αυτής, προβαίνοντας σε συμμαχία με τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα για να στραφούμε ενάντια στο βασιλιά. Η Ινδία επίσης παρενέβη και έπαιξε σημαντικό ρόλο, μεσολαβώντας σε κάποιες από τις συζητήσεις. Μπορέσαμε να έρθουμε σε μια συμφωνία 12 σημείων με τα εφτά κοινοβουλευτικά κόμματα, τα οποία δεσμεύτηκαν να εργαστούν για τη δημοκρατία, την ειρήνη, την ευημερία, την κοινωνική πρόοδο και την κατάργηση της μοναρχίας. Εκείνη την εποχή, δεν βρισκόμουν στο Νεπάλ. Έλιωνα στη φυλακή στην Ινδία όταν όλα αυτά συνέβαιναν.

Αν και η συμφωνία 12 σημείων ήταν κομβική στην ιστορία της νεπαλέζικης πολιτικής σκηνής, ένα πολύ πιο σημαντικό γεγονός κλόνισε το κόμμα μας το 2005. Δημιουργήθηκε ένα ρήγμα στο κόμμα μας κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής, γνωστής ως συνεδρίασης του Τσουνουάνγκ. Αυτή η συνεδρίαση εγκαινίασε την έναρξη του τέλους του Πρατσάντα. Η ομάδα υπό τον Πρατσάντα εγκατέλειψε το στόχο της Νεοδημοκρατικής Επανάστασης και υιοθέτησε το δημοκρατικό ρεπουμπλικανισμό ως το νέο στόχο της. Προσπάθησε επιμελώς να το παρουσιάσει ως μεταβατικό σύνθημα, ως μια απλή τακτική προσαρμογή. Εμείς δεν συμφωνήσαμε.

Εκ των υστέρων μιλώντας, όταν η ομάδα Πρατσάντα-Μπαμπουράμ έθεσαν τις ιδέες του δημοκρατικού ρεπουμπλικανισμού της Γαλλικής Επανάστασης στη συνεδρίαση στο Τσουνουάνγκ, ήδη είχαμε αρχίσει την κατρακύλα. Αυτό ήταν ένα ανοιχτά καπιταλιστικό σύνθημα και σηματοδοτούσε την απαρχή του τέλους της μαοϊστικής πολιτικής με επικεφαλής αυτούς. Όλα αυτά ήταν αρχικά ιδέες του Μπαμπουράμ-τζι, που ασπάστηκε ο Πρατσάντα. Παρότι θεωρώ και τους δυο υπεύθυνους για αυτή τη συνθηκολόγηση και προδοσία, πιστεύω ότι ήταν ο Μπαμπουράμ-τζι αυτός που έφερε αυτή την ιδέα εντός του κόμματος. Ωστόσο, γνωρίζω ότι αισθάνεται διαφορετικά και ισχυρίζεται ότι αυτός ήταν ο μόνος δρόμος.

Όταν συνάντησα το δρ. Μπαμπουράμ Μπαταράι χτες, αυτός επεσήμανε ότι, δεδομένου ότι η Ινδία, η Κίνα και οι ΗΠΑ ενεργά παρενέβαιναν στο Νεπάλ εκείνη την περίοδο, ήταν απλώς «πραγματιστικό» να προβείτε σε κάποιους τακτικούς συμβιβασμούς. Είπε ότι ήταν αποδεκτό να αποσύρετε μαοϊστικές ταμπέλες και συνθήματα όπως το Λαϊκό Πόλεμο και τη Νεοδημοκρατική Επανάσταση ώστε να διατηρήσετε τα κέρδη του δεκαετούς λαϊκού πολέμου και για να επιτύχετε τους σημαντικούς στόχους της δημοκρατίας, του ομοσπονδιακού συστήματος και της συμπερίληψης των αποκλειόμενων κοινωνικών ομάδων. Τέτοια συνθήματα, ισχυρίστηκε, κατέστησαν ξεπερασμένα στον κόσμο ο οποίος υπάρχει μετά την 11^η Σεπτέμβρη, όπου οι Μαοϊστές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «τρομοκράτες», κάτι που θα απέβαινε σε βάρος του λαού του Νεπάλ. Αν κάποιοι τακτικοί συμβιβασμοί σας βοηθούν να πετύχετε μεγαλύτερους στόχους της επανάστασης, ποιο είναι το κακό με κάποιες τέτοιες προσαρμογές; Γιατί πιστεύετε ότι ο ιδεολογικός σας πουριτανισμός είναι καλύτερος από τον πραγματισμό του;

Καταλαβαίνω την ερώτησή σας. Αυτή η αιτιολόγηση από το Μπαμπουράμ-τζι δεν είναι πειστική. Οι ιδέες του δεν είναι απλώς ζήτημα τακτικού συμβιβασμού. Τότε που τις διατύπωσε δεν ήταν πιθανώς παρά ρεφορμισμός. Όμως, δεδομένων όσων έκανε τα ακόλουθα χρόνια, απέδειξε ότι είχαμε δίκιο. Σωστά είχαμε αντιληφθεί τις δεξιές τάσεις του. Σήμερα, ο «πραγματισμός» του φτάνει στο σημείο την άρνηση ακόμα και των βασικότερων κομμουνιστικών αρχών. Ίδρυσε ένα κόμμα ονόματι «Νάγια Σάκτι» («Νέα Εξουσία»). Ποια είναι η θεωρητική βάση αυτού του κόμματος; Δεν είναι ούτε μαρξισμός ούτε φιλελευθερισμός. Φαίνεται ότι πιστεύει ότι κανένας από αυτούς τους δύο δεν είναι βιώσιμος από μόνος του, και έτσι προβαίνει σε ένα εκλεκίστικο μίγμα και των δύο. Αυτό είναι εντελώς παράλογο. Δεν είναι γελοίο; Όσον αφορά τις τακτικές προσαρμογές ή το να κάνουμε ζιγκ ζάγκ προκειμένου να διατηρήσουμε τα επιτεύγματα της επανάστασης, κάτι τέτοιο είναι μια χαρά. Τέτοιοι συμβιβασμοί μπορεί να γίνονται εντός των ορίων της θεωρίας και για την προώθηση προς την επίτευξη των στρατηγικών σου στόχων. Όμως όταν παραδίδεις τα βασικά θεωρητικά δεδομένα του Μαρξισμού-Λενινισμού-Μαοϊσμού, έχει ολοκληρωθεί η παρέκκλισή σου από το δρόμο της επανάστασης.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για την ολοκλήρωση της επανάστασης; Πέραν της Κίνας, η οποία επίσης τελικά παρέκκλινε από το δρόμο του Μαοϊσμού, δεν υπάρχει άλλο μοντέλο επιτυχημένης μαοϊστικής επανάστασης. Έχετε κάποιον οδικό χάρτη για την ολοκλήρωση της Νεοδημοκρατικής Επανάστασης στο Νεπάλ;

Αναγνωρίζουμε ότι το μαοϊστικό κίνημα στο Νεπάλ έχει υποστεί μια σοβαρή υποχώρηση, εξαιτίας κυρίως της παρέκκλισης και της προδοσίας της ανώτατης ηγεσίας μας. Όμως εμείς δεν πιστεύουμε ότι οι Μαοϊστές έχουν χάσει. Ούτε έχουμε χάσει ούτε έχουμε κερδίσει. Ο λαός του Νεπάλ δεν έχει ακόμα γευτεί καμία θετική αλλαγή στην καθημερινή του ζωή και συνεχίζει να βιώνει τις ίδιες καταπιεστικές συνθήκες. Τα δεινά του λαού μας θα αποτελέσουν το έδαφος για να προβούμε σε άλλη μια επανάσταση. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κάποιες σοβαρές προκλήσεις. Πρώτον και κυριότερο, χρειάζεται να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του λαού από την αρχή. Τόσοι πολλοί ηγετικοί σύντροφοί μας, που κάποτε ήταν τα ηγετικά πρόσωπα του θάρρους και του αγώνα, έχουν αποδεχτεί το αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα και τον μη επαναστατικό τρόπο ζωής. Πολλοί από αυτούς έχουν πάρει θέσεις που είναι ξεκάθαρα αντεπαναστατικές. Επιπλέον, πολλοί από αυτούς τους πρώην Μαοϊστές έχουν εγκαταλείψει εντελώς τις κομμουνιστικές αρχές. Έχουν υιοθετήσει τον ταξικό χαρακτήρα των ανταγωνιστών μας – του Νεπαλέζικου Κογκρέσου και του Νεπαλέζικου Στρατού. Ωστόσο, συνεχίζουν να ισχυρίζονται ότι είναι κομμουνιστές. Αυτό προκαλεί σύγχυση στον απλό κόσμο, ο οποίος έχει αρχίσει να εκφράζει αμφιβολίες για τις προθέσεις μας και για την κομμουνιστική ιδεολογία γενικά. Η άμεση πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι να αποκαλύψουμε ιδεολογικά αυτά τα αντεπαναστατικά στοιχεία και να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη του λαού. Ωστόσο, μετά τις διασπάσεις, η οργάνωσή μας είναι επί του παρόντος εξαιρετικά αδύναμη. Πρέπει να ξαναχτίσουμε το κόμμα μας ώστε να αποκαλύψουμε αυτούς τους ψευτομαοϊστές. Λέγοντας αυτό, πιστεύω ότι οι περισσότεροι θα διαψευστούν, καθώς δεν θα εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους στο λαό. Είναι απλώς θέμα χρόνου. Και καθώς θα αποτυγχάνουν, θα ανοίξουν χώρο για όσους από εμάς, δεν παρέκκλιναν από το δρόμο της επαναστατικής πολιτικής. Ίσως πάρει κάποια χρόνια, επομένως, πρέπει να επιμείνουμε.

Για αυτό το ζήτημα, της επιμονής μετά από μια υποχώρηση, θα ήθελα να σας ρωτήσω για την πορεία της επαναστατικής αριστεράς στην Ινδία. Το ναξαλίτικο κίνημα των δεκαετιών ’60 και ’70, όπως γνωρίζεται, συντρίφτηκε. Μέσα από πολλές διασπάσεις, ωστόσο, επανασυσπειρώθηκαν και επανέκαμψαν τρεις δεκαετίες μετά, για να αμφισβητήσουν ξανά το κράτος. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ινδίας τους αποκάλεσε «τη μεγαλύτερη εσωτερική απειλή στην ασφάλεια που η χώρα ποτέ αντιμετώπισε». Στην έρευνα που κάνω, βρήκα ότι τα προγράμματα αγωνιστικής κινητοποίησεις των μαζών, ιδίως από την ομάδα «Λαϊκός Πόλεμος» (σ.parapoda: εννοεί το ΚΚΙ(Μ-Λ)/Λαϊκός Πόλεμος), με την έμφασή τους στη δημιουργία οργανωτικής ηγεσίας και πραγματικών κοινωνικών μετασχηματισμών σε επίπεδο χωριού, συνέβαλαν στις επιτυχίες τους. Συμφωνείτε; Έχετε πάρει μαθήματα από την εμπειρία και την πορεία των ινδών μαοϊστών;

Προωθούμε κι εμείς μαζικά κινήματα στο Νεπάλ. Αν και πιστεύουμε στη στρατηγική σημασία των μαζικών κινημάτων, θεωρούμε ότι θα χρειαστεί να προετοιμαστούμε για ένοπλο αγώνα επίσης, προκειμένου να πετύχουμε. Δεν μπορούμε να κερδίσουμε μόνο με μαζικά κινήματα.

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μου με στελέχη των Μαοϊστών, άκουσα για τη δημοφιλία των κομματικών κομπανιών ενάντια στο εγχώριο λικέρ (liquor), την οικογενειακή βία στα χωριά. Έχετε αντίστοιχα τέτοια προγράμματα μαζικής κινητοποίησης από το κόμμα σας;

Δεν πιστεύω ότι αυτά ήταν παραδείγματα μαζικών κινημάτων με τη μαοϊκή έννοια. Αν αυτά συνέβησαν αλλού έτσι, ήταν λάθος. Διάκεινται ενάντια στον τρόπο ζωής του λαού, ιδίως τους αυτόχθονες (τζαναγιάτι) που χρησιμοποιούν ανεπιφύλαχτα λικέρ (liquor). Είναι τμήμα της δικής τους κουλτούρας. Τα δικά μας τρέχοντα προγράμματα μαζικής κινητοποίησης επικεντρώνονται σε ζητήματα που άμεσα σχετίζονται με τον ταξικό αγώνα. Κινητοποιούμε το λαό ενάντια στους ντόπιους φεουδάρχες (ζαμιντάρ) και τους τοκογλύφους, σε ζητήματα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας γης, για δίκαιες τιμές για την αγροτική παραγωγή, για δίκαιη μοιρασιά της παραγωγής σε άκληρους αγρότες, για δίκαιους μισθούς στους εργάτες γης.

Οι κομμουνιστές συχνά επικρίνονται για την έφεσή τους στις διασπάσεις και το φραξιονισμό. Ακόμα και έναντι της έξωθεν κριτικής, οι κομμουνιστές δεν είναι σε θέση να εργαστούν από κοινού. Καταλαβαίνω την κριτική σας για την πολιτική των Πρατσάντα και Μπαμπουράμ. Όμως υπάρχουν άλλοι, όπως ο Νέτρα Μπίκραμ Τσαντ (Μπίπλαμπ) και ο Γκοπάλ Κιράτι που επίσης διάκεινται υπέρ της συνέχισης του ένοπλου αγώνα. Όμως είναι σε ξεχωριστές οργανώσεις. Γιατί οι ομάδες που επικρίνουν τους κατεστημένους μαοϊστές στο Νεπάλ δεν είναι σε θέση να ενωθούν;

Σας ευχαριστώ για αυτή την πολύ επίκαιρη και εύστοχη ερώτηση. Μπορώ να σας πω ότι αυτό αποτελεί ζήτημα βαθιάς περισυλλογής εντός του κόμματός μας επίσης, και καταβάλλουμε σοβαρές προσπάθειες για να το επιλύσουμε. Αυτή τη στιγμή μπορώ να μοιραστώ μαζί σας μόνο το ότι η ενότητα δεν μπορεί να συμβεί απλώς και μόνο στη βάση της συμφωνίας για την πολιτική γραμμή. Υπάρχουν επιπρόσθετα πρακτικά εμπόδια στην ενότητα, όπως ο εγωκεντρισμός της ηγεσίας, ο πολιτικός καριερισμός και ο αχρείαστος τυχοδιωκτισμός. Όλα αυτά πρέπει να τα μεταχειριστούμε επιδέξια προτού μπορέσουμε να επιτύχουμε ενότητα. Ειλικρινά προσπαθούμε να ενώσουμε όλες τις ομάδες που αναφέρατε και θα συνεχίσουμε τις συνομιλίες μαζί τους.

Όσον αφορά το ζήτημα της ανάκτησης της λαϊκής εμπιστοσύνης, έχω συναντήσει πολλούς πρώην μαχητές και απλούς ανθρώπους στο Νεπάλ που εξέφρασαν ένα βαθύ αίσθημα απογοήτευσης. Νιώθουν ότι οι ηγέτες τους πρόδωσαν αυτούς και την υπόθεση της επανάστασης. Πώς θα πείσετε το λαό του Νεπάλ να ξεσηκωθεί και να κάνει μια εξέγερση ξανά; Μετά την ειρηνευτική διαδικασία, πρώην μαχητές επανεντάχθηκαν στην κοινωνία ή το Νεπαλέζικο Στρατό. Πιστεύετε ότι αυτή η γενιά θα πάρει τα όπλα ξανά ενάντια στο κράτος συνολικά;

Έχετε δίκιο. Γνωρίζω ότι ο λαός του Νεπάλ νιώθει απογοητευμένος με εμάς. Δεν βλέπουν ότι η ομάδα Πρατσάντα δεν νοιάζεται για τα θέματά τους πια. Δεν έχουν πολύ πίστη ούτε σε εμάς, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ενότητάς μας. Όταν ο λαός βλέπει φατριαστική διαπάλη ανάμεσά μας δεν μας εμπιστεύεται. Χρειάζεται να ενωθούμε για να εμπνεύσουμε τη λαϊκή εμπιστοσύνη σε εμάς ως την εναλλακτική πλατφόρμα αντίστασης. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σκληρά προς κάτι τέτοιο.

Όσον αφορά το ζήτημα της επανένταξης των πρώην μαχητών μας, αυτό ήταν τεράστιο λάθος. Εντός του κόμματός μας οι Πρατσάντα-τζι και Μπαμπουράμ-τζι συμφώνησαν εσωτερικά ότι θα αλλάζαμε δομικά το Νεπαλέζικο Στρατό. Όμως αυτό που πραγματικά συνέβη ήταν ότι κάποιοι μαοϊστές στρατιώτες επανεντάχτηκαν στο Νεπαλέζικο Στρατό. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα των μαχητών του ΛΑΣ εντάχτηκε στο Νεπαλέζικο Στρατό. Οι περισσότεροι πρώην μαχητές απλώς αφοπλίστηκαν και έφυγαν από τα στρατόπεδα. Όμως υπάρχουν. Δεν είναι υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, ακόμα και σήμερα. Έχουν διασπαρεί εδώ κι εκεί. Μερικοί είναι στο κόμμα, άλλοι εργάζονται σε κανονικές δουλειές, κάποιοι εγκατέλειψαν τη χώρα. Ο διοικητής του ΛΑΣ είναι σήμερα ο Αντιπρόεδρος. Όμως πολλοί βρίσκονται μαζί μας επίσης. Πολλοί άλλοι απλώς μας παρακολουθούν και τελικά θα επιστρέψουν σε εμάς. Επίσης, θα στρατολογήσουμε νέους μαχητές. Κατά τη διάρκεια του δεκαετούς λαϊκού πολέμου, είχαμε μεγάλη επιτυχία στη στρατολόγηση ανθρώπων στο ΛΑΣ και στο να κερδίσουμε τη λαϊκή υποστήριξη. Έχουμε υπόψη αυτή την εμπειρία. Και θα το ξανακάνουμε.

Η Ρουμέλα Σεν, που πήρε τη συνέντευξη, είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Ν.Υόρκη. Έχει διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και μελετά αριστερόστροφες εξεγέρσης, επανένταξη και εκδημοκρατισμό. Η συνέντευξη στα αγγλικά υπάρχει εδώ.

Νέα διπλωματική νότα της ΕΣΣΔ προς τους τιτοϊκούς για τις διώξεις σοβιετικών πολιτών στη Γιουγκοσλαβία (18/08/1949)

Στις 25 Ιούλη η σοβιετική κυβέρνηση επέδωσε στη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση μια νότα σχετικά με τις παράνομες κρατήσεις σοβιετικών πολιτών που διαμένουν στη Γιουγκοσλαβία.

Στις 30 Ιούλη, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση επέδωσε την απάντησή της στη σοβιετική κυβέρνηση.

Στις 18 Αυγούστου, η σοβιετική κυβέρνηση επέδωσε στη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση την ακόλουθη νότα:

Ως συνέπεια της με ημερομηνία 30 Ιούλη νότας της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, νότα που πρέπει να θεωρηθεί πολιτικά ασυνεπής και γεμάτη εσφαλμένες πληροφορίες, η σοβιετική κυβέρνηση κρίνει απαραίτητο να προβεί στις ακόλουθες παρατηρήσεις:

Στη με ημερομηνία 30 Ιούλη νότα της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση αποπειράται να καταρρίψει την κατηγορία για βάρβαρη αυθαιρεσία και ωμή καταστολή εναντίον των σοβιετικών πολιτών που διαμένουν στη Γιουγκοσλαβία. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση σιωπά πλήρως για τα γεγονότα των παράνομων κρατήσεων σοβιετικών πολιτών, για το απάνθρωπο και μη ανεκτό καθεστώς που έχει επιβληθεί στους κρατούμενους σοβιετικούς πολίτες, ως συνέπεια των οποίων διάφοροι κρατούμενοι έχουν βασανιστεί, κακομεταχειριστεί και στερηθεί τροφή, και έχουν φτάσει σε κατάσταση αδυναμίας πολύ κρίσιμο που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή τους.

Αντί να απαντήσει σε αυτές τις τεκμηριωμένες κατηγορίες της σοβιετικής κυβέρνησης που περιέχονται στη με ημερομηνία 25 Ιούλη νότα της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση επιδιώκει να αντικαταστήσει αυτό το ζήτημα με ένα άλλο: δηλαδή, το λόγο για αυτές τις παράνομες κρατήσεις των σοβιετικών πολιτών, πιστεύοντας πως έτσι δικαιολογούνται οι κακομεταχειρίσεις και τα άλλα εγκλήματα που έχουν διαπράξει οι γιουγκοσλαβικές αρχές.

Η κύρια αιτία αυτών των παράνομων κρατήσεων των σοβιετικών πολιτών και της κακομεταχείρισής τους από τους γιουγκοσλαβικούς οργανισμούς είναι, σύμφωνα με τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, ότι οι κρατούμενοι σοβιετικοί πολίτες ήταν λευκοφρουροί εμιγκρέδες και ότι, στο παρελθόν, έτρεφαν αισθήματα εχθρικά προς τη Σοβιετική Ένωση και τη σοβιετική κυβέρνηση.

Στη νότα της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση επικαλείται το γεγονός ότι διάφοροι κρατούμενοι είχαν στο παρελθόν εχθρικές εκδηλώσεις ενάντια στη Σοβιετική Ένωση, ενάντια στο στρατό και τους αξιωματούχους της Σοβιετικής κυβέρνησης. Όμως όλα αυτά είναι γνωστά εδώ και πολύ καιρό και δεν υπάρχει σε αυτά τίποτα το νέο.

Ως γνωστόν, οι 12.000 ρώσοι εμιγκρέδες που σήμερα διαμένουν στη Γιουγκοσλαβία και αυτοί που μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, απέκτησαν τη σοβιετική υπηκοότητα, όπως και όσοι δεν το έχουν κάνει, απελάθηκαν από την Εξουσία των Σοβιέτ από το έδαφος της ΕΣΣΔ εδώ και 28 χρόνια, μετά τη νίκη επί των Λευκών αξιωματικών Ντενίκιν, Βράνγκελ και Κράσνοφ. Εκδιώχτηκαν ως εχθροί του λαού. Είναι γνωστό ότι αυτά τα αντεπαναστατικά στοιχεία πολέμησαν ενάντια στο σοβιετικό καθεστώς, συκοφάντησαν την Εξουσία των Σοβιέτ και τους σοβιετικούς αξιωματούχους, και έβλαψαν τη Σοβιετική Ένωση με όποιο τρόπο μπορούσαν.

Όπως επίσης είναι γνωστό, αυτοί οι λευκοφρουροί που απελάθηκαν από την ΕΣΣΔ είχαν ζητήσει άσυλο και καταφύγιο πάνω από όλα στη Γιουγκοσλαβία. Η Γιουγκοσλαβία ήταν η ευρωπαϊκή χώρα από την οποία αυτοί οι λευκοφρουροί συνέχισαν να επιδιώκουν τους υπονομευτικούς σκοπούς τους ενάντια στη Σοβιετική Ένωση εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες. Αυτό συνέβη κατά το παρελθόν.

Ωστόσο, όπως είναι επίσης γνωστό, αρκετά αργότερα, κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, όταν διαφάνηκε η ήττα της φασιστικής Γερμανίας, η κατάσταση πνευμάτων των Λευκοφρουρών άρχισε να αλλάζει. Η λευκή εμιγκράτσια στη Γιουγκοσλαβία άρχισε να διαλύεται ως ομάδα. Οι πιο φανατικοί εχθροί της Σοβιετικής Ένωσης έφυγαν από τη Γιουγκοσλαβία με τα γερμανικά στρατεύματα που εκδιώχθηκαν από το σοβιετικό στρατό, ενώ το άλλο τμήμα της εμιγκράτσιας άλλαξε προσανατολισμό και άρχισε να στρέφεται προς τη Σοβιετική Ένωση.

Πολλοί από αυτούς βοήθησαν τους γιουγκοσλάβους παρτιζάνους ενάντια στη γερμανική και ιταλική κατοχή και άρχισαν να διορθώνουν τα πεπραγμένα τους μέσω έντιμων, φιλοσοβιετικών πράξεων. Και ανάμεσα στους 12.000 πρώην λευκοφρουρούς που έμειναν στη Γιουγκοσλαβία, πάνω από 6.000 άτομα δήλωσαν ότι επιθυμούν να γίνουν σοβιετικοί πολίτες.

Είναι επίσης γνωστό ότι, μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, και οι δύο κυβερνήσεις, η σοβιετική και η γιουγκοσλαβική, κατάληξαν στο συμπέρασμα ότι οι εμιγκρέδες που παρέμεναν στη Γιουγκοσλαβία, έχοντας έρθει σε ρήξη με το φασισμό και διορθώσει τα παλιά πεπραγμένα τους με τη δράση τους στο μέτωπο ενάντια στο φασισμό, θα ήταν λάθος να διωχτούν για τα παλιά αντεπαναστατικά τους πεπραγμένα και θα ήταν ορθό να τους επιτραπεί να γίνουν σοβιετικοί ή γιουγκοσλάβοι πολίτες, σύμφωνα με την επιθυμία τους.

Αυτά συνέβησαν το 1945. Έκτοτε, οι ρώσοι εμιγκρέδες έμεναν στη Γιουγκοσλαβία ως ίσοι σε δικαιώματα πολίτες.

Δεν γνωστοποιήθηκε καμία περίπτωση στην οποία η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε διατυπώσει κατηγορίες ενάντια σε αυτούς λόγω των παλιών αντεπαναστατικών πεπραγμένων τους.

Τώρα, αναρωτιέται κανείς γιατί, εν έτει 1949, τέσσερα χρόνια αφότου οι ρώσοι εμιγκρέδες στη Γιουγκοσλαβία είχαν αμνηστευτεί, γιατί τώρα η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση θυμήθηκε τα παλιά πεπραγμένα αυτών των ατόμων και προέβη στη δίωξή τους λόγω αυτών. Γιατί δεν τιθόταν παλιότερα στη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση το ζήτημα της δίωξης αυτών των εμιγκρέδων για το παρελθόν τους και μόνο τώρα το θυμήθηκε, παρότι αυτοί οι εμιγκρέδες έχουν διορθώσει τα παλιά τους λάθη μέσω της έντιμης δουλειάς τους και παρά το γεγονός οτι αυτά τα πεπραγμένα είχαν συγχωρεθεί πριν από τέσσερα χρόνια;

Επιπλέον, αν αυτά τα παλιά αντεπαναστατικά πεπραγμένα αποτελούν επαρκή λόγο για να διώκονται οι αμνηστευμένοι εμιγκρέδες μετά από τέσσερα χρόνια, γιατί υφίστανται αυτές τις διώξεις όλοι οι εμιγκρέδες ή το μεγαλύτερο μέρος αυτών;

Ήταν λευκοφρουροί και έβλαπταν όπως μπορούσαν τόσο τη Σοβιετική Ένωση όσο και τους γιουγκοσλάβους επαναστάτες.

Γιατί διώκονται για τα παλιά τους πεπραγμένα μόνο οι εμιγκρέδες που πήραν τη σοβιετική υπηκοότητα; Γιατί, ανάμεσα στους σοβιετικούς πολίτες στη Γιουγκοσλαβία, άτομα τόσο αθώα όπως οι Ντοντόνοφ, Ντεμιντένκο, Στέλκατς και Κισιλόφσκαγια διώκονται από τις γιουγκοσλαβικές αρχές λόγω των παλιών τους πεπραγμένων ως εμιγκρέδων, ενώ οι ορκισμένοι εχθροί κάθε τι του προοδευτικού και επαναστατικού, όπως ο Κοτλέροφ που έκανε μαθήματα κατασκοπίας στις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και υπηρέτησε στο αντεπαναστατικό σώμα ασφαλείας, όπως ο Ζούκοφ που ήταν δραστήριος συνεργάτης του αντεπαναστατικού Τύπου στη Γιουγκοσλαβία την περίοδο της γερμανικής κατοχής, όπως ο Τζουλκόφσκι, πράκτορας των φασιστών και εχθρός της ΕΣΣΔ, όχι μόνο δεν διώκονται λόγω των παλιών αντεπαναστατικών τους πεπραγμένων, αλλά, αντίθετα, συνεχίζουν να υπηρετούν τους γιουγκοσλαβικούς θεσμούς;

Πού υπάρχει σε όλα αυτά η στοιχειώδης λογική, δικαιοσύνη και εντιμότητα;

Είναι ξεκάθαρο ότι η προσπάθεια της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης να επικαλείται τα παλιά πεπραγμένα από τους εμιγκρέδες σοβιετικούς πολίτες στη Γιουγκοσλαβία, ως λόγο για τη δίωξή τους, είναι ψευδής, παράλογη και εντελώς ασυνεπής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, προσφεύγοντας σε ένα τέτοιο ψεύτικο πρόσχημα, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε ως στόχο να αποσπάσει την προσοχή από την πραγματική αιτία των διώξεων των σοβιετικών πολιτών και, ανοίγοντας αβάσιμες συζητήσεις για το παρελθόν των εμιγκρέδων, να αποκρύψει αυτή την αιτία από το λαό.

Ποιος είναι, λοιπόν, ο πραγματικός λόγος των διώξεων των σοβιετικών πολιτών από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση;

Δεν είναι το γεγονός ότι οι σοβιετικοί πολίτες ήταν εμιγκρέδες, αλλά το ότι διάκεινται υπέρ των φιλικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τη Γιουγκοσλαβία, ότι δεν επιδοκιμάζουν τη σημερινή εχθρική πολιτική της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης έναντι της Σοβιετικής Ένωσης.

Η πραγματική αιτία των διώξεων των σοβιετικών πολιτών είναι ότι, όπως όλοι οι γιουγκοσλάβοι πατριώτες, δεν επιδοκιμάζουν τη γνωστή σε όλους απαράδεκτη στάση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης που έχει εγκαταλείψει το στρατόπεδο της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού για να περάσει σε αυτό του διεθνούς κεφαλαίου και που επί του παρόντος προσπαθεί να προξενήσει το μεγαλύτερο δυνατό κακό στη Σοβιετική Ένωση για να αποσπάσει τα εγκώμια των εκπροσώπων του διεθνούς κεφαλαίου και να κάνει σε αυτό καριέρα.

Σε αυτό ακριβώς έγκειται, και όχι στο παρελθόν των εμιγκρέδων, η αιτία των διώξεων των σοβιετικών πολιτών από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση. Για αυτό, και όχι για άλλο λόγο, διώκονται και φυλακίζονται κατά χιλιάδες οι γιουγκοσλάβοι πατριώτες.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση βρίσκεται υποχρεωμένη να το αναγνωρίσει αυτό η ίδια στη δική της νότα. Λαμβάνοντας υπόψη την ασυνέπεια των κατηγοριών που επικαλείται για το παρελθόν των εμιγκρέδων, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση αφήνεται να της ξεφύγει στη νότα της ότι υπάρχει μια άλλη κατηγορία, και συγκεκριμένα ότι αρκετοί σοβιετικοί πολίτες που κρατούνται έχουν υιοθετήσει μια αρνητική στάση απέναντι στο υπάρχον καθεστώς στη Γιουγκοσλαβία, εγκρίνουν τη γνωστή απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων και συμβάλλουν στη διάδοσή τους.

Όμως, σε τι συνίσταται αυτή η κατηγορία;

Αυτή η κατηγορία πλήττει λιγότερο τους σοβιετικούς πολίτες που κρατούνται από όσο το υπάρχον πολιτικό καθεστώς στη Γιουγκοσλαβία. Το γεγονός και μόνο ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διατυπώνει αυτές τις κατηγορίες, αναδεικνύει το καθεστώς που σήμερα επικρατεί στη Γιουγκοσλαβία. Σε καμια χώρα, εκτός από τις χώρες με φασιστικό καθεστώς, δεν θεωρείται έγκλημα η ελεύθερη έκφραση δημοκρατικών απόψεων. Στη σημερινή Γιουγκοσλαβία, αυτό αποτελεί βάση για παράνομες κρατήσεις και για βίαιες τιμωρίες ατόμων που επικρίνουν τη φασιστική τάξη πραγμάτων που υπάρχει στη Γιουγκοσλαβία.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη τον τόσο λίγο πειστικό και ψεύτικο χαρακτήρα των επιχειρημάτων της, και για να δώσει έναν αέρα αληθοφάνειας, κατηγορεί αυθαίρετα διάφορους κρατούμενος για “προπαγάνδιση για βίαιη ανατροπή του κρατικού καθεστώτος στη Γιουγκοσλαβία”, επικαλούμενη για αυτό το λόγο την απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων. Όμως αυτές οι επινοήσεις είναι μια έκδηλη προβοκάτσια και συκοφαντία. Η απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων δεν περιέχει ούτε λέξη για προπαγάνδιση με στόχο την ανατροπή του κρατικού καθεστώτος στη Γιουγκοσλαβία, ούτε για βίαια μέσα με σκοπό την αλλαγή αυτού του καθεστώτος. Η απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων που έγινε γνωστή τις παραμονές του συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας και, ως εκ τούτου, απευθυνόμενη σε αυτό το συνέδριο, αναφέρει:

“Το Γραφείο Πληροφοριών δεν αμφιβάλλει, ότι στις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας υπάρχουν αρκετά υγιή στοιχεία, πιστά στο μαρξισμό-λενινισμό, τις διεθνιστικές παραδόσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας, και το ενιαίο σοσιαλιστικό Μέτωπο.

Καθήκον αυτών των υγιών δυνάμεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας είναι να υποχρεώσουν τους σημερινούς τους ηγέτες να αναγνωρίσουν ανοιχτά και έντιμα τα λάθη τους και να τα διορθώσουν· να απομακρυνθούν απ’ τον εθνικισμό, να επιστρέψουν στο διεθνισμό και με κάθε τρόπο να δυναμώσουν την ενότητα του σοσιαλιστικού Μετώπου ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Αν οι σημερινοί ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας αποδειχτούν ανίκανοι γι’ αυτό, το έργο τους είναι να τους αντικαταστήσουν και να αναδείξουν μια νέα διεθνιστική ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας.

Το Γραφείο Πληροφοριών δεν αμφιβάλλει ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας θα είναι σε θέση να εκπληρώσει αυτό το έντιμο καθήκον.”

Βλέπει κανείς ότι η απόφαση δεν περιέχει ούτε λέξη για ανατροπή, πολλώ δε μάλλον με βίαια μέσα, του κρατικού καθεστώτος της Γιουγκοσλαβίας.

Η απόφαση λέει μόνο ότι: οι γιουγκοσλάβοι κομμουνιστές πρέπει να υποχρεώσουν τη σημερινή καθοδήγηση του γιουγκοσλαβικού κομμουνιστικού κόμματος να αλλάξει πολιτικό προσανατολισμό και, αν αυτό δεν είναι εφικτό, να ανανεώσουν την καθοδήγηση του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, εκλέγοντας μια νέα καθοδήγηση.

Αυτός ο δρόμος συνάδει με τις πρόνοιες του καταστατικού του Κόμματος; Είναι νόμιμο μέσο; Ναι, απολύτως.

Στο συνέδριο του ΚΚ των ΗΠΑ, η παλιά καθοδήγηση του κόμματος (Μπρόουντερ), μειοψήφισε και αντικαταστάθηκε από μια νέα καθοδήγηση (Φόστερ). Σε όλο τον κόσμο δεν ειπώθηκε από κανέναν ότι εκεί σημειώθηκε μια βίαιη ανατροπή του υπάρχοντος τότε καθεστώτος στο κόμμα.

Το 1907, στο συνέδριο του ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος στο Λονδίνο, η παλιά καθοδήγηση του κόμματος, όπου πλειοψηφούσαν οι μενσεβίκοι, μειοψήφισε και αντικαταστάθηκε από μια νέα καθοδήγηση, μπολσεβικικής πλειοψηφίας. Σε όλο τον κόσμο δεν υπήρξε κανείς που να πει ότι υπήρξε κάποια βίαιη ανατροπή του κόμματος.

Το 1921, στο 10ο συνέδριο του ΠΚΚ (μπ.) της Σοβιετικής Ένωσης, σε στιγμές όπου ο Λένιν δεν είχε στην Κεντρική Επιτροπή μια σταθερή πλειοψηφία, το συνέδριο εξέλεξε μια νέα Κεντρική Επιτροπή με μια διασφαλισμένη λενινιστική πλειοψηφία. Σε όλο τον κόσμο, δεν υπήρξε κανείς να χαρακτηρίσει αυτό το γεγονός ως βίαιη ανατροπή του κρατικού καθεστώτος της Σοβιετικής Ένωσης.

Και αυτό είναι κατανοητό. Τα συνέδρια των μαρξιστικών κομμάτων δεν συγκαλούνται για να δοξολογούν τους ηγέτες αλλά για να αναλύουν, από κριτική σκοπιά, τη δράση της υπάρχουσας καθοδήγησης και, αν είναι απαραίτητο, να την ανανεώνουν ή να την αντικαθιστούν με μια νέα καθοδήγηση.

Σε όλα τα μαρξιστικά κόμματα, σε όσα υπάρχει καθεστώς εσωκομματικής δημοκρατίας, αυτή η μέθοδος αλλαγής καθοδήγησης είναι κάτι το πλήρως φυσιολογικό και ομαλό.

Αναρωτιέται κανείς γιατί αυτό που είναι ομαλό, φυσιολογικό για τα μαρξιστικά κόμματα, το θεωρεί η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ανώμαλο, παράνομο και εγκληματικό για το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας. Δεν είναι για αυτό το λόγο για τον οποίο οι γιουγκοσλάβοι ηγέτες έχουν έρθει σε ρήξη με τις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού;

Στην Ευρώπη, υπάρχουν μόνο δύο κυβερνήσεις, η ελληνική και η ισπανική, αυτή του Τσαλδάρη και αυτή του Φράνκο, που θεωρούν την απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων ως εγκληματικό ντοκουμέντο. Αυτές οι δύο κυβερνήσεις είναι φασιστικές. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είναι η τρίτη κυβέρνηση που θεωρεί την απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων ως εγκληματικό ντοκουμέντο, εκτιμώντας πως η διάδοσή της, ακόμα και το γεγονός της γνώσης της ύπαρξής της, συνιστούν επαρκή βάση για να φυλακίζονται άνθρωποι κατά χιλιάδες.

Δεν είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η σύμπτωση δεν είναι τυχαία;

Τι αξία θα μπορούσε, λοιπόν, να δίνεται σε αυτή την προσχηματική κατηγορία ενάντια σε σοβιετικούς πολίτες, ότι διέδιδαν την απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων και ότι έκαναν προπαγάνδα για βίαιη ανατροπή του κρατικού καθεστώτος της Γιουγκοσλαβίας;

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δηλώνει ότι η νότα της σοβιετικής κυβέρνησης αποτελεί προσβολή για τη Γιουγκοσλαβία, όπως και μια συκοφαντία ενάντια στο σοσιαλιστικό καθεστώς που, όπως λέει, υπάρχει σε αυτή τη χώρα. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η σοβιετική κυβέρνηση προσπαθεί να παραποιήσει τον πραγματικά δημοκρατικό, σοσιαλιστικό χαρακτήρα της λαϊκής εξουσίας στη Γιουγκοσλαβία.

Όμως, η σοβιετική κυβέρνηση έχει το καθήκον να πει την αλήθεια για το σημερινό καθεστώς στη Γιουγκοσλαβία, ακόμα κι αν αυτή η αλήθεια πλήττει ή δυσαρεστεί τον οποιονδήποτε.

Αρκεί να παρατηρήσει κανείς προσεκτικά όσα συμβαίνουν επί του παρόντος στη Γιουγκοσλαβία, ώστε να μην έχει αμφιβολία ότι επί του παρόντος δεν μπορεί να γίνεται λόγος για καμία Λαϊκή Εξουσία, για κανέναν δημοκρατικό ή σοσιαλιστικό χαρακτήρα του κρατικού καθεστώτος της Γιουγκοσλαβίας.

Πράγματι, για ποιο σοσιαλιστικό καθεστώς στη Γιουγκοσλαβία πρόκειται όταν η χώρα υποβάλλεται στον έλεγχο του ξένου κεφαλαίου, την ώρα που η καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας προχωρά σε κήρυξη εμπόλεμης κατάστασης ενάντια στα Κομμουνιστικά Κόμματα όλου του κόσμου; Για ποιο δημοκρατικό χαρακτήρα της Εξουσίας μπορεί να γίνεται λόγος τη στιγμή που σε όλη τη Γιουγκοσλαβία σπέρνουν το χάος οι γκεσταπίτικες μέθοδοι διακυβέρνησης, όπου δεν επιτρέπεται η παραμικρή ελεύθερη έκφραση απόψεων, όπου περιφρονούνται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι γιουγκοσλαβικές φυλακές είναι γεμάτες από οπαδούς του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, όπου το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας μετατρέπεται σε παράρτημα της πολιτικής αστυνομίας υπό τον αστυνομικό διευθυντή Ράνκοβιτς;

Είναι προφανές ότι οι διακηρύξεις της γιουγκοσλαβική κυβέρνηση για τη “σοσιαλιστική οικοδόμηση” που λέει ότι πραγματοποιεί στη Γιουγκοσλαβία δεν έχουν μεγαλύτερη αξία από ανάλογες δηλώσεις που έκαναν παλιότερα οι Χίτλερ και Μουσολίνι.

Για να χαρακτηρίσει κανείς το σημερινό πολιτικό καθεστώς στη Γιουγκοσλαβία, θα χρειαστεί να στρέψει την προσοχή του πάνω στα ακόλουθα γεγονότα που τυχαία έγιναν γνωστά στο Υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ:

α)Το Μάη του 1949, ο Ν.Γκ.Ντοντόνοφ, σοβιετικός πολίτης, εργαζόμενος με σύμβαση ως τεχνικός διευθυντής του εργοστασίου Ντούγκα του Βελιγραδίου, απρόσμενα απολύθηκε για “πολιτικούς” λόγους όπως διαπίστωσε να γράφεται στην κάρτα εργασίας του.

Όταν ο Ν.Γκ. Ντοντόνοφ απηύθυνε στο γενικό διεθυντή της χημικής βιομηχανίας της Σερβίας, Μπουντισάβλιεβιτς, διαμαρτυρία ενάντια σε αυτή την αυθαιρεσία και ζήτησε εξηγήσεις για αυτούς τυς “πολιτικούς λόγους”, ο Μπουντισάβλιεβιτς απάντησε με ειλικρίνεια ότι οι οπαδοί της απόφασης του Γραφείου Πληροφοριών δεν απολαμβάνουν νομικής υποστήριξης. Την ίδια μέρα, ο Ντοντόνοφ συνελήφθη και προσήχθη στο γραφείο της Κρατικής Ασφάλειας της 2ης περιφέρειας του Βελιγραδίου, στο οποίο χτυπήθηκε συστηματικά επί μέρες από τον αξιωματικό Τσότρα, επικεφαλής του γραφείου, που απαιτούσε ο Ντοντόνοφ να δηλώσει ότι είναι οπαδός του ψηφίσματος του Γραφείου Πληροφοριών και ότι κόλλησε στο εργοστάσιο Ντούγκα παράνομες αφίσες.

Κατά τη διάρκεια της αστυνομικής ανάκρισης, ο Ντουντούνεφ υποχρεώθηκε να μείνει όρθιος και ακίνητος για 20 ώρες. Του στέρησαν ύπνο, τροφή και νερό επί δύο ημέρες. Όταν ο πατέρας του Ντοντόνοφ απηύθυνε στο βοηθό εισαγγελέα της Σερβίας, Μπουκαντίνοβιτς, καταγγελία για την κακομεταχείριση του γιου του στη διεύθυνση κρατικής ασφάλειας, ο Μπουκαντίνοβιτς όχι μόνο αρνήθηκε να παραλάβει την καταγγελία, αλλά και, δικαιολογώντας αυτές τις εγκληματικές ενέργειες των γιουγκοσλάβων αστυνομικών, δήλωσε κυνικά: “είναι ο βοηθητικός μηχανισμός μας διαπαιδαγώγησης και αυτοί ξέρουν τι κάνουν”.

β)Η σοβιετική υπήκοος Ντεμιντένκο, κρατούμενη το Μάη του 1949, δεν έλαβε καμία τροφή για έξι ημέρες. Κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων χτυπήθηκε στα πόδια με γκλομπ, και της απαιτήθηκε να δηλώσει ότι συνέλεγε πληροφορίες υπέρ της ΕΣΣΔ.

γ)Η σοβιετική υπήκοος Στρέλκατς, κλεισμένη στις φυλακές του Βελιγραδίου το Μάρτη του 1949, υποβλήθηκε επί 22 συνεχόμενες ημέρες σε νυχτερινές ανακρίσεις. Η Στρέλκατς κατηγορήθηκε για κατασκοπία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης. Απαίτησαν να απαντήσει σε σχετική ερώτηση για τη στάση της αναφορικά με την απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών. Κατά τη διάρκεια αυτών των ανακρίσεων, η Στρέλκατς χτυπήθηκε αρκετές φορές και έξι φορές ρίχτηκε σε ένα κελί όπου μπορούσε μόνο να είναι όρθια.

Μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει ως δημοκρατικό λαϊκό καθεστώς ένα καθεστώς που διαπράττει αυτές τις θηριωδίες και εφαρμόζει μια στάση τόσο βάρβαρη σε ανθρώπους; Δεν θα ήταν πιο ακριβές να χαρακτηριζόταν ένα καθεστώς που ανέχεται να κακομεταχειρίζονται σε τέτοιο σημείο οι άνθρωποι ως ένα καθηστός φασιστικό και γκεσταπίτικο;

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έχει το θράσος να εκφράζει στη νότα της αγανάκτηση για το γεγονός ότι η σοβιετική κυβέρνηση κατηγορεί τις γιουγκοσλαβικές αρχές ότι έχει μια συμπεριφορά απαράδεκτη και απάνθρωπη έναντι των κρατούμενων σοβιετικών πολιτών.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δηλώνει ότι αυτές οι μέθοδοι διαπαιδαγώγησης όπως οι κακομεταχειρίσεις και τα βασανιστήρια σε κρατουμένους είναι πλήρως ξένα και άγνωστα για τις γιουγκοσλαβικές αρχές.

Όμως τα προαναφερόμενα γεγονότα, όπως και άλλα παρόμοια γεγονότα, μιλούν από μόνα τους. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν θα πετύχει να ξεφύγει από αυτά. Η σοβιετική κυβέρνηση εκτιμά ότι τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση βαραίνει η ευθύνη για τη βίαιη προαναφερθείσα μεταχείριση έναντι των σοβιετικών πολιτών.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση κάνει λόγο για ανάμειξη της σοβιετικής κυβέρνησης στις εσωτερικές υποθέσεις της Γιουγκοσλαβίας. Έτσι όπως παρουσιάζει τα πράγματα, θα φαινόταν ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει στη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση το δικαίωμα να δικάζει τους σοβιετικούς πολίτες που είναι ένοχοι για κάποιο έγκλημα. Όμως αυτός ο ισχυρισμός της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης στερείται κάθε βάσης. Γιατί δεν πρόκειται για δικαστικές αποφάσεις που υλοποιούνται σε βάρος σοβιετικών πολιτών για ενέργειες που διέπραξαν κατά παράβαση των νόμων, αλλά πρόκειται για το ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διώκει τους σοβιετικούς πολίτες που δεν διέπραξαν κανένα έγκλημα και υφίστανται διώξεις μόνο γιατί εκφράζουν δημοκρατικές απόψεις και είναι οπαδοί των φιλικών σχέσεων ανάμεσα στους σοβιετικούς λαούς και το λαό της Γιουγκοσλαβίας.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έχει, ως φαίνεται, την πρόθεση να συνεχίσει και μελλοντικά την πρακτική της απάνθρωπης συμπεριφοράς σε βάρος σοβιετικών πολιτών, την πρακτική των παράνομων κρατήσεων και των βασανισμών, τη συνεπή πρακτική στην κακομεταχείριση των σοβιετικών πολιτών.

Ως φαίνεται, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν προτίθεται να τιμωρήσει τους ένοχους και τους υπεύθυνους για αυτές τις φασιστικές διαδικασίες. Αν αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, η σοβιετική κυβέρνηση κρίνει απαραίτητο να δηλώσει ότι δεν θα αποδεχτεί αυτή την κατάσταση, ότι θα βρεθεί υποχρεωμένη να προβεί σε άλλα μέτρα, περισσότερο αποτελεσματικά, απαραίτητα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των σοβιετικών πολιτών στη Γιουγκοσλαβία και για να καλέσει στην τάξη τους αυτουργούς της φασιστικής βίας που ασκείται.

Η μετάφραση έγινε από τα ισπανικά (πηγή: Mundo Obrero, εβδομαδιαίο όργανο του ΚΚ Ισπανίας, 25 Αυγούστου 1949, φ.184, Παρίσι).

Βλ. επίσης

Απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων για την κατάσταση στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (Ιούνης 1948)

Γκεόργκι Δημητρώφ: Η Νοτιοσλαβική Ομοσπονδία και το Μακεδονικό Ζήτημα (19/12/1948)

Απάντηση της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ στη νότα της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης (02/02/1949)

Απάντηση της ΕΣΣΔ στην απαίτηση των τιτοϊκών για διώξεις στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες (31/05/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Το στιλέτο του Τίτο Χτυπά Πισώπλατα τη Λαϊκοδημοκρατική Ελλάδα (23/07/1949)

Απάντηση της ΕΣΣΔ στους ισχυρισμούς των τιτοϊκών περί σοβιετικού ξεπουλήματος της σλοβενικής Καρινθίας (12/08/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Ο άξονας Αθήνα-Βελιγράδι απειλή ενάντια στην ειρήνη (30/06/1950)

Ν. Ζαχαριάδη: Οι γαλλικές προτάσεις και η ελληνική πραγματικότητα (17/06/1949) (+ένα σχόλιο για την πολιτική κατάσταση την εποχή του θανάτου του)

Αφίσα στους τοίχους του κέντρου της Αθήνας (πηγή:http://proletconnect.blogspot.com/)

45 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη δολοφονία του Νίκου Ζαχαριάδη από τα όργανα της μπρεζνιεφικής κλίκας. Κι αν κάποιοι αλλάζουν κατά το δοκούν την αιτία του θανάτου του (πότε καρδιακό, πότε αυτοκτονία λόγω “πολιτικής χρεοκοπίας”, πότε αυτοκτονία που “για λίγες μέρες μπορούσε να αποφευχθεί”), όποιος παραμένει στο επίπεδο της εξέτασης της πολιτικής κατάστασης της περιόδου, και δεν προσωποποιεί με εκτιμήσεις για την ψυχολογική κατάσταση του ενός ή του άλλου, ούτε διακινεί γράμματα “εγκεκριμένα” από την КGB, εύκολα καταλαβαίνει ότι πρόκειται για δολοφονία. Οι ΗΠΑ έβλεπαν ότι οι επιδράσεις του “Nixon Shock” και των πολιτικών ηττών ιδίως στην Ινδοκίνα θα κλόνιζαν την κυριαρχία τους σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, πολλώ δε μάλλον σε χώρες σαν την Ελλάδα που το “κόκκινο νήμα” που συνέχιζε τις επαναστατικές παραδόσεις δεν είχε κοπεί, παρά τη ντε φάκτο διάλυση του επαναστατικού ΚΚΕ. Αναπόφευκτα, θα χρειαζόταν να παραχωρήσει τμήμα της κυριαρχίας της και σε ευρωπαίους και σε μπρεζνιεφικούς, όμως, για να παραμείνει η πρωτοκαθεδρία της, χρειαζόταν η μετάβαση στη δημοκρατική μορφή κυριαρχίας της αστικής τάξης να πραγματοποιηθεί υπό τον έλεγχό της. Γι’ αυτό και πολιτικοί εκπρόσωποι της ελληνικής αστικής τάξης προέβαιναν σε βολιδοσκοπήσεις του Φλωράκη, προετοιμάζοντας μια επαναφορά ενός δημοκρατικού προσωπείου στην κυριαρχία της, αφού προηγουμένως αυτή θα είχε βεβαιωθεί ότι δεν θα είχε προβλήματα που την ταλάνισαν μέχρι το 1949, όπως η ύπαρξη μιας εθνικής μειονότητας και ενός επαναστατικού μαζικού κόμματος.

Για το πρώτο πρόβλημα, υπάρχει η γραπτή διαβεβαίωση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη σε βιβλίο του Θ. Σκυλακάκη, που δημοσιεύτηκε ζώντος του Φλωράκη, ότι η ελληνική αστική τάξη γνωστοποίησε στο Φλωράκη ότι δεχόταν την επιστροφή των πολιτικών προσφύγων εκτός από τους σλαβομακεδόνες. Όσον αφορά το δεύτερο πρόβλημα, την ύπαρξη επαναστατικού ΚΚΕ μέσω της επιστροφής του Νίκου Ζαχαριάδη στην Ελλάδα, θα χρειαζόταν η βοήθεια του Μπρέζνιεφ, ο οποίος είχε κάθε συμφέρον να συνδράμει, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση και στην ελλαδική πολιτική και οικονομική ζωή. Φυσικά, ο Μπρέζνιεφ είχε ήδη αποδείξει ότι ήταν ιμπεριαλιστής και είχε ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ. Όμως, το 1973 συνεργάστηκε με τις ΗΠΑ ως και στην επιβολή της ειρήνευσης στον πόλεμο του 1973 της Αιγύπτου και της Συρίας με το Ισραήλ (σε βάρος, εννοείται, των αγωνιζόμενων λαών). Δεν ήταν, επομένως, κάτι σπάνιο η συνεργασία ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, ακόμα και στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’70. Και η δολοφονία προ της μεταπολίτευσης του επικεφαλής του αντιρεβιζιονιστικού επαναστατικού κινήματος ή η παρεμπόδιση επιστροφής κάποιων πολιτικών προσφύγων τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της μεταπολίτευσης ή η μετατροπή σε κόλαση της ζωής επαναπατρισθέντων προσφύγων που στην προσφυγιά συσπείρωναν επαναστατικές δυνάμεις (μέσω φυλακίσεων ή γραφειοκρατικών εμποδίων), ήταν μέτρα που θα μπορούσαν εύκολα να περάσουν στα σιωπηλά, πολλώ δε μάλλον όταν είχε ήδη επιτευχθεί οργανωτική διάσπαση των επαναστατικών δυνάμεων επειδή κάποιοι (όπως η ΠΚΕ του ΚΚΕ(μ.λ), μετέπειτα ΜΛΟ) είχαν “χάψει” τα ψεύτικα γράμματα της KGB που αποδίδονταν στο Νίκο Ζαχαριάδη.

Σε κάθε περίπτωση, όπως λέει και η αφίσα, χρειάζεται οργάνωση και αγώνας.

Η αφίσα αναδεικνύει και το ζήτημα της πάλης στον αριστερό αναθεωρητισμό, της ήσσονος προσπάθειας και της εύκολης λύσης. Και το 1949, η ελληνική σοσιαλδημοκρατία, στο μεγαλύτερο μέρος της, παρουσιαζόταν ως η εύκολη, η “εφαρμόσιμη” λύση, από δυνάμεις που ενδιαφέρονταν να απλώσουν ξανά τα πλοκάμια τους στη χώρα. Έτσι, οι προτάσεις για ειρήνευση ήθελαν το δημοκρατικό στρατόπεδο της χώρας να παρουσιάζεται ως “άκρο”. Ο λαός όμως δεν πάλευε για ειρήνευση ανεξαρτήτως είδους που δεν θα έλυνε κανένα ουσιαστικό πρόβλημα, αλλά για δημοκρατική ειρήνευση, που, με ίσους όρους, θα έφερνε τη λύση που ήθελε ο λαός, τη λύση της πραγματικής δημοκρατίας, δηλαδή, της λαϊκής δημοκρατίας. Ας αναλογιστούμε τις ομοιότητες με το σήμερα, όπου γίνεται λόγος π.χ. για ανάγκη θυσίας όλων και περιστολή στις διεκδικήσεις της εργατικής τάξης και των εργαζομένων για να έρθει η “ανάπτυξη”, χωρίς να γίνεται λόγος για τι είδους και για ποιον ανάπτυξη.

***

Οι γαλλικές προτάσεις και η ελληνική πραγματικότητα

άρθρο του σ. Νίκου Ζαχαριάδη

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας ζήτησε απ’ τη Γαλλική Κυβέρνηση να συζητηθεί στην τωρινή Σύνοδο του Συμβουλίου των Υπουργών των εξωτερικών το Ελληνικό ζήτημα. Οι γάλλοι σοσιαλιστές προτείνουν τους παρακάτω όρους για μια συμφωνία: 1) Να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, 2) Να δοθεί γενική αμνηστεία, 3) Να σχηματιστεί δημοκρατική κυβέρνηση δίχως να συμμετάσχουν τα άκρα, 4) Να γίνουν εκλογές κάτω από διεθνή έλεγχο.

Είναι ολοφάνερο σήμερα ότι παρά την ευκολονόητη μοναρχοφασιστική αντίδραση όλη η ανθρωπότητα μαζί με τον ελληνικό Λαό θέλουν να ειρηνεύσει η Ελλάδα. Οι μοναρχοφασίστες δεν θέλουν, γιατί όμως βουτήχτηκαν μέσα στο αίμα, στη σαπίλα, τη διαφθορά και τα δολλάρια, δεν ξέρουν τι θα κάνουν όταν γίνει ειρήνη, πώς θ’ αντιμετωπίσουν το Λαό. Δε θέλουν, ακόμα, την ειρήνη και γιατί θα χάσουν τα δολλάρια που τσεπώνουν, μα και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν την θέλουν ούτε οι αμερικάνοι αφέντες που, παρά τα κακοπαθέματα των υποταχτικών τους, ελπίζουν πάντα να κρατούν ανοιχτή την πληγή της Ελλάδας γιατί έτσι, κάτω απ’ το ελληνικό αίμα μπορούν και καμουφλάρουν καλύτερα τα επιθετικά τους σχέδια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Πώς να τη θέλουν την ειρήνη οι μοναρχοφασίστες; Αφού παρ’ όλη τη σημερινή παντοδυναμία δεν μπορούν να λύσουν ούτε ένα, και το πιο απλό, λαϊκό ζήτημα; Αφού βουτήχθηκαν μέσα στο αίμα, τη διαφθορά, τη σαπίλα; Ο αρπάξας του αρπάξαντος κατάντησε το κράτος της Αθήνας και σήμερα στέκει μπροστά στο γκρεμό, και μια κάποια ελπίδα διατήρησης βλέπει στο όλο και πιο μεγάλο μακελειό, στην όλο και πιο μεγάλη εξόντωση του Λαού. Οι εργαζόμενες μάζες πεινούν. Και πάνω στην πείνα αυτή φουντώνει και ξεσπά, μέσα στις συνθήκες της πιο απάνθρωπης τρομοκρατίας, ένα μεγάλο απεργιακό κύμα. Ξαναμιλάν για απεργία οι Δημόσιοι υπάλληλοι. Απεργούν πολλοί εργατικοί κλάδοι. Από σήμερα ξανακατέβηκαν σε απεργία οι υπάλληλοι Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου γιατί τους εξαπάτησε, όπως λεν’ οι ίδιοι, η κυβέρνηση. Τι σημασία έχει αν οι ηγέτες τους, που είναι καθισμένοι με τη βία πάνω στο σβέρκο των υπαλλήλων, δηλώνουν ότι προτιμούν τη στέρηση από τον λαϊκοδημοκρατικό παράδεισο και ότι βδελύσσονται τους προδότες κομμουνιστές, που, για φανταστείτε, αυτοί κατάντησαν φτωχό το μοναρχοφασιστικό κράτος; Τι σημασία έχουν αυτές οι αναγκαστικές δηλώσεις όταν παρ’ όλα αυτά οι υπάλληλοι δεν προτιμούν τη στέρηση, δηλαδή, την πείνα, μα απεργούν; Ενάντια σε ποιον απεργούν; Ενάντια στους κομμουνιστές για ενάντια στους μοναρχοφασίστες; Και γιατί οι πουλημένοι ηγέτες τους, που μόνο κάτω απ’ το ξεσήκωμα των υπαλλήλων, είναι υποχρεωμένοι να κηρύξουν την απεργία, δεν λεν’ ούτε λέξη για την ακαταμέτρητη ρεμούλα της πλουτοκρατίας και της μοναρχοφασιστικής φαυλοκρατίας, που τσεπώνουν δισεκατομμύρια αφήνοντας τους υπαλλήλους να ρέβουν απ’ την πείνα; Γιατί δε μιλάν για το γεγονός ότι μόνοι οι μοναρχοφασίστες λακέδες δε θέλουν την ειρήνη, που θα ξανάφερνε την ησυχία στην Ελλάδα;

Το κατά παραγγελία υστερικό αυτό ξεφωνητό δεν έχει βέβαια καμμιά σημασία. Και γεγονός παραμένει ότι το μοναρχοφασιστικό καθεστώς παραδέρνει σ’ ένα οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο, που κάθε μέρα μεγαλώνει και που η πουλημένη κλίκα της Αθήνας προσπαθεί να το κρύβει κάτω απ’ το πηχτό αίμα που καθημερινά χάνει. Μέσα στο γενικό αυτό πελάγωμα στην Αθήνα υπάρχει κιόλας πάλι κυβερνητική κρίση. Μηχανορραφούν όλοι ενάντια σε όλους, προσπαθώντας να πιαστούν όπως ο πνιγμένος απ’ τα μαλλιά, και οι αμερικανοεγγλέζοι επιδιώκουν με όλα τα μέσα να τους κρατούν στη στρούγκα τώρα μάλιστα που ετοιμάζονται ν’ αρχίσουν τη μεγάλη μάχη στο Βίτσι.

Η Αθήνα τρικλίζει και μόνο πόλεμο θέλει. Μα το καθεστώς της κλονίζεται γιατί ο λαός θέλει ειρήνη, γιατί οι φαντάροι δε θέλουν άλλο πόλεμο. Να γιατί και μερικοί που δεν είναι διόλου φίλοι μας, όπως οι γάλλοι σοσιαλιστές, συσταίνουν να γίνει ειρήνη γιατί θέλουν να περισώσουν κάτι απ’ τα μοναρχοφασιστικά συντρίμια και να προωθήσουν στη διακυβέρνηση της χώρας τους σκελδίτες (Σβώλο-Τσιριμώκο και Σία) προστατευόμενούς των. Οι γάλλοι σοσιαλιστές θέλουν ν’ αποκλείσουν το λαϊκοδημοκρατικό στρατόπεδο απ’ την κυβέρνηση που θα κάνει τις εκλογές και δεν λένε λέξη για την αποχώρηση των αμερικάνων και άγγλων απ’ τη χώρα μας. Και αυτό είναι κάτι που εμείς δεν μπορούμε να το δεχτούμε.

Πολύ αίμα χάθηκε στην Ελλάδα για να επιτρέπονται ακόμα τέτοια πειράματα που δε θα διόρθωναν τίποτε στη δυστυχία του λαού.

Η Ελλάδα χρειάζεται μια έντιμη, δημοκρατική, συνεννόηση και ειρήνη. Βάση για μια τέτοια συμφωνία προσφέρουν οι προτάσεις της Σοβιετικής Κυβέρνησης που πιάνουν ολοκληρωμένο το ελληνικό ζήτημα. Και όσοι αγαπούν την Ελλάδα και το Λαό της και είναι φίλοι τους πρέπει πιο αποφασιστικά και σ’ όλο τον κόσμο να ζητήσουν αυτές οι προτάσεις να μπουν σα βάση για να σταματήσει η Ελληνική τραγωδία.

Οι αμερικάνοι ετοιμάζονται για καινούργια εγκλήματα στην Ελλάδα. Διψάν για καινούργιο λαϊκό αίμα. Οι μοναρχοφασίστες προδότες συμφωνούν και επαυξάνουν. Αυτούς τους εγκληματίες πολέμου πρέπει να τους πιάσουμε απ΄το λαιμό για να τους κάνουμε ανίκανους να συνεχίσουν τα κακουργήματά τους.

Ο Λαός της Ελλάδας, τίποτα άλλο δεν επιθυμεί τόσο όσο την ειρήνη, δημοκρατική όμως ειρήνη. Και όταν δεν του μένει άλλος δρόμος τότε θα συεχίζει ως το τέλος τον αγώνα για να κερδίσει με το όπλο την ειρήνη και την ησυχία, που τόσο τα ποθεί.

17/6

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Προς τη Νίκη”, Σάββατο 18 του Ιούνη 1949, χρονιά 1, φύλλο 122, σελίδα 1. Πρόκειται για άρθρο του Νίκου Ζαχαριάδη που μεταδόθηκε την προηγουμένη από το Ραδιοσταθμό της Ελεύθερης Ελλάδας. Η εφημερίδα υπάρχει στο ψηφιακό αρχείο του ΑΣΚΙ.

Απάντηση της ΕΣΣΔ στους ισχυρισμούς των τιτοϊκών περί σοβιετικού ξεπουλήματος της σλοβενικής Καρινθίας (12/08/1949)

Η κατρακύλα της ομάδας Τίτο στον αντισοβιετισμό και την οπορτουνιστική κουτοπονηριά αποδεικνύεται από την υπόθεση της απώλειας της σλοβενικής Καρινθίας και την παραχώρησή της τελικά στην Αυστρία. Η ομάδα Τίτο επεδίωκε, σα βαλκάνιος κομπιναδόρος, να εμφανιστεί η ΕΣΣΔ ως αυτή που ξεπούλησε σλοβενικά εδάφη στους “Δυτικούς”, ενώ ήταν η ίδια η ομάδα Τίτο αυτή που το έκανε, λόγω του δικού της ξεπουλήματος στη Δύση, και ήθελε να αποτελέσει και αυτό μια ακόμα αντισοβιετική λάσπη στα μάτια της γιουγκοσλαβικής ιδιαίτερα κοινής γνώμης, ώστε να εδραιώσει τη θέση της σε αυτή. Η εξιστόρηση της πραγματικά αστείας υπόθεσης παρατίθεται παρακάτω:

“Η σημερινή γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν είναι φίλη, αλλά εχθρός της ΕΣΣΔ”

Το πρακτορείο ΤΑΣΣ δημοσίευσε στις 12 Αυγούστου το κείμενο της απάντησης της σοβιετικής κυβέρνησης στη νότα της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης της 3ης Αυγούστου. Παρακάτω η μετάφραση του πλήρους κειμένου της απάντησης.

Σχετικά με τη νότα της κυβέρνησης της Γιουγκοσλαβίας στις 3 Αυγούστου του τρέχοντος έτους, η κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης κρίνει απαραίτητο να δηλώσει τα ακόλουθα:

Η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ δεν επιθυμεί να λάβει υπόψη το μη ορθό τόνο της νότας της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης της 3ης του Αυγούστου. Δεν λαμβάνει υπόψη τις συκοφαντικές επινοήσεις της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης για την εξωτερική πολιτική της ΕΣΣΔ, επινοήσεις βγαλμένες από το οπλοστάσιο των φασιστών. Η σοβιετική κυβέρνηση δεν ανέμενε κάτι διαφορετικό από τη σημερινή γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, καθώς δεν υπάρχει τίποτε για το οποίο να εκπλήσσεται κανείς από το γεγονός ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, που έχει προσχωρήσει στο στρατόπεδο της ιμπεριαλιστικής αντίδρασης, παραβιάζει τους στοιχειώδεις κανόνες ενδεδειγμένων τρόπων συμπεριφοράς για την επικοινωνία ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις και αναπαράγει, απηχώντας τους φασίστες, τις συκοφαντικές κατηγορίες ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.

Ας περάσουμε στα γεγονότα.

1.Μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διατύπωσε τις οικονομικές και εδαφικές της αξιώσεις σε βάρος της Αυστρίας, απαιτώντας την εκχώρηση στη Γιουγκοσλαβία της σλοβενικής Καρινθίας και των σλοβένικων παραμεθόριων περιοχών της Στυρίας, συνολικής έκτασης 2.600 τ.χλμ και πληθυσμού περίπου 190.000 κατοίκων. Η σοβιετική κυβέρνηση συμφώνησε να υπερασπιστεί αυτές τις αξιώσεις και τις υπερασπίστηκε στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών απέναντι στις ΗΠΑ, την Αγγλία και τη Γαλλία.

Τον Απρίλη του 1947, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβιας, κ. Καρντέλι, απηύθυνε, εκ μέρους της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, μια ειδική επιστολή στον κ. Βισίνσκι, στην οποία εξέθετε μια νέα θέση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης για τμήμα των γιουγκοσλαβικών αξιώσεων στην Αυστρία.

Ο πυρήνας αυτής της νέας θέσης, όπως φαίνεται στην επιστολή του κ. Καρντέλι, έγκειται στο ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση πλέον δεν υπολογίζει πια στην ικανοποίηση των αξιώσεων της Γιουγκοσλαβίας από τις δυτικές δυνάμεις και για αυτό προτίθεται να εγκαταλείψει το αίτημα για τη σλοβενική Καρινθία και να περιοριστεί στη διεκδίκηση μιας μικρής περιοχής γύρω από δύο υδροηλεκτρικούς σταθμούς του ποταμού Ντράβα. Ο Καρντέλι έγραφε: “Μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα μέσω μιας μικρής συνοριακής διαρρύθμισης, για την οποία σας παρουσιάζω ένα σχέδιο με δύο εκδοχές και, σε τελική ανάλυση, θα μπορούσε να επιλυθεί με την παραχώρηση ειδικών δικαιωμάτων στην Ομόσπονδη Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας στη διοίκηση αυτών των δύο σταθμών.”

Ποιες είναι αυτές οι εκδοχές; Η πρώτη εκδοχή αναφέρεται στην εκχώρηση στη Γιουγκοσλαβία 210 τ.χλμ εδάφους αυστριακού με πληθυσμό 9.396 κατοίκους. Η δεύτερη εκδοχή περιορίζεται στην εκχώρηση στη Γιουγκοσλαβία 63 τ.χλμ εδάφους με 3.150 κατοίκους. Όμως υπάρχει επίσης μια τρίτη εκδοχή. Αυτή υπάρχει στην επιστολή του Καρντέλι με την προαναφερθείσα διατύπωση: “Μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα μέσω μιας μικρής συνοριακής διαρρύθμισης, για την οποία σας παρουσιάζω ένα σχέδιο με δύο εκδοχές και, σε τελική ανάλυση, θα μπορούσε να επιλυθεί με την παραχώρηση ειδικών δικαιωμάτων στην Ομόσπονδη Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας στη διοίκηση αυτών των δύο σταθμών.” Με άλλα λόγια, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση εγκαταλείπει κάθε εδαφική αξίωση σε βάρος της Αυστρίας, περιορίζοντας τις διεκδικήσεις της στην εγγύηση σε δύο υδροηλεκτρικούς σταθμούς σε ξένο έδαφος.

Κατά συνέπεια, ήδη τον Αύγουστο του 1947, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έκρινε απαραίτητο να απαρνηθεί τη διεκδίκηση όχι μόνο της σλοβενικής Καρινθίας και όχι μόνο ενός μικρού τμήματος που ανήκει στη σλοβενική Καρινθία, αλλά επίσης και κάθε εδαφική αξίωση σε βάρος της Αυστρίας.

Ήταν τη στιγμή που η σοβιετική κυβέρνηση διεκδικούσε τη σλοβενική Καρινθία για τη Γιουγκοσλαβία στις διασκέψεις με τους εκπροσώπους των δυτικών δυνάμεων.

Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός.

Στη με ημερομηνία 3 Αυγούστου νότα της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση χαρακτηρίζει την εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας προδοσία των συμφερόντων του σλοβενικού και κροατικού πληθυσμού της Καρινθίας, παραβίαση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των λαών, έκφραση μιας ιμπεριαλιστικής πολιτικής, μετατροπή της σλοβενικής Καρινθίας σε αντικείμενο συναλλαγής, κλπ. Αν πραγματικά υπάρχει προδοσία των συμφερόντων της Γιουγκοσλαβίας, όπως βλέπουμε από την επιστολή του Καρντέλι, που εξέφραζε τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, αυτός που πρέπει να θεωρηθεί προδότης, είναι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση και μόνο αυτή.

2.Προβαίνοντας σε τέτοιες υποχωρήσεις και αποκηρύσσοντας τις εδαφικές της αξιώσεις, θα μπορούσε κανείς να αναμένει ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση θα έπαιρνε πάνω της την ευθύνη για μια τέτοια θέση. Όμως η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έκρινε διαφορετικά. Έκρινε πως είναι  η σοβιετική κυβέρνηση αυτή που πρέπει να ανακοινώσει τέτοιες υποχωρήσεις στο όνομά της, αναλαμβάνοντας για λογαριασμό της την πρωτοβουλία σε αυτή την κίνηση. Όσον αφορά τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, θα όφειλε να μείνει στην άκρη και να μην πάρει καμία ευθύνη για την εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας, εγκατάλειψη που η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση θεώρησε απαραίτητη το Απρίλη του 1947. Όταν, τον Απρίλη του 1947, ο σοβιετικός πρέσβης Λαυρέντιεφ ρώτησε, κατά τη διάρκεια μιας υποδοχής του από τον πρωθυπουργό της Γιουγκοσλαβίας, Τίτο, αυτόν, παρουσία του Καρντέλι, αν η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε την πρόθεση να πληροφορήσει επισήμως για τη νέα θέση της, ο Τίτο δήλωσε, όπως φαίνεται από τις νότες του σοβιετικού πρέσβη πως, αν χρειαζόταν μια επίσημη δήλωση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης για την εγκατάλειψη των διεκδικήσεών της επί της σλοβενικής Καρινθίας, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια δήλωση. Προτού εγκατέλειπε η Γιουγκοσλαβία τις ελάχιστες διεκδικήσεις της, δεν μπορούσε να κάνει μια δήλωση τέτοιου τύπου.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με το πλάνο της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, η σοβιετική κυβέρνηση όφειλε να πάρει πάνω της την ευθύνη για την εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας και, γενικά, όλων των εδαφικών αξιώσεων της Γιουγκοσλαβίας, ενώ η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση θα έμενε στην άκρη, με σκοπό να δώσει, στα μάτια των γιουγκοσλαβικών λαών, μια εσφαλμένη εντύπωση ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση συνέχιζε να διατηρεί τις παλιές θέσεις διεκδίκησης από πλευράς της της σλοβενικής Καρινθίας για τη Γιουγκοσλαβία και ότι, συνεπώς, η εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας πήγαζε όχι από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, αλλά από τη σοβιετική κυβέρνηση.

Εν ολίγοις, προτεινόταν στη σοβιετική κυβέρνηση να μετατραπεί σε εργαλείο εξαπάτησης των λαών της Γιουγκοσλαβίας, εξαπάτησης ενορχηστρωμένης από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση. Στην αφέλειά της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση υπέθετε ότι η σοβιετική κυβέρνηση θα αποδεχόταν να συμμετάσχει σε αυτή την πολιτική απάτη.

Γίνεται κατανοητό ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αποδεχτεί αυτή την κακοφτιαγμένη μηχανορραφία. Η σοβιετική κυβέρνηση δήλωσε ότι ήταν διατεθειμένη να υπερασπιστεί τις αξιώσεις της Γιουγκοσλαβίας αν η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διατύπωνε αυτές τις αξιώσεις έντιμα και επίσημα, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη, αλλά ότι δεν θα μπορούσε να πάρει πάνω της την υπεράσπιση αξιώσεων που, στην πράξη, είχαν εγκαταλειφθεί από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση.

Υπό το φως τέτοιων γεγονότων, το Υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ θεωρεί απαραίτητο να διαψεύσει τον ισχυρισμό της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης που περιέχεται στη νότα με ημερομηνία 3 Αυγούστου, σύμφωνα με τον οποίο οι εκπρόσωποι της σοβιετικής κυβέρνησης πρότειναν τη μια ή την άλλη στιγμή η Γιουγκοσλαβία να περιορίσει τις εδαφικές της διεκδικήσεις. Το ψέμα ενός τέτοιου ισχυρισμού είναι ήδη ορατό από το γεγονός ότι το Νοέμβρη του 1947 ο σοβιετικός πρέσβης στη Γιουγκοσλαβία, σε απάντηση σε ερώτηση του Υπουργείου Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας, έκανε γνωστό σε αυτό ότι η ΕΣΣΔ δεν έβλεπε κανένα λόγο για τον περιορισμό από τη Γιουγκοσλαβία των εδαφικών της αξιώσεων επί της Αυστρίας. Αργότερα, το 1948, όταν ο υπουργός Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας, κ. Σίμιτς, δήλωσε στο σοβιετικό πρέσβη ότι ο σοβιετικός πρέσβης στο Λονδίνο, Ζαρούμπιν, είχε προτείνει στο γιουγκοσλάβο εκπρόσωπο Μπέμπλερ, να παρέμβει στη διάσκεψη των αντικαταστατών των υπουργών για το σύμφωνο με την Αυστρία, με μια πρόταση σχετική με τις εδαφικές αξιώσεις της Γιουγκοσλαβίας που διαφοροποιούταν ριζικά από τις αρχικές γιουγκοσλαβικές διεκδικήσεις από την άποψη του περιορισμού των γιουγκοσλαβικών διεκδικήσεων, ο σοβιετικός πρέσβης Λαυρέντιεφ απάντησε:

“Την άνοιξη, ο Μπέμπλερ πρότεινε στο Λονδίνο στο σοβιετικό εκπρόσωπο Κοκτόμοφ, πληρεξούσιο για τις σχετικές συζητήσεις για το σύμφωνο με την Αυστρία, να παρουσιάσει στη διάσκεψη των εκπροσώπων των τεσσάρων δυνάμεων μια πρόταση με μειωμένες εδαφικές αξιώσεις της Γιουγκοσλαβίας επί της Αυστρίας. Ο Μπέμπλερ πρότεινε το ίδιο σε μια συζήτηση με τον σοβιετικό πρέσβη στο Λονδίνο, Ζαρούμπιν. Αυτή η πρόταση του Μπέμπλερ απορρίφτηκε από τον Κοκτόμοφ, όπως και από το σοβιετικό πρέσβη Ζαρούμπιν. Με αυτό, υποδείχτηκε στο Μπέμπλερ ότι η σοβιετική αντιπροσωπεία θα στήριζε τις προτάσεις που θα διατυπώνονταν επισήμως από την ίδια τη γιουγκοσλαβική αντιπροσωπεία.”

3.Την ίδια στιγμή, όπως έγινε γνωστό αρκετά αργότερα, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διεξήγαγε, πίσω από την πλάτη της σοβιετικής κυβέρνησης, μυστικές διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της Αγγλίας στο Βελιγράδι και το Λονδίνο, ερχόμενη σε συμφωνία, κρυφά από την ΕΣΣΔ, αναφορικά με την εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας. Παρά το γεγονός ότι η Σοβιετική Ένωση έχει σύμφωνο συμμαχίας με τη Γιουγκοσλαβία, η σοβιετική κυβέρνηση αγνοεί πάνω σε τι ακριβώς ήρθαν σε συμφωνία αυτοί οι κύριοι. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι καμία από αυτές τις διαπραγματεύσεις δεν κρατήθηκε μυστική από την ΕΣΣΔ, επικαλούμενη την επιστολή του κ. Καρντέλι στον Α. Βισίνσκι. Όμως η επιστολή Καρντέλι δεν αναφέρει το γεγονός ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε την πρόθεση να διεξάγει διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της Αγγλίας πάνω στην προαναφερθείσα βάση. Ούτε έγινε ο παραμικρός σχετικός υπαινιγμός κατά τη διάρκεια των συζητήσεων των εκπροσώπων της Γιουγκοσλαβίας με τους εκπροσώπους της Σοβιετικής Ένωσης. Μάλιστα, οι σχετικές διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν παρασκηνιακά με τους εκπροσώπους της Αγγλίας είχαν ήδη ολοκληρωθεί και η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση συνέχισε να αποκρύπτει από τη σοβιετική κυβέρνηση τα αποτελέσματα αυτών των διαπραγματεύσεων και δεν θεώρησε χρέος της να ενημερώσει σχετικά τη σοβιετική κυβέρνηση. Από τότε λοιπόν πέρασαν ήδη δυο χρόνια, όμως η σοβιετική κυβέρνηση δεν γνωρίζει, ακόμα και σήμερα, πού κατέληξαν αυτές οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις και σε βάρος ποιου στράφηκαν, όμως το γεγονός ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, στριμωγμένη στον τοίχο από το σοβιετικό πρέσβη, τον πληροφόρησε για αυτές τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις, δεν επηρεάζει επουδενί αυτό που τελικά προέκυψε από την πορεία αυτών των διαπραγματεύσεων. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, κατά τη διάρκεια αυτών των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, υπήρξαν συναλλαγές που έπλητταν τα συμφέροντα των Σλοβένων και των Κροατών στην Καρινθία σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της Γιουγκοσλαβίας.

4.Η γιουγκοσλαβική νότα σημειώνει ψευδώς ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν επιθυμεί να διαψεύσει την αναφορά από τον αυστριακό Τύπο σε δήθεν “ύπαρξη υπόσχεσης που ο Στάλιν έδωσε στον πρόεδρο της Αυστριακής Δημοκρατίας, Ρένερ, για εγγύηση των αυστριακών συνόρων του 1938”. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση γνωρίζει ότι τέτοιες αναφορές από τον αυστριακό Τύπο είναι κατασκευασμένες και ψευδείς. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση που είχε λάβει γνώση μέσω του πρέσβη της στη Μόσχα, Πόποβιτς, του περιεχομένου της σχετικής επιστολής, γνωρίζει επίσης πως αυτή η επιστολή δεν είχε να κάνει με “εγγυήσεις για τα αυστριακά σύνορα” και για αυτό δεν έκρινε αναγκαία καμία διάψευση των ψευδών αναφορών του αυστριακού Τύπου. Τώρα, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διατυπώνει μια γελοία πρόφαση για το γεγονός ότι αυτή η αναφορά δεν είχε διαψευστεί από τους σοβιετικούς οργανισμούς. Ωστόσο, η ίδια η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, όπως γνωρίζει η ίδια, ξεσηκωνόταν πάντοτε ενάντια σε οποιοδήποτε είδος ψέματος. Από αυτό προκύπτει ότι, στην επιθυμία της να συκοφαντήσει τη Σοβιετική Ένωση, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση βρίσκεται υποχρεωμένη να διαψεύσει τον ίδιο της τον εαυτό.

5.Όλα αυτά τα περιστατικά έχουν οδηγήσει τη σοβιετική κυβέρνηση να συμπεράνει: ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση παραβιάζει τις συμμαχικές υποχρεώσεις της έναντι της Σοβιετικής Ένωσης· ότι φέρεται όχι ως σύμμαχος, αλλά ως εχθρός της Σοβιετικής Ένωσης· ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση και τα βασικά πρόσωπα αυτής της κυβέρνησης είναι δεμένα με γερούς δεσμούς με το στρατόπεδο των ξένων καπιταλιστών· ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ενώνεται όλο και περισσότερο με τους ιμπεριαλιστικούς κύκλους ενάντια στη Σοβιετική Ένωση και σχηματίζει μπλοκ με αυτούς· ότι η σοβιετική κυβέρνηση πλέον δεν μπορεί να υποστηρίζει τις αξιώσεις της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης και, πάνω από όλα, αυτές που εγκαταλείφθηκαν από την ίδια τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, παρότι αποκρύπτει από το γιουγκοσλαβικό λαό αυτή την εγκατάλειψη· ότι αν η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση προτιμά ένα ενιαίο μέτωπο με τους ιμπεριαλιστικούς κύκλους από ό,τι ένα ενιαίο μέτωπο με τη Σοβιετική Ένωση, τότε οι ιμπεριαλιστικοί αυτοί κύκλοι ας υποστηρίξουν τις αξιώσεις της.

Αναφορικά με την τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών στο Παρίσι, η σοβιετική κυβέρνηση κατανόησε ξεκάθαρα ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση υλοποιεί το διπλό της παιχνίδι στο ζήτημα της σλοβενικής Καρινθίας, παιχνίδι που συνίσταται στην υπεράσπιση επισήμως της παραχώρησης της σλοβενικής Καρινθίας στη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, στη διεξαγωγή κρυφά από τη Σοβιετική Ένωση διαπραγματεύσεων, στην επίτευξη ήδη μιας συμφωνίας με τις δυτικές δυνάμεις για την εγκατάλειψη αυτής της θέσης και την εγκατάλειψη της σλοβενικής Καρινθίας. Είναι φυσιολογικό ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν επιθυμούσε να έχει καμία σχέση με αυτή την πολιτική εξαπάτησης των λαών της Γιουγκοσλαβίας και δεν υπεράσπισε τις θέσεις που η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε εγκαταλείψει στην πραγματικότητα τον Απρίλη του 1947, με την επιστολή Καρντέλι προς Βισίνσκι.

6.Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση εκφράζει στη νότα της την αγανάκτησή της για το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης αρνήθηκε να δεχτεί στο Παρίσι τους εκπροσώπους της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης. Μια τέτοια αγανάκτηση στερείται πλήρως κάθε λόγου. Με το να αποστείλει τους εκπροσώπους της, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είχε το σκοπό να δημιουργήσει στα μάτια των λαών της Γιουγκοσλαβίας την εσφαλμένη εντύπωση ότι συνέχιζε να διατηρεί φιλικές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση. Ο γιουγκοσλάβος εκπρόσωπος δεν έγινε αποδεκτός από τον υπουργό Εξωτερικών της ΕΣΣΔ προκειμένου να αποκαλυφτεί αυτή η απάτη και να αναδειχτεί ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν έχει την πρόθεση να βοηθήσει τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση στην εξαπάτηση του λαού της τελευταίας.

Ας γνωρίζουν οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας ότι η σοβιετική κυβέρνηση θεωρεί τη σημερινή γιουγκοσλαβική κυβέρνηση όχι ως φίλο και σύμμαχο, αλλά ως αντίπαλο και εχθρό της Σοβιετικής Ένωσης.

Σημ.Μ.Ο.: Η παραπάνω επιστολή συνοδεύεται από παράρτημα στο οποίο αναπαράγεται, προς υποστήριξη των επιχειρημάτων της ΕΣΣΔ, η με ημερομηνία 20 Απρίλη 1947 επιστολή Καρντέλι προς Βισίνσκι.

Η μετάφραση έγινε από τα ισπανικά (πηγή: Mundo Obrero, εβδομαδιαίο όργανο του ΚΚ Ισπανίας, 18 Αυγούστου 1949, φ.183, Παρίσι).

Βλ. επίσης

Απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων για την κατάσταση στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (Ιούνης 1948)

Γκεόργκι Δημητρώφ: Η Νοτιοσλαβική Ομοσπονδία και το Μακεδονικό Ζήτημα (19/12/1948)

Απάντηση της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ στη νότα της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης (02/02/1949)

Απάντηση της ΕΣΣΔ στην απαίτηση των τιτοϊκών για διώξεις στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες (31/05/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Το στιλέτο του Τίτο Χτυπά Πισώπλατα τη Λαϊκοδημοκρατική Ελλάδα (23/07/1949)

Νέα διπλωματική νότα της ΕΣΣΔ προς τους τιτοϊκούς για τις διώξεις σοβιετικών πολιτών στη Γιουγκοσλαβία (18/08/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Ο άξονας Αθήνα-Βελιγράδι απειλή ενάντια στην ειρήνη (30/06/1950)

Κ.Κ. Παλαιστίνης: Για την αντιιμπεριαλιστική εξέγερση του παλαιστινιακού λαού (10/06/1936)

Η αναταραχή που εγκαινιάζει τον κύκλο της αντιιμπεριαλιστικής εξέγερσης του παλαιστινιακού λαού (1936-1939) αρχίζει το Νοέμβρη του 1935 με τη δολοφονία από τους βρετανούς του Ιζαντίν Αλ Κασάμ, κληρικού με ένοπλο αντιαποικιακό παρελθόν στη Λιβύη, τη Συρία και το Λίβανο, ο οποίος είχε αποκαταστήσει επαφές με κοσμικούς αντιαποικιακούς και το ΚΚΠ. Αυτός ηγούταν αντάρτικου κινήματος φτωχοποιημένης αγροτικής βάσης και μικροαστικής ηγεσίας, με αντιβρετανικό πολιτικό πρόγραμμα. Στο κλίμα συμβάλλει και η 50ήμερη αντιγαλλική Γενική Απεργία στη Συρία το Φλεβάρη-Μάρτη του 1936 που λήγει με γαλλική υπόσχεση για αυτοδιακυβέρνηση, αλλά αναστολή του Συντάγματος και απαγόρευση του αστικού κόμματος “Εθνικό Μέτωπο”. Η αφορμή ήταν η δολοφονία Εβραίου και δύο Αράβων από ληστές. Οι Σιωνιστές θεώρησαν πολιτικό το θάνατο του Εβραίου και άρχισαν αντιαραβικό πογκρόμ. Τον Απρίλη του 1936 ξεκινά 6μηνη Παναραβική Γενική Απεργία. Αρχικά από το αριστερό εθνικιστικό κόμμα “Ανεξαρτησία”, με στόχο τη διακοπή 1) του σιωνιστικού εποικισμού (που στα 16 χρόνια αγγλικής κατοχής έγιναν από 7%, 30%), ενώ το 1935 μπήκαν άλλοι 60.000, 50% παραπάνω από την προηγούμενη χρονιά και 150% από το 1930), 2) της απόδοσης γης στους σιωνιστές και 3) τη δημιουργία εθνικής κυβέρνησης από ένα αντιπροσωπευτικό κοινοβούλιο. Λίγες μέρες μετά, στις 25/4/1936, ιδρύεται η “Αραβική Ανώτατη Επιτροπή” από ανώτερες τάξεις Αράβων που για να μη χάσουν την ηγεσία συμμετέχουν στην απεργία, προσθέτοντας το αίτημα της μη πληρωμής φόρων, ενώ το Μάη, συμμετέχει και ο Μουφτής της Ιερουσαλήμ στην απεργία. Οι σιωνιστές διοργανώνουν στο Τελ Αβίβ συγκέντρωση με σύνθημα “για κάθε Εβραίο νεκρό, 60 άραβες” (αργότερα, το ρίχνουν “γενναιόδωρα” σε 3). Οι ένοπλες αντιιμπεριαλιστικές ομάδες είναι πλέον πιο οργανωμένες και μαζικές, με ξεκάθαρο πολιτικό πρόγραμμα.

Οι Άγγλοι προσπαθούν όχι μόνο με βία, αλλά και με οικονομικά μέτρα και παραχωρήσεις στους σιωνιστές να καταστείλουν το κίνημα. Η “”προοδευτική” κατά κάποιους φαντασιόπληκτους σιωνιστική τρομοκρατική ομάδα “Χαγκάνα” προσλαμβάνεται ως βοηθητική μονάδα αποκατάστασης της τάξης. Αυξάνουν το όριο της μετανάστευσης Εβραίων. Ανοίγουν το λιμάνι του Τελ Αβίβ για να ανταγωνιστεί αυτό της διπλανής Γιάφα. Η Χίσταντρουτ (εβραϊκή ΓΣΕΕ, όχι απλώς κίτρινο, αλλά εργοδοτικό σωματείο, πιο αντιαραβικό και από εβραίους εργοδότες που προσλάμβαναν Άραβες και αυτή απειλούσε με απεργία, ώστε να τους διώξει) οργανώνει απεργοσπασία. Εβραίοι όμως εργάτες δίνουν το μισό μισθό στο αραβικό απεργιακό ταμείο. Η Πρωτομαγιά γιορτάζεται με κοινές συγκεντρώσεις, ενώ και άραβες ναυτικοί μεταφέρουν από τη Γιάφα εβραίους άμαχους. Το ΚΚΠ καλεί τους Εβραίους σε αγώνα ενάντια στο σιωνισμό και την “κατάκτηση της εργασίας” (σιωνιστικό σλόγκαν για κορόιδα ασυνείδητους ταξικά εβραίους εργάτες). Τον Οκτώβρη η απεργία σταματά, ενώ τον επόμενο μήνα δημιουργείται η Επιτροπή Πηλ από τους βρετανούς, όπου δημοσιεύει την έκθεσή της τον Ιούλη του 1937, στην οποία προβλέπεται για πρώτη φορά διχοτόμηση της Παλαιστίνης: προβλέπεται Εβραϊκό κράτος βόρεια και βορειοανατολικά (σύνορα με Λίβανο-Συρία), μόνιμη εντολή σε διάδρομο Γιάφα-Ιερουσαλήμ, ανταλλαγή 225.000 Αράβων με 1.250 Εβραίους. Εγκρίνεται από το Παγκόσμιο Σιωνιστικό Συνέδριο, αλλά όχι από τους Άραβες, την αγγλική Βουλή και την Επιτροπή Εντολών της ΚτΕ. Οι Άγγλοι νιώθουν την πολεμική δραστηριότητα των Ιταλών που έχουν εισβάλλει στην Αβησσυνία το Νοέμβρη του 1935 και έρεισμα στην Υεμένη (που οδήγησε σε πόλεμο με το βρετανόφιλο πια Σαούδ το Μάη του 1934) και θέλουν σταθερότητα στην Αίγυπτο (με την οποία υπογράφουν συνθήκη αποχώρησης σε 20 χρόνια) και την Παλαιστίνη. Στη Γαλλία και την Ισπανία έχουν εκλεγεί προοδευτικές κυβερνήσεις και το μέλλον των αποικιών τους είναι αβέβαιο. Οι σιωνιστές και οι άραβες γαιοκτήμονες θεωρούνται η κοινωνική βάση υποστήριξης της διατήρησης της κατοχής. Παρακάτω η ανακοίνωση του Κ.Κ. Παλαιστίνης για την πρώτη περίοδο της εξέγερσης.

***

Η εξέγερση στην Παλαιστίνη

Ανακοίνωση του Κ.Κ. Παλαιστίνης

Μετά τους μεγάλους αγώνες του αραβικού λαού στη Συρία και την Αίγυπτο, αγώνες που αποτελούν ένα άλμα μπροστά για την υπόθεση της απελευθέρωσης από τον ιμπεριαλισμό στη Μέση Ανατολή, τα βλέμματα του αραβικού λαού στράφηκαν στην Παλαιστίνη. Το μεγάλο επαναστατικό κίνημα που κυριαρχεί στη χώρα μετά από δύο μήνες έχουν κάνει πολλά για την εκπλήρωση αυτής της ευχής.

Η γενική απεργία από ολόκληρο το λαό, οι δυναμικές διαδηλώσεις, οι ένοπλες συγκρούσεις με την αστυνομία και τα στρατεύματα του αγγλικού ιμπεριαλισμού, οι ενέργειες σαμποτάζ και τα αντίποινα ενάντια στον προσαρτηστικό σιωνισμό αποδεικνύουν ότι οι αραβικές μάζες δεν έχουν επ’ ουδενί την πρόθεση να υφίστανται αιωνίως τη σκλαβιά και να υφίστανται υπομονετικά αυτό που ο δρ. Βάιζμαν και το Υπουργείο Αποικιών αποφασίζουν από κοινού, όσον αφορά το μέλλον τους. Από τότε που η Αγγλία διαφεντεύει εξαιτίας της Εντολής της, η Παλαιστίνη έχει ζήσει μια σειρά εξεγέρσεων (1921, 1923, 1929, 1933), Ωστόσο, οι σημερινές αναταραχές διακρίνονται σε χαρακτήρα που τους δίνει ένα ειδικό αποτύπωμα.

Είναι εδώ και δύο μήνες που διαρκεί η απεργία του αραβικού λαού. Εδώ και δύο μήνες, ο εργάτης αρνείται το μισθό του, ο φελάχος την πώληση των προϊόντων του, ο έμπορος κρατά κλειστό το μαγαζί του και οι υπάλληλοι, στις πόλεις, εγκαταλείπουν τα γραφεία τους. Κάθε μέρα φέρνει και νέες μάζες με τα στρατεύματα, κάθε μέρα ανατινάσσονται νέες γέφυρες, κόβονται τηλεφωνικές γραμμές, διαλύονται δρόμοι, παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Η αναγκαιότητα άμυνας ενάντια σε δύο εχθρούς τόσο ισχυρούς, διεξαγωγής μάχης ενάντια στον ιμπεριαλισμό και το σιωνισμό, συγκέντρωσε σε ένα ενιαίο μέτωπο πάλης ενάντια στον κοινό εχθρό όλα τα στρώματα του αυτόχθονος πληθυσμού, όλα τα κόμματα, όλες τις θρησκείες. Η εμφάνιση των μουσουλμάνων ηγετών σε μια χριστιανική εκκλησία, η ενότητα της “Αραβικής Ανώτατης Επιτροπής” έχουν εκμηδενίσει τις ελπίδες των ιμπεριαλιστών και των σιωνιστών βοηθών τους να δουν διασπασμένο το αντίπαλο μέτωπο.

Οι διεκδικήσεις του αραβικού απελευθερωτικού κινήματος είναι οι ακόλουθες: 1. Διακοπή της σιωνιστικής μετανάστευσης. 2. Απαγόρευση πώλησης γης στους σιωνιστές. 3.Ανεξάρτητη εθνική κυβέρνηση.

Από αυτές τις διεκδικήσεις, οι δύο πρώτες στρέφονται ενάντια στον προσαρτηστικό σιωνισμό, ενώ η τελευταία απειλεί απευθείας τον ιμπεριαλισμό.

Αντίθετα από ό,τι στη Συρία και την Αίγυπτο, ένας νέος παράγοντας κάνει τη σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό στην Παλαιστίνη πιο σύνθετη. Ο σιωνισμός στοχεύει στη μετατροπή σε εβραϊκή αυτής της χώρας που κατοικείται εδώ και 15 αιώνες από τους Άραβες, Αποσκοπεί στη μετατροπή του αραβικού πληθυσμού σε μειοψηφία. Όμως κανένας λαός δεν θα το υφίστατο αυτό χωρίς να αμυνθεί μέχρι τέλους. Για το στερέωμα σε αυτό το στρατηγικό κέντρο, για την υπεράσπιση της θαλάσσιας και εναέριας διαδρομής προς και από τις Ινδίες, ο αγγλικός ιμπεριαλισμός στράφηκε στο σιωνισμό. Υπό την προστασία των βρετανικών κανονιών, αυτός έχει το δικαίωμα να “αποικιοποιήσει” την Παλαιστίνη, να αντικαταστήσει τον άραβα εργάτη στη δουλειά του, τον φελάχο στο χωράφι του. Του επιτρέπει την “ειρηνική διείσδυση” στη χώρα, υπό τον όρο ότι θα αποτελεί το επίστρωμά του ενάντια στο αραβικό κίνημα για την ανεξαρτησία, για τα δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Ο σιωνισμός δεν αποτελεί λύση, γιατί δεν μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους του παρά μόνο ενάντια στη θέληση του αυτόχθονος πληθυσμού, και με τη βοήθεια των ξιφολογχών των βρετανών στρατιωτών. Όπως κάθε στρατός προσάρτησης, φέρεται “ειρηνικά” όσο δεν του αντιπαρατάσσεται καμία αντίσταση. Ο αγώνας ενάντια στο σιωνισμό είναι, για το αραβικό εθνικό κίνημα, ιδιαίτερα επιτακτικός. Η ιμπεριαλιστική-σιωνιστική κατοχή που βρίσκεται σε σταθερή πρόοδο απαιτεί μια γρήγορη και αποτελεσματική αντίσταση, χωρίς την οποία ο αραβικός λαός θα χάσει για πάντα την Παλαιστίνη, από τη σιωνιστική ληστεία. Να γιατί το αραβικό κίνημα υπέρ της ελευθερίας έχει ως πρώτη διεκδίκηση τη διακοπή της εβραϊκής μετανάστευσης: γιατί είναι σιωνιστική. Γιατί με αυτή τη μόνιμη μετανάστευση, ο σιωνισμός αποσκοπεί στο να καταστεί πλειοψηφία στη χώρα και έτσι, να ασκεί, με μεγαλύτερη ένταση, μια διπλή καταπίεση. Και πώς θα μπορούσε άραγε το αραβικό κίνημα ανεξαρτησίας να ενθαρρύνει μια μετανάστευση όταν γνωρίζει ότι αυτή αυξάνει τον αριθμό όσων αντιτίθενται στη δράση για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης και ότι, σε συμφωνία με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό, παλεύουν για την καταστολή του..

Ενάντια στη σιωνιστική προσάρτηση, ενάντια στον αγγλικό ιμπεριαλισμό παλεύει ο αραβικός λαός με τα μέσα που διαθέτει. Καθώς η απεργία του αραβικού λαού δεν μπορεί να είναι καθολική, όπως στη Συρία, εξαιτίας των σιωνιστών απεργοσπαστών, το αραβικό κίνημα δεν μπορεί να περιορίζεται σε αυτή τη μορφή πάλης. Ενάντια σε ένα στρατό εξοπλισμένο με τα πλέον σύγχρονα όπλα, τανκς και αεροπλάνα, ο αραβικός λαός, όντας φτωχά εξοπλισμένος, δεν μπορεί, στην παρούσα κατάσταση, παρά να διεξάγει αντάρτικο, ακολουθώντας το ένδοξο παράδειγμα των κινέζων επαναστατών. Με την οικονομική καταστροφή των σιωνιστών κατακτητών, με ενέργειες σαμποτάζ και επιθέσεις των παρτιζάνων, το αραβικό κίνημα για την απελευθέρωση επιδιώκει να καταστήσει αδύνατη τη συνέχιση της σιωνιστικής αποικιοποίησης.

Ο αραβικός πληθυσμός απαιτεί το δικαίωμα αυτοδιάθεσής του, την παροχή δημοκρατικού Συντάγματος· θέλει να αποφασίζει μόνος του μέχρι σε ποιο σημείο η εβραϊκή μετανάστευση είναι συμβατή με τα δικαιώματα των Αράβων. Απαιτεί η χώρα να παραμείνει αραβική, όσον αφορά το χαρακτήρα της και τον πολιτισμό της, και να επανενωθεί με τη Συρία με την οποία αποτελεί μια φυσική ενότητα και με την οποία ήταν πάντοτε ενωμένη, καθώς και με την υπόλοιπη Αραβία, από την οποία αποσπάστηκε μόνο προς όφελος της ιμπεριαλιστικής πολιτικής.

Ο μεγάλος αραβικός λαός αγνοεί το φυλετικό μίσος, την εχθρότητα ενάντια σε άλλους λαούς, όμως παλεύει ενάντια σε όσους, ανεξαρτήτως εθνότητας, του αρνούνται το δικαίωμα ελεύθερης αυτοδιάθεσης, του φράσσουν το δρόμο για την ελευθερία.

Κάτω ο ιμπεριαλισμός! Κάτω ο σιωνισμός!

Για την ελευθερία και για την ανεξαρτησία!

Ο αραβικός λαός πρέπει να έχει το δικαίωμα της ελεύθερης αυτοδιάθεσης!

Τελ Αβίβ, 10 Ιούνη 1936

Κομμουνιστικό Κόμμα Παλαιστίνης (Παλαιστινιακό Τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς)

Μετάφραση από τα γαλλικά. Πηγή: La Correpondance Internationale, βδομαδιάτικη εφημερίδα της Κομμουνιστικής Διεθνούς, 4 Ιούλη 1936, ν.30, σ.σ.822-823.

Βλ. επίσης:

Κομμουνιστική Διεθνής: Ενάντια στα εγκλήματα του εβραϊκού εθνικισμού στην Παλαιστίνη (28/02/1925)

Απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς για το εξεγερσιακό κίνημα στην Αραβία (16/10/1929)

Τοποθετήσεις των εκπροσώπων του Κ.Κ. Παλαιστίνης στο 7ο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (31/07/1935-10/08/1935)

Δήλωση των Κομμουνιστικών Κομμάτων χωρών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την Παλαιστίνη (3/3/1947)

Shmuel Mikunis: Οι λαοί της Παλαιστίνης παλεύουν για εθνική ανεξαρτησία (15/4/1948)

Περιοδικό Κομινφόρμ: Πολιτικές θέσεις- Ο Πόλεμος στην Παλαιστίνη (1/6/1948)

Δελτίο Ειδήσεων Δ.Σ.Ε.-Πόλεμος στην Παλαιστίνη: Αντιθέσεις Αγγλίας & Αμερικής (17/5/1948)

Δελτίο Ειδήσεων Δ.Σ.Ε.- Ο Δάκτυλος του Ιμπεριαλισμού: Ο Πόλεμος στην Παλαιστίνη Συνεχίζεται (22/5/1948)

Δελτίο Ειδήσεων Δ.Σ.Ε.-Δηλώσεις του ΚΚ Αγγλίας: Να σταματήσει ο Πόλεμος στην Παλαιστίνη (23/5/1948)

Δελτίο Ειδήσεων Δ.Σ.Ε.- Ανταπόκριση «Βέσνικ»(Ζάγκρεμπ): Ο Πόλεμος στην Παλαιστίνη (31/5/1948)

ΚΚ Ιράκ – ΚΚ Συρίας – ΚΚ Λιβάνου – Εθνικοαπελευθερωτικός Σύνδεσμος στην Παλαιστίνη: Aνακοίνωση προς τους αραβικούς λαούς για την Παλαιστινιακή Υπόθεση και τα αποικιοκρατικά και πολεμικά σχέδια στην αραβική Ανατολή (Οκτώβρης 1948)

Η στάση των μεγάλων δυνάμεων κατά το βρώμικο ισραηλινό “Πόλεμο των Έξι Ημερών” (05-10/06/1967)

Απάντηση της ΕΣΣΔ στην απαίτηση των τιτοϊκών για διώξεις στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες (31/05/1949)

Στις 23 Μάη το Υπουργείο Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας επέδωσε στη σοβιετική πρεσβεία στο Βελιγράδι μια νότα στην οποία ισχυριζόταν ότι η σοβιετική κυβέρνηση προέβαινε σε “εχθρικές και δυσμενείς πράξεις” έναντι της Γιουγκοσλαβίας που μετέτρεπαν το σοβιετογιουγκοσλαβικό σύμφωνο σε “νεκρό γράμμα πάνω σε χαρτί”. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση επιδιώκει να τεκμηριώσει αυτούς τους ισχυρισμούς με υπονοούμενα για τη δράση των γιουγκοσλάβων επαναστατών που μετανάστευσαν στην ΕΣΣΔ, μια δράση που χαρακτηρίζεται στη νότα ως εχθρική προς τη Γιουγκοσλαβία.

Η νότα καταλήγει εκφράζοντας μια διαμαρτυρία και απαιτώντας η σοβιετική κυβέρνηση να απαγορεύσει τη δράση της γιουγκοσλαβικής επαναστατικής εμιγκράτσιας στην ΕΣΣΔ και ιδίως να απαγορεύσει την έκδοση του εντύπου των γιουγκοσλάβων εμιγκρέδων στη Μόσχα.

Σε απάντηση στη νότα της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, η πρεσβεία της ΕΣΣΔ στο Βελιγράδι επέδωσε στις 31 Μάη στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας την ακόλουθη νότα του Υπουργείου Εξωτερικών της ΕΣΣΔ:

Σε σχέση με τη νότα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ομόσπονδης Λαϊκής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας της 23 Μάη του τρέχοντος έτους, το Υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ έχει την τιμή να φέρει σε γνώση σας την ακόλουθη απάντηση της σοβιετικής κυβέρνησης.

Η σοβιετική κυβέρνηση απορρίπτει ως ωμή συκοφαντία τον ισχυρισμό του Υπουργείου Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας ότι η σοβιετική κυβέρνηση προβαίνει σε “εχθρικές και δυσμενείς πράξεις” σε βάρος της Γιουγκοσλαβίας.

Παρόμοιοι συκοφαντικοί ισχυρισμοί έχουν, προφανώς, ως στόχο να οδηγήσουν σε λάθος τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας και να τους αποκρύψουν ότι η πραγματική αιτία της επιδείνωσης των σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τη Γιουγκοσλαβία είναι η εχθρική πολιτική της κυβέρνησης της Γιουγκοσλαβίας προς τη Σοβιετική Ένωση. Στη νότα της της 11ης Φλεβάρη 1949 η σοβιετική κυβέρνηση χαρακτήριζε ήδη από τότε ως όφειλε αυτή την πολιτική της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης.

Δεν μπορεί να συγχέεται η στάση της σοβιετικής κυβέρνησης έναντι της σημερινής γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης με τη στάση της έναντι της Γιουγκοσλαβίας, έναντι των λαών της Γιουγκοσλαβίας. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έχει χάσει το δικαίωμα να ελπίζει σε μια φιλική στάση της σοβιετικής κυβέρνησης απέναντί της, καθώς η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει στη δράση της μια πολιτική εχθρική προς τη Σοβιετική Κυβέρνηση, καθώς έχει εγκαθιδρύσει στη Γιουγκοσλαβία ένα τρομοκρατικό αντικομμουνιστικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς. Παλεύοντας ενάντια στη Σοβιετική Ένωση, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, ως λογική συνέπεια αυτής της πάλης της, έχει προσχωρήσει στο στρατόπεδο των εχθρών της Σοβιετικής Ένωσης και έχει μετατρέψει το γιουγκοσλαβικό Τύπο σε φερέφωνο της ξέφρενης αντισοβιετικής ζύμωσης που καθοδηγείται από τους φασίστες πράκτορες του ιμπεριαλισμού.

Όμως η στάση της σοβιετικής κυβέρνησης έναντι της Γιουγκοσλαβίας και έναντι των λαών της ήταν πάντοτε και θα συνεχίσει απαρέγκλιτα να είναι φιλική. Είναι δημόσια γνωστά πολυάριθμα παραδείγματα της βοήθειας της Σοβιετικής Ένωσης προς τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας, τόσο την περίοδο του πολέμου όσο και μεταπολεμικά. Κανείς δεν μπορεί να αρνείται ότι η ίδια η ύπαρξη της Γιουγκοσλαβίας ως ανεξάρτητου κράτους ήταν αποτέλεσμα της ήττας της χιτλερικής Γερμανίας, στην οποία η Σοβιετική Ένωση διαδραμάτισε έναν ρόλο αποφασιστικό. Ούτε μπορεί κανείς να κρύβει από τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας τη μεγάλη οικονομική, πολιτιστική, τεχνική και άλλων ειδών βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης για την ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της γιουγκοσλαβικής εθνικής οικονομίας μεταπολεμικά. Επίσης είναι ευρέως γνωστή η πολιτική βοήθεια της ΕΣΣΔ προς τη Γιουγκοσλαβία στις διεθνείς σχέσεις. Η Σοβιετική Ένωση υπεράσπισε με συνέπεια τα νόμιμα συμφέροντα της Γιουγκοσλαβίας σε πολυάριθμες διεθνείς συνδιασκέψεις που εξέταζαν ζητήματα που επηρέαζαν τα κρατικά συμφέροντα της Γιουγκοσλαβίας. Όλα αυτά συνιστούν μια ατράνταχτη απόδειξη της φιλικής πολιτικής της σοβιετικής κυβέρνησης έναντι των λαών της Γιουγκοσλαβίας.

Δεν είναι να εκπλήσσεται λοιπόν κανείς που, μπροστά σε τέτοια γεγονότα, την πολιτική εχθρότητας της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης προς τη Σοβιετική Ένωση δεν την ασπάζονται οι γιουγκοσλάβοι πολίτες που βλέπουν στη φιλία ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τη Γιουγκοσλαβία την εγγύηση για την ανεξάρτητη ανάπτυξη της χώρας τους. Αυτοί οι πολίτες, που διώκονται από το τρομοκρατικό καθεστώς που επί του παρόντος δρα στη Γιουγκοσλαβία, δεν μπορούν παρά μόνο εκτός γιουγκοσλαβικού εδάφους να εκφράσουν ελεύθερα και ανοιχτά την αντίθετη προς την αντισοβιετική πολιτική της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης θέση τους. Αυτή η στάση αντίθεσης προς την αντισοβιετική πολιτική της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης είναι αυτή που εκφράζουν επίσης οι γιουγκοσλάβοι επαναστάτες μετανάστες που βρίσκονται στη Σοβιετική Ένωση και εκδίδουν το έντυπό τους στη Μόσχα.

Η σοβιετική κυβέρνηση αποφάσισε να δεχτεί φιλόξενα τους εμιγκρέδες γιουγκοσλάβους πατριώτες που διώκονται από το αντιδημοκρατικό γιουγκοσλαβικό καθεστώς λόγω των δημοκρατικών και σοσιαλιστικών τους πεποιθήσεων και τους παρείχε άσυλο. Η σοβιετική κυβέρνηση δηλώνει ότι θα συνεχίσει, μελλοντικά, να παρέχει φιλοξενία στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει – όπως εσφαλμένα ισχυρίζεται η γιουγκοσλαβική νότα – ότι η σοβιετική κυβέρνηση ή τα κρατικά της όργανα παρέχουν “πλήρη στήριξη” στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες. Δεν είναι δυνατό να συγχέει κανείς πράγματα τόσο διαφορετικά όπως το δικαίωμα ασύλου για τους επαναστάτες εμιγκρέδες με την “πλήρη στήριξη” στη δράση τους, χωρίς να προβαίνει σε μια δικολαβία.

Επιπλέον, οι γιουγκοσλάβοι επαναστάτες εμιγκρέδες δεν έχουν ανάγκη τη στήριξη των κρατικών οργάνων της ΕΣΣΔ, καθώς η σοβιετική κοινή γνώμη και οι σοβιετικοί πολίτες στηρίζουν επαρκώς τους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες θεωρώντας τους ως φίλους, ως αδέρφια τους. Αυτό, αναμφίβολα, συνεπάγεται ότι η σοβιετική κυβέρνηση δεν εμποδίζει τους πολίτες της ΕΣΣΔ να στηρίζουν τη δράση των γιουγκοσλάβων επαναστατών εμιγκρέδων. Η σοβιετική κυβέρνηση εκτιμά πως είναι απαραίτητο να δηλώσει ότι, πράγματι, δεν εμποδίζει ούτε έχει την πρόθεση να εμποδίσει τους σοβιετικούς πολίτες να παρέχουν βοήθεια στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες, καθώς μια τέτοια στάση των σοβιετικών πολιτών και της σοβιετικής κοινής γνώμης συνιστά ένα αναφαίρετο δικαίωμα που προστατεύεται από το Σύνταγμα της ΕΣΣΔ.

Στη βάση των προαναφερθέντων, η σοβιετική κυβέρνηση θεωρεί ως πολιτικά ακατανόητο και νομικά ασυνεπή τον ισχυρισμό στη γιουγκοσλαβική νότα της 23ης Μάη του τρέχοντος έτους ότι η σοβιετική κυβέρνηση επιδίδεται “στην πιο ωμή ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Γιουγκοσλαβίας” επειδή παρέχει άσυλο στους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες και δεν εμποδίζει τη δράση τους.

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση “απαιτεί” (αλήθεια, απαιτεί!) στη νότα της “η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ να απαγορεύσει (…) εφεξής την έκδοση του εντύπου” των γιουγκοσλάβων επαναστατών εμιγκρέδων. Με άλλα λόγια, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση “απαιτεί” η ΕΣΣΔ να δημιουργήσει στην ίδια της τη χώρα ένα τρομοκρατικό αντικομμουνιστικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς παρόμοιο με αυτό που εγκαθιδρύεται σήμερα στη Γιουγκοσλαβία, με καταστολή και φυλάκιση για τους κομμουνιστές, τους δημοκράτες, τους κομματικά ανένταχτους πολίτες και όλους τους πολίτες γενικά που διάκεινται υπέρ της φιλίας ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και την ΕΣΣΔ. Δεν της φαίνεται της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης ότι αυτή η γελοία “απαίτηση” ισοδυναμεί με “την πιο ωμή επέμβαση” στις εσωτερικές υποθέσεις της ΕΣΣΔ; Δεν πιστεύει η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ότι με το να θέτει αυτή την παράλογη “απαίτηση” καθίσταται το ίδιο γελοία;

Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση χαρακτηρίζει τους γιουγκοσλάβους επαναστάτες εμιγκρέδες στην ΕΣΣΔ “προδότες της πατρίδας τους”. Η σοβιετική κυβέρνηση έχει άλλη άποψη. Η σοβιετική κυβέρνηση εκτιμά ότι οι γιουγκοσλάβοι επαναστάτες εμιγκρέδες είναι πραγματικοί σοσιαλιστές και δημοκράτες, πιστά τέκνα της Γιουγκοσλαβίας, σταθεροί αγωνιστές για την ανεξαρτησία της Γιουγκοσλαβίας και οικοδόμοι της φιλίας ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και τη Σοβιετική Ένωση. Αν υπάρχουν προδότες στη Γιουγκοσλαβία χρειάζεται να αναζητηθούν όχι στις τάξεις των γιουγκοσλάβων επαναστατών εμιγκρέδων αλλά στις τάξεις των κυρίων εκείνων που προσπαθούν να υποσκάψουν τη φιλία ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και τη Γιουγκοσλαβία και, ως εκ τούτου, αποδυναμώνουν τη Γιουγκοσλαβία, προετοιμάζοντας έτσι για αυτή την ίδια μοίρα των χωρών που έχουν πέσει στο ζυγό του ιμπεριαλισμού και εχουν χάσει την ανεξαρτησία τους.

Η μετάφραση έγινε από τα ισπανικά (πηγή: Mundo Obrero, εβδομαδιαίο όργανο του ΚΚ Ισπανίας, 9 Ιούνη 1949, φ.173, Παρίσι).

Βλ. επίσης

Απόφαση του Γραφείου Πληροφοριών Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων για την κατάσταση στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (Ιούνης 1948)

Γκεόργκι Δημητρώφ: Η Νοτιοσλαβική Ομοσπονδία και το Μακεδονικό Ζήτημα (19/12/1948)

Απάντηση της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ στη νότα της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης (02/02/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Το στιλέτο του Τίτο Χτυπά Πισώπλατα τη Λαϊκοδημοκρατική Ελλάδα (23/07/1949)

Απάντηση της ΕΣΣΔ στους ισχυρισμούς των τιτοϊκών περί σοβιετικού ξεπουλήματος της σλοβενικής Καρινθίας (12/08/1949)

Νέα διπλωματική νότα της ΕΣΣΔ προς τους τιτοϊκούς για τις διώξεις σοβιετικών πολιτών στη Γιουγκοσλαβία (18/08/1949)

Ν. Ζαχαριάδη: Ο άξονας Αθήνα-Βελιγράδι απειλή ενάντια στην ειρήνη (30/06/1950)