Η “εισβολή” της Rosneft στη Νότια Κινεζική Θάλασσα & η επιδείνωση των ρωσοκινεζικών σχέσεων

Η πορεία επιδείνωσης των σχέσεων ανάμεσα σε Ρωσία και Κίνα παίρνει νέα ώθηση με δύο γεγονότα μεγάλης σημασίας. Το πρώτο είναι ότι η Κίνα εξέδωσε ανακοίνωση καταγγελίας της παραβίασης της κυριαρχίας της από τη Rosneft, η οποία συνεργάζεται με το Βιετνάμ σε περιοχή της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας που η Κίνα θεωρεί δική της. Το δεύτερο είναι η διακοπή της κινεζικής επένδυσης στη Rosneft, στη θέση ενός επενδυτικού σχήματος που περιείχε την κρατική επενδυτική αρχή του Κατάρ, το οποίο επανέρχεται. Ενδιαφέρον, ωστόσο, έχει η αντίδραση της Ρωσίας που αρνήθηκε οποιαδήποτε σύνδεση με την απόφαση της Rosneft, παρότι αυτή έχει σε πολλές περιπτώσεις λειτουργήσει ως όργανο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Παρότι περισσότερο περισσότερο συγκεντροποιημένη και ελεγχόμενη από την πολιτική εξουσία σε σχέση με άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες, είναι πιθανό εδώ να έχουμε μία νέα εξέλιξη: μια ελεγχόμενη “φιλελευθεροποίηση” όσον αφορά την πολιτική της Rosneft και γενικά της οικονομικής εξουσίας, ώστε να επιτυγχάνονται πολιτικοί στόχοι (π.χ. απόκτηση τεχνολογικής εμπειρίας, προσέγγιση με άλλες χώρες, όπως Ιαπωνία) που, αν κινιόταν αμιγώς σε πολιτικό επίπεδο, η Ρωσία δεν θα πετύχαινε τίποτα (ελέω δυτικών πιέσεων). Αυτή την κίνηση της Ρωσίας δεν μπορεί να την καταλάβει ούτε η Κίνα, που στο ανακοινωθέν της καταγγέλλει “κράτη”, αλλά και “πρόσωπα” (υπονοοώντας, όπως ο αρθρογράφος – που έχει για δικούς του λόγους “άχτι”-, τον CEO της Rosneft).   H Νότια Κινεζική Θάλασσα & οι διεκδικήσεις της Κίνας («Γραμμή με τις 9 Παύλες») (πηγή)

Ταυτόχρονα, η Ρωσία δεν αφήνει αναπάντητη την “πρόκληση” της Κίνας. Σήμερα κιόλας, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι επισκέφτηκε το Σότσι της Ρωσίας, όπου εκθειάστηκε η ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων ειδικά τον τελευταίο χρόνο, και συνάντησε τον Πούτιν, ενώ ο Λαβρόφ που ανέφερε το 10πλασιασμό των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία, έκανε λόγο για συνεργασία στην αμυντική τεχνολογία και στην ατομική ενέργεια. Ο Λαβρόφ, τέλος, ανακοίνωσε την έναρξη διαπραγματεύσεων για δημιουργία ζώνης ελευθέρων συναλλαγών της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης με την Ινδία, γεγονός που αντικειμενικά “καίει” το όποιο προβάδισμα είχε πάρει τυπικά έναντι της Ινδίας η Κίνα με την υπογραφή εμπορικής και οικονομικής συμφωνίας με την ΕΟΕ μόλις την Πέμπτη.

***

Εργαζόμενη με το Βιετνάμ, η Rosneft της Ρωσίας προκαλεί την οργή της Κίνας

του Nicholas Trickett

Η Κίνα αποτελεί την κινητήρια δύναμη πίσω από τη ρωσική “Στροφή στην Ασία”, καθιστάμενη ο μεγαλύτερος μεμονωμένος καταναλωτής ρωσικού πετρελαίου μεταξύ των ενεργειακών εμπορικών εταίρων της. Νωρίτερα αυτό το μήνα, δημοσιεύτηκε ότι η Ρωσία ολοκλήρωσε την παράδοση της πρώτης αποστολής S-400 – του πιο προηγμένου συστήματος αεράμυνας προς εξαγωγή – στην Κίνα. Το Υπουργείο Εμπορίου του Πεκίνου αναφέρει ότι ο τζίρος του εμπορίου με τη Ρωσία μπορεί να φτάσει τα 100 δις $ φέτος και ότι οι επενδύσεις υπό την αιγίδα της “Πρωτοβουλίας για τη Ζώνη και το Δρόμο” (BRI) αυξάνονται όλο και γρηγορότερα σε ποσοστιαίους όρους στη Ρωσία. Το εμπόριο βρίσκεται στα πάνω του γιατί και οι τιμές πετρελαίου είναι υψηλά, όχι απαραίτητα λόγω μιας οικονομικής ανάπτυξης, αλλά ό,τι συνάγεται από αυτό αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης δέσμευσης να γίνεται απόπειρα να εμφανίζεται ότι όλα πάνε καλά ανάμεσα στις δύο χώρες.

Δύο πρόσφατες εξελίξεις σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στη σχέση. Πρώτον, η CEFC China Energy υπαναχώρησε από μια συμφωνία για την απόκτηση του 14,16% των μετοχών της Rosneft. Μπλεγμένη σε σκάνδαλα, η εταιρία βρίσκεται υπό αυστηρό έλεγχο εντός της χώρας για τη διεθνή της επέκταση. Το Κατάρ έκανε το βήμα για να αγοράσει τις μετοχές, αντίθετα, καθώς η Rosneft άλλαξε τη στρατηγική της ώστε να παρέχει μεγαλύτερες αποδόσεις στους μετόχους της και να δελεάσει το Κατάρ. Έπειτα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας εξέδωσε μια προειδοποίηση για τις εξορυκτικές δραστηριότητες της Rosneft στο οικόπεδο φυσικού αερίου 06.01, ένα πρότζεκτ του οποίου κατέχει το 35% και είναι και διαχειριστής. Η συνεργασία με την PetroVietnam για υπεράκτια πρότζεκτ συγκεντρώνει την οργή του Πεκίνου καθώς το οικόπεδο βρίσκεται εντός της “Γραμμής με τις 9 Παύλες” που η Κίνα διεκδικεί στη Νότια Κινεζική Θάλασσα. Αυτό το ζήτημα υποδεικνύει την ύπαρξη αυξανόμενων εντάσεων στη ρωσική στροφή στην Ασία.

Ο Σέτσιν βλέπει πωλήσεις από το βυθό

Η Rosneft αποτελεί βασικό όπλο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, ωστόσο ενίοτε λειτουργεί πέραν της δικαιοδοσίας του κράτους. Όταν ρωτήθηκε για την προειδοποίηση της Κίνας, ο υπεύθυνος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε, “από όσο γνωρίζουμε, η εταιρία έχει ήδη προβεί σε μια δήλωση ότι εργάζεται ακριβώς σε αντιστοιχία με τις αποκτηθείσες άδειες”. Η Rosneft και ο ρωσικός γίγαντας αερίου Gazprom έχουν πρότζεκτ με το Βιετνάμ σε διαφιλονικούμενες θαλάσσιες περιοχές, όμως το Κρεμλίνο δεν μπορεί να βγει δημοσίως να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της Rosneft ότι το οικόπεδο 06.01 βρίσκεται εντός των υδάτων του Βιετνάμ. Αν το έκανε αυτό, θα έπαιρνε σιωπηρά θέση αναφορικά με τη διαμάχη της Κίνας με το Βιετνάμ για τα θαλάσσια σύνορα.

Ο Πούτιν το 2013 με τον τότε πρόεδρο του Βιετνάμ, Τρουνγκ Ταν Σανγκ (για τις οικονομικές σχέσεις με το Βιετνάμ και την πηγή της φωτό, βλ. εδώ)

Για τον CEO της Rosneft Ιγκόρ Σέτσιν, οι δυτικές κυρώσεις σε υπεράκτιο εξοπλισμό και στην έρευνα στην Αρκτική για πετρέλαιο και αέριο αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα. Η Exxon υπαναχώρησε από πρότζεκτ έρευνας στην Αρκτική που κάποτε αναμενόταν να αποφέρουν ως και 500 δις $ σε επενδύσεις. Η Rosneft έχει καταφέρει να υποκαταστήσει δυτικές εισαγωγές για υπεράκτιες και ανοιχτής θαλάσσης πετρελαϊκές πλατφόρμες για τα πρότζεκτ της στη Νήσο Σαχαλίνη, όμως αυτό έχει κόστη υψηλά και ποιότητα χαμηλή. Το Τόκιο ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη των αποθεμάτων του Βιετνάμ, κάτι που αποδεικνύεται από το ρόλο της Japan Drilling Co.Ltd στη διεξαγωγή εργασιών γεώτρησης στις 2 από τις 3 αναφερόμενες περιοχές με αέριο.

Αυτά τα πρότζεκτ αποτελούν ένα μέσο για τη Rosneft για την απόκτηση μεγαλύτερης εμπειρίας στη διαχείριση υπεράκτιων πρότζεκτ με τη συνεργασία με ιαπωνικές εταιρίες που, σε διαφορετική περίπτωση, θα είχαν κολλήσει λόγω πολιτικών διαφωνιών ανάμεσα σε Ιαπωνία και Ρωσία για εδαφικές διαφορές και πίεση από τις ΗΠΑ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια εποχή που οι κύριοι δυτικοί συνέταιροι είναι επιφυλακτικοί στην προσχώρηση σε κοινοπραξίες πέραν της υπαρκτής συνεργασίας στη Νήσο Σαχαλίνη.

Ευλογοφανής δυνατότητα άρνησης

Η Rosneft, παρότι είναι βασικό όπλο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, ενίοτε ενεργεί χωρίς την άμεση ανάμειξη του Κρεμλίνου. Είναι πιθανό ότι η συμφωνία με το Βιετνάμ ήταν χαμηλής προτεραιότητας για την ομάδα του Πούτιν. Τα ευρήματα είναι σχετικά μικρά και η νέα κυβέρνηση μόλις ανακοινώθηκε. Η εσωτερική πολιτική έχει γίνει προτεραιότητα τους τελευταίους μήνης και η απόσυρση των ΗΠΑ από τη JCPOA αναφορικά με το Ιράν έχει καταλάβει σημαντικό πολιτικό χώρο.

Γενικά, η Ρωσία έχει επιδιώξει να διατηρήσει την εμφάνιση τήρησης ουδετερότητας αναφορικά με τις αντιδικίες για τη Νότια Κινεζική Θάλασα. Η Μόσχα έχει υποστηρίξει την επιθυμία του Πεκίνου να κρτήσει τις ΗΠΑ μακριά από οποιαδήποτε περιφερειακή επίλυση, αλλά δεν έχει υιοθετήσει τους ισχυρισμούς της Κίνας με τη Γραμμή με τις 9 Παύλες. Παρά την αυξανόμενη ναυτική συνεργασία με την Κίνα – είχε διεξάγει με την Κίνα κοινές ασκήσεις το Σεπτέμβρη του 2016 – και οι δύο πλευρές συνειδητά προτίμησαν να αποφύγουν να τις διεξάγουν σε διαφιλονικούμενες περιοχές. Η Κίνα είναι μακράν ο σημαντικότερος συνεργάτης της Ρωσίας στην περιοχή, όμως ο κίνδυνος της υπερεξάρτησης αποτελεί σταθερή έγνοια για τους ρώσους ιθύνοντες.

Η δήλωση του Κρεμλίνου παίζει σημαντικό ρόλο γιατί “μονώνει” τον Πούτιν από την απόφαση της Rosneft σε μια εποχή που καθίσταται όλο και πιο προφανές ότι η πολιτική διάσταση της οικονομικής σχέσης με την Κίνα αλλάζει κάπως. Η ακύρωση της συμφωνίας με τη CEFC China Energy σηματοδοτεί ότι για την Κίνα, η Ρωσία δεν είναι ασφαλής χώρος για μεγάλες επενδύσεις. Η επιχειρησιακή στρατηγική της Rosneft γενικά συνδυάζει μια υγιή “όρεξη” για καταβρόχθιση περιουσιακών στοιχείων στη Ρωσία, την προώθηση στο εξωτερικό μέσω εξαιρετικά πολιτικοποιημένων συμφωνιών με γεωπολιτικές προεκτάσεις και μια εξάρτηση από το χρέος. Η Εθνική Πετρελαϊκή Εταιρία της Κίνας (CNPC) ήλπιζε ότι ένα σύνολο 70 δις $ σε προπληρωμές το 2013 θα της απέδιδαν περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία. Κάτι που δεν συνέβη.

Κατά το Βιετνάμ, το επίμαχο οικόπεδο 06.01 (μπλε γραμμή) έχει απόσταση 370 χλμ από τις ακτές του Βιετνάμ και 1.200 από αυτές της Κίνας. Με κόκκινο το όριο που θεωρεί η Κίνα δική της θάλασσα (πηγή)

Η CEFC China Energy αποτελούσε τη γέφυρα της Rosneft για περισσότερες συμφωνίες στην Κίνα, μια τυπικά ιδιωτική εταιρία με τη δική της διαφανή πολιτική ατζέντα στις εξαγορές της στο εξωτερικό. Χωρίς αυτή, η Rosneft δεν έχει κάποιον ιδιαίτερα πρόθυμο συνεταίρο στην Κίνα. Είναι αρκετά πιθανό ότι η CNPC θα κωλυσιεργήσει περαιτέρω συνομιλίες για πρότζεκτ διύλισης καθώς καλοβλέπει, αντίθετα, χρήματα από την Aramco της Σαουδικής Αραβίας.

Η διατήρηση σχέσεων με χώρες πέραν της Κίνας είναι κεντρική για την υλοποίηση της “Στροφής στην Ασία” της Ρωσίας. Η επιθετική πολιτικοποίηση της ενέργειας από το ρωσικό πετρελαϊκό γίγαντα τον άφησε να εξαρτάται από την κινεζική αγορά, κάτι που δημιούργησε τη δυνατότητα ενός βέτο από το Πεκίνο σε ευαίσθητα πρότζεκτ στη Νότια Κινεζική Θάλασσα που είναι σημαντικά για τη στρατηγική της εταιρίας. Η υποστήριξη της Ρωσίας προς τη Λ.Δ. Κορέας, επίσης, έχει καταστήσει τις απόπειρες για εμβάθυνση των ενεργειακών δεσμών με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα σε μεγάλο βαθμό άκαρπες. Είναι μόνο στην περιφέρεια, με χώρες όπως το Βιετνάμ, που μπορεί να υπάρξει συνεργασία για υπεράκτια πρότζεκτ στο σημερινό περιβάλλον κυρώσεων.

Το πρόβλημα με την προσωποποίηση

Η ρωσική πολιτική για την Κίνα δεν έχει ένα συνεκτικό θεσμικό κέντρο και βασίζεται σε πρόσωπα. Ο Ιγκόρ Σέτσιν έχει πάρει το προβάδισμα στη διαπραγμάτευση με την Κίνα και τα επιχειρηματικά του ανοίγματα αντανακλούν την προσωποκεντρική του στάση αναφορικά με την άσκηση πολιτικής. Ο επικεφαλής της CEFC, Υe Jianming, που τώρα έχει συλληφθεί, έχτισε την εταιρία του με επιθετικές συμφωνίες στο εξωτερικό εν μέσω αποπειρών για διακοπή των “παράλογων επενδύσεων” των κινεζικών επιχειρήσεων, για την ανάσχεση της φυγής κεφαλαίων. Όμως ο Υe έπεσε από τη συγκεντροποίηση και καθετοποίηση της εξουσίας από τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, και η έλλειψη μιας θεσμικής πτυχής έχει αφήσει τη Rosneft – και τη Ρωσία – εκτός υπολογισμών.

Ο Σέτσιν ποτέ δεν είχε μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο μετά το “κάψιμο” της CNPC το 2013, όμως η προσέγγισή του στο θέμα και η έλλειψη συμφέροντος από την οικοδόμηση ουσιαστικών θεσμών άσκησης πολιτικής για την Κίνα στη Μόσχα έχουν βλάψει τη σχέση της Ρωσίας με την Κινα. Αυτό το πρόβλημα αναμειγνύεται με ανταγωνιστικά συμφέροντα στο Βιετνάμ που αγγίζουν ένα ζήτημα που είναι ουσιαστικό για την εθνική στρατηγική και την ταυτότητα της Κίνας.

O Πούτιν με τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι σήμερα στο Σότσι (πηγή)

Η δήλωση της Κίνας που επιπλήττει τη Rosneft ανέφερε ότι “κανένα κράτος, οργανισμός, εταιρία ή άτομο δεν μπορεί, χωρίς να πάρει άδεια από τις κινεζικές αρχές, να διεξάγει ερευνητικές δραστηριότητες στη θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται υπό κινεζική κυριαρχία”. Η λέξη “κυριαρχία” αποτελεί “καραμέλα” στην Ευρασία, και είναι μια αρχή στην οποία γίνεται επίκληση σε πολυμερή φόρα όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης ή όταν έχει ξεπεραστεί μια κόκκινη γραμμή. Η επίκλησή της δεν είναι ποτέ ένα καλό σημάδι.

Κάτι που είναι χειρότερο είναι ότι, σύμφωνα με τον ίδιο το διευθυντή επικοινωνίας της Rosneft, οι εταιρίες ερευνούν το εν λόγω οικόπεδο επί 16 χρόνια χωρίς παρόμοιες αντιδράσεις από το Πεκίνο. Υπάρχει πληθώρα άλλων εμποδίων στο δρόμο των ρωσικών αποπειρών για διεύρυνση και εμβάθυνση των οικονομικών και αμυντικών σχέσεών της στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Φαίνεται ότι η Κίνα είναι έτοιμη να αρχίσει ρητά να υποτάσσει τις ρωσικές επιλογές κατά τη θέλησή της, παρά την επιδίωξη να ισχυρίζεται ότι διατηρεί καλές σχέσεις για να φοβίζει τη Δύση. Ο Ιγκόρ Σέτσιν είναι πιθανό να νόμιζε ότι θα κατήγαγε τη μια νίκη μετά την άλλη για τον Πούτιν και τη Ρωσία με το να ικανοποιεί την αυξανόμενη δίψα της Κίνας για πετρέλαιο. Φαίνεται, ωστόσο, ότι, αντίθετα, μάλλον έκανε μια πολιτική τρύπα.

Ο Nicholas Trickett είναι κάτοχος M.A. στις ευρασιατικές σπουδές στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο στην Αγ. Πετρούπολη με επικέντρωση σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας και ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Είναι αρθρογράφος και senior editor στο Bear Market Brief του Foreign Policy Research Institute, ασκών καθήκοντα αρχιστυντάκτη στο Global Risk Insights, και συμβάλλει και σε άλλους ιστότοπους όπως το Oilprice and Aspenia.

Το κείμενο αναρτήθηκε στο The Diplomat στις 19 Μάη 2018.

Advertisements

Παρασκευή 18/5, 8 μ.μ., Ισαύρων 29Γ, Εξάρχεια: Νέα παρουσίαση του βιβλίου του Χοσέ Ντίαθ “Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο”

Νέα παρουσίαση του βιβλίου του Χοσέ Ντίαθ «Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο» (εκδ. Εντύποις) θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 18/5 στις 8 μ.μ., στον πολιτιστικό χώρο “Σήμα”, Ισαύρων 29Γ & Χ.Τρικούπη, στα Εξάρχεια.

Πριν την εκδήλωση θα προβληθούν μικρής διάρκειας βίντεο, ενώ στο χώρο θα υπάρχει και έκθεση αφίσας από την περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου.

Δευτέρα 7/5, 7.00 μ.μ.: κεντρική παρουσίαση του βιβλίου του Χοσέ Ντίαθ “Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο”

Η κεντρική παρουσίαση του βιβλίου του Χοσέ Ντίαθ «Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο» (εκδ. Εντύποις) θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 7/5, στις 7.00 μ.μ. στο «Σχοινοβάτη» (Σουλτάνη 4, Εξάρχεια).

Θα παρουσιάσουν το βιβλίο οι:

– Πάνος Τσακαλογιάννης, ομότιμος καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (πρώην αν. καθηγητής Ευρωπαϊκής Ιστορίας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, έδρα Jean Monnet)

– Γιάννης Κρανιάς, εκδόσεις «Εντύποις»

– ο μεταφραστής του βιβλίου.

 

Κυκλοφόρησε το βιβλίο του Χοσέ Ντίαθ “Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο”

«Ο εθνικός επαναστατικός πόλεμος στην Ισπανία κράτησε τις επαναστατικές και προοδευτικές δυνάμεις όλου του κόσμου σε εγρήγορση για δυόμιση χρόνια. Ο ισπανικός λαός διεξήγαγε έναν λαμπρό ένοπλο αγώνα για την υπεράσπιση των επαναστατικών κατακτήσεων και της εθνικής ανεξαρτησίας του…

Αυτός ο αγώνας του ισπανικού λαού καταπνίγηκε από τις ενωμένες δυνάμεις της αντίδρασης που επιτέθηκαν στη χώρα. Ωστόσο, η ηρωική αντίσταση της επαναστατικής Ισπανίας, γραμμένη με γράμματα από φωτιά, θα ζει για πάντα στη σκέψη των Ισπανών και του διεθνούς προλεταριάτου, στη σκέψη των εκμεταλλευόμενων μαζών, των καταπιεζόμενων και σκλαβωμένων από τον καπιταλισμό λαών. Τα διδάγματα του ηρωικού αγώνα του ισπανικού λαού θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση του καπιταλισμού, του υποκινητή των αρπακτικών πολέμων. Αυτά τα διδάγματα θα τους χρησιμεύσουν ως ένα όπλο στον αγώνα τους ενάντια στις εκμεταλλεύτριες τάξεις…»

Χοσέ Ντίαθ

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Εντύποις” το βιβλίο “Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο” με κείμενα του Χοσέ Ντίαθ, γενικού γραμματέα του Κ.Κ. Ισπανίας (1932-1942). Το βιβλίο περιέχει τη συντριπτική πλειοψηφία των άρθρων, λόγων, εισηγήσεων κ.α. του Χοσέ Ντίαθ για την περίοδο λίγο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Τα έσοδα που αναλογούν στη μετάφραση θα διατεθούν στην Επιτροπή Αλληλεγγύης για τους πολιτικούς κρατούμενους στην Τουρκία και το Κουρδιστάν, ενώ την επιμέλεια και διόρθωση της μετάφρασης έκανε η Εύα Γεμενετζή. Θερμές ευχαριστίες στον Παναγιώτη Μανιάτη για τη συμβολή του στο να εκδοθεί το βιβλίο.

Σε επόμενη ανάρτηση θα ανακοινωθεί η ημερομηνία της κεντρικής παρουσίασης.

Παρατίθενται παρακάτω τα περιεχόμενα του βιβλίου.

Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

Σημείωμα του Εκδότη

Πρόλογος

Ο αγώνας για ενότητα μέσα σε αντιδραστικό καθεστώς (02/06/1935)

Οι αγώνες του ισπανικού προλεταριάτου & τα καθήκοντα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας (Λόγος στο 7ο συνέδριο της ΚΔ) (Αύγουστος 1935)

Το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς δείχνει το δρόμο (03/11/1935)

Η σημασία των εκλογών της 16ης Φλεβάρη (03/02/1936)

Εργάτες Ενωμένοι (11/02/1936)

Το Λαϊκό Μπλοκ είναι ανίκητο και ακατάλυτο (15/02/1936)

Σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση (23/02/1936)

Συνέντευξη στην «Ουμανιτέ» (03-05/04/1936)

Στη φυλακή οι υπεύθυνοι της καταστολής του Οκτώβρη (05/04/1936)

Τι αναμένει ο λαός από το Λαϊκό Μπλοκ (11/04/1936)

Οι τακτικισμοί της αντίδρασης δεν θα πετύχουν τη διάσπαση του Λαϊκού Μπλοκ (15/04/1936)

Η ενότητα της ισπανικής εργατικής νεολαίας (01/05/1936)

Τι είναι το Λαϊκό Μέτωπο; (01/05/1936)

Προς το ΚΚ Γαλλίας για την εκλογική νίκη του γαλλικού Λαϊκού Μετώπου (04/05/1936)

Εργατοαγροτικές Συμμαχίες & Λαϊκά Μπλοκ (14/05/1936)

Η ενότητα το κλειδί της επιτυχίας (01/06/1936)

Ο δικός μας δρόμος (06/06/1936)

Σιδηρά πυγμή ενάντια στους υπονομευτές της νίκης της Δημοκρατίας και του Λαϊκού Μετώπου! (26/06/1936)

Χωρίς το επαναστατικό κίνημα του Οκτώβρη δεν θα είχαμε το Φλεβάρη το Λαϊκό Μέτωπο (05/07/1936)

Γράμμα από την Ισπανία (07/07/1936)

Κοινή Ανακοίνωση UGT – ΕΣΝ – ΣΕΚΙ – «Σπιτιού του Λαού» – ΚΚΙ (14/07/1936)

Συναγερμός ενάντια στη συνωμοσία της αντίδρασης (15/07/1936)

Μια ιστορική πάλη ανάμεσα στη Δημοκρατία και το Φασισμό (06/08/1936)

Η νίκη θα είναι δική μας (11/08/1936)

Προς τους εθελοντές της Ανδαλουσίας (02/09/1936)

Η κατάσταση στην Ισπανία μετά από δύο μήνες πολέμου (18/09/1936)

Να παλέψουμε μέχρι να νικήσουμε τους εχθρούς της Ισπανίας (01/10/1936)

Τηλεγράφημα στο σύντροφο Στάλιν (16/10/1936)

Τα διδάγματα της ταινίας «Οι Ναύτες της Κρονστάνδης» (20/10/1936)

Οι μάζες σε ετοιμότητα για την υπεράσπιση της Μαδρίτης (22/10/19360

Ο τελευταίος μας χαιρετισμός (Δεκέμβρης 1936)

Για τη λευτεριά στην Ισπανία και για την ειρήνη στον κόσμο (01/12/1936)

Ένας μήνας ηρωικής αντίστασης της ανίκητης Μαδρίτης (08/12/1936)

Το δείπνο του πολιτοφύλακα (24/12/1936)

Γεια σας, σύντροφοι (01/01/1937)

Το Λαϊκό Μέτωπο θα νικήσει! (01/01/1937)

Ανταλλαγή επιστολών με το Χοσέ Αλκαλά Θαμόρα Ι Καστίγιο (03/01/1937)

Κοινή Δήλωση ΚΚΙ – CNT (03/01/1937)

Μόνος εχθρός μας ο φασισμός και οι σύμμαχοί του (04/01/1937)

Όλοι ενωμένοι για να κερδίσουμε τον πόλεμο (22/01/1937)

Γιατί το Κομμουνιστικό Κόμμα δυναμώνει (26/01/1937)

Το Κομμουνιστικό Κόμμα επιθυμεί έναν τακτικό στρατό (27/01/1937)

Τι να κάνουμε για να κερδίσουμε τον πόλεμο; (02/02/1937)

Να κερδίσουμε μαζί και να χαρούμε μαζί τη νίκη (08/02/1937)

Η νεολαία πρέπει να παλέψει για το μέλλον της (16/02/1937)

Ιστορική Ημερομηνία η 16η Φλεβάρη (16/02/1937)

Κυβέρνηση συνδικάτων; Όχι! (05/03/1937)

Απέναντι στους εισβολείς, να αντιτάξουμε ενότητα λαού και κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου (21/03/1937)

Οι κομμουνιστές της Μαδρίτης πρέπει να αποτελούν παράδειγμα στη δουλειά και στον αγώνα (08/04/1937)

Ιδρυτικό Κείμενο Επιτροπής Σύνδεσης ΣΕΚΙ – ΚΚΙ (15/04/1937)

Κοινή Πρωτομαγιάτικη Ανακοίνωση ΣΕΚΙ – UGT – ΚΚΙ (01/05/1937)

Χαιρετισμός στο μεγάλο σοβιετικό λαό την Πρωτομαγιά του 1937 (01/05/1937)

Τι είμαστε και τι θέλουμε εμείς οι κομμουνιστές (09/05/1937)

Επιστολή στον Μανουέλ Αθάνια για το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης (15/05/1937)

Επιστολή στο Λάργο Καμπαγιέρο για το σχέδιό του για ανασχηματισμό της κυβέρνησης και της διοίκησης του στρατού (16/05/1937)

Τηλεγράφημα Επείγουσας Εγκυκλίου προς τις Σοσιαλιστικές Περιφερειακές Επιτροπές (16/05/1937)

Τηλεγράφημα στον Δημητρόφ (01/06/1937)

Ενας χρόνος αγώνα και επαναστατικών κατακτήσεων (17/07/1937)

Οι δημοκρατικοί λαοί να σταματήσουν τη φασιστική επέμβαση (Κοινή ανακοίνωση των Κομμάτων του Λαϊκού Μετώπου) (17/07/1937)

Πρόγραμμα Κοινής Δράσης ΣΕΚΙ – ΚΚΙ (17/08/1937)

Κάλεσμα ΣΕΚΙ – ΚΚΙ στη Σοσιαλιστική και την Κομμουνιστική Διεθνή (20/10/1937)

Χαιρετισμός στους λαούς της Σοβιετικής Ένωσης (06/11/1937)

Δύο Επέτειοι (07/11/1937)

Ενόψει της Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής (08/11/1937)

Να ενώνουμε, να οικοδομούμε, να διδασκόμαστε κάθε μέρα και πιο γρήγορα (13/11/1937)

Ένα κόμμα που να είναι ο ισχυρότερος πυλώνας της νίκης του λαού μας (16/11/1937)

Διδάγματα από τη νίκη στο Τερουέλ (24/12/1937)

Ενότητα & Δημοκρατία: Γιατί θέτουμε το ζήτημα της εκλογικής προσφυγής στο λαό (Φλεβάρης 1938)

Τρία βασικά καθήκοντα (09/02/1938)

Ανακοίνωση ΣΕΚΙ – UGT – ΚΚΙ (28/02/1938)

Η αλληλοκατανόηση λαού – κυβέρνησης μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα (06/03/1938)

Με όλη την απαραίτητη σαφήνεια (Επιστολή στη συντακτική επιτροπή του «Εργατικού Κόσμου») (30/03/1938)

Κοινή πρωτομαγιάτικη ανακοίνωση ΣΕΚΙ – UGT – KKI – CNT – FAI (28/04/1938)

Με ενότητα θα νικήσουμε (23/05/1938)

Απάντηση σε έρευνα της «Εργατικής Αλληλεγγύης» (19/07/1938)

Για την πιο ισχυρή, πλατιά και ακλόνητη ενότητα ενός ολόκληρου λαού (19/07/1938)

Επιστολή προς την Εθνική Επιτροπή του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ισπανίας (09/08/1938)

Ενότητα και Αντίσταση: Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη νίκη (16/08/1938)

Επιστολή σε Νεγρίν μετά την παραίτηση του βάσκου και του καταλανού υπουργού (16/08/1938)

Η ενότητα του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος (17/08/1938)

Μπροστά στη νέα διεθνή κατάσταση: Καθήκοντα για το προλεταριάτο και το λαό της Ισπανίας (05/10/1938)

Ανακοίνωση ΣΕΚΙ – ΚΚΙ – UGT – CNT – FAI προς τις Εργατικές Διεθνείς και το παγκόσμιο προλεταριάτο (15/10/1938)

Ο διεθνής φασισμός επιθυμεί να κατοχυρώσει σε βάρος της Ισπανίας τις κατακτήσεις του στο Μόναχο (06/11/1938)

Καμιά λύση για τον πόλεμό μας πίσω από την πλάτη του ισπανικού λαού (Ανακοίνωση των κομμάτων και των οργανώσεων του Λαϊκού Μετώπου) (21/11/1938)

Τι διδάγματα δίνει η Ισπανία στον κόσμο (29/11/1938)

Τα διδάγματα του Στάλιν καθοδηγητικό αστέρι για τους ισπανούς κομμουνιστές (Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1939)

Τα διδάγματα του πολέμου του ισπανικού λαού (1936 – 1939) (Γενάρης 1940)

Χρονολόγιο

Σημειώσεις

Για τις ενδορωσικές και τις ενδοκινεζικές αντιθέσεις στον ενεργειακό τομέα και τις επιπτώσεις τους στις ρωσοκινεζικές σχέσεις

Η πλειοψηφία του προοδευτικού και επαναστατικού χώρου στην Ελλάδα αναλύει στατικά και αποκλειστικά βάσει των αντιθέσεων “Κεφάλαιο-Εργασία” και “ΗΠΑ-Ρωσία”. Όπως έχει υποστηριχτεί πολλάκις από εδώ, η ανάλυση βάσει αυτών μόνο των αντιθέσεων οδηγεί σε φιλορωσικές θέσεις και δεν συμβάλλει στην προώθηση του δεύτερου παράγοντα της πρώτης αντίθεσης (“Εργασία”), αφού οδηγεί σε έναν κούφιο αντικαπιταλισμό, προπαγανδιστικού περιεχομένου, εκτός πολιτικής, καθώς δεν μπορεί να θέσει άμεσους πολιτικούς στόχους που αλλάζουν το συσχετισμό δύναμης, κάνοντας απτή και άρα εφικτή τη μαζική συμμετοχή σε αγώνες.

Από αυτό το μπλογκ έχει επίσης γίνει πολλές φορές προσπάθεια για μελέτη και της αντίθεσης “ΗΠΑ-Ρωσία vs.αποσπώμενες από τους δυο δυνάμεις”, γιατί σε πάρα πολλές αναρτήσεις έχει αναδειχθεί όχι μόνο η τάση για απόσπαση δυνάμεων από τα δύο όλο και πιο χαλαρά στρατόπεδα, αλλά και η κοινή στάση ΗΠΑ-Ρωσίας, χωρίς καν να χρειάζεται συνεννόηση μεταξύ τους, για τη σταδιακή συντριβή των αποσπώμενων δυνάμεων (π.χ. Τουρκία), χωρίς καν οι αυτές να το καταλαβαίνουν. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια για ανάδειξη των αντιθέσεων εντός των δύο “στρατοπέδων” και ιδίως αυτού της Ρωσίας-Κίνας-Ιράν.

Με το παρόν άρθρο, επιχειρείται η μελέτη μιας ακόμα αντίθεσης. Παρότι η ρωσική και η κινεζική οικονομία είναι περισσότερο συγκεντρωμένες και, ως εκ τούτου, η ανάλυση των αντιθέσεων δεν γίνεται βάσει της διάταξης τάξεων και στρωμάτων, αλλά κύκλων προσώπων σε θέσεις ισχύος, εντούτοις, και εντός αυτών των κύκλων υπάρχουν αντιθέσεις, που επιδρούν μάλιστα απευθείας στις διεθνείς σχέσεις των χωρών τους. Το άρθρο περιορίζεται στην ανάδειξη των εσωτερικών αντιθέσεων στον ενεργειακό τομέα που ειδικά για τη Μόσχα καθίσταται όλο και σημαντικότερος για την εξωτερική της πολιτική. Με το καλό, θα υπάρξουν κι άλλες αναρτήσεις που θα μελετούν όλο και περισσότερο τις τάσεις αυτών των αντιθέσεων και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των τελευταίων. Γιατί χρειάζονται. Παράλληλα, απευθύνεται εκ νέου έκκληση για δημιουργία χώρου μελέτης και ανάδειξης από τον επαναστατικό χώρο των τάσεων στη διεθνή σκηνή.

***

Ο δυστυχισμένος ενεργειακός γάμος της Ρωσίας με την Κίνα

Με όλο το αθόρυβο χάος που υποβόσκει στη Μόσχα, το Πεκίνο είναι έτοιμο να επωφεληθεί

του Nicholas Trickett

Καθώς ο Πούτιν γίνεται ο μακροβιότερος ρώσος ηγέτης από την εποχή του Στάλιν, η οικονομική και πολιτική στασιμότητα της χώρας προκαλεί όλο και περισσότερο συγκρίσεις με την εποχή του Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Το πολιτικό σύστημα του Πούτιν δεν μπορεί να αντέξει τις αναταράξεις που επιβάλλονται από μεγάλες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για τη βελτίωση της οικονομίας, κι αυτό δημιουργεί μια όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση από την εξωτερική πολιτική σε όλες της τις μορφές για την εξασφάλιση νομιμότητας και, το σημαντικότερο, χρημάτων. Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν, ο κινέζος ομόλογός του, Σι Τζινπίνγκ, εντείνει τον έλεγχο του κράτους και της πολιτικής από τον ίδιο. Αυτή η εξέλιξη θέτει ζητήματα για την πιο σημαντική σχέση του Κρεμλίνου με μια μη δυτική δύναμη.

Τα περί στενής προσωπικής σχέσης Πούτιν και Σι είναι σε μεγάλο βαθμό ζήτημα PR όταν η Ρωσία χρειάζεται την Κίνα. Οι θετικές δηλώσεις λίγο μπορούν να κρύψουν τη δυσκολία που και οι δύο πλευρές έχουν για να πετύχουν πραγματικές, ιδίως οικονομικές συμφωνίες. Οι πρόσφατες εξελίξεις στους ενεργειακούς δεσμούς των δύο χωρών και οι αλλαγές στην ισχύ προσώπων που βρίσκονται μέσα και κοντά στο Κρεμλίνο υποδηλώνουν ότι οι σχέσεις με την Κίνα επιφανειακά θα συνεχίσουν να είναι πιο θερμές από ποτέ, όμως ακόμα πιο δύσκολα διαχειρίσιμες, καθώς η εγχώρια πολιτική απόκλιση ανάμεσα στους δύο μεγαλώνει.

Η ανάπτυξη των ενεργειακών σχέσεων

Δεδομένης της σε μεγάλο βαθμό προσωποπαγούς φύσης της ρωσικής κοινότητας άσκησης πολιτικής, τα θεσμικά κενά στη γνώση δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους. Οι ρωσικές ελίτ υποφέρουν από αυτό που ο Αλεξάντρ Γκάμπουεφ του Carnegie Moscow έχει διαγνώσει ως: “σχεδόν πλήρη αναλφαβητισμό” αναφορικά με την Κίνα. Ο κρατικός πετρελαϊκός γίγαντας Rosneft έχει αναδυθεί ως ο ντε φάκτο ηγέτης της χώρας για μεγάλο μέρος της πολιτικής της έναντι της Κίνας, λόγω της σημασίας του που έχει για την παροχή των απαραίτητων στο Κρεμλίνο εσόδων. Ομως, η επιρροή της Rosneft και του CEO της, Ίγκορ Σέτσιν, στην πολιτική δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα με τα νέα για τη CEFC China Energy, έναν σημαντικό εταίρο, και την αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο της Κίνας.

Στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη, η CEFC China Energy πλήρωσε 9,1 δις $ για να αποκτήσει το 14,16% των μετοχών της Rosneft από τη Glencore και την Επενδυτική Αρχή του Κατάρ (QIA). Η αγορά βοήθησε στην εδραίωση της συμφωνίας του περασμένου Δεκέμβρη για την ιδιωτικοποίηση της Rosneft, η οποία είχε διάφορες επιπλοκές λόγω των κυρώσεων. Συμφωνίες παροχής πετρελαίου αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων βαρελιών για τα επόμενα πέντε χρόνια ακολούθησαν, όπως και μια συμφωνία που κατέστησε τη CEFC τον μεγαλύτερο εμπορευόμενο πετρέλαιο της Rosneft στην Ασία.

Όμως, στον επικεφαλής της CEFC, Γιε Γιανμίνγκ, επί του παρόντος διεξάγεται έρευνα για οικονομικά εγκλήματα που σχετίζονται με έλλειψη διαφάνειας επί του χρέους της CEFC και τη χρηματοδότηση για διάφορες συμφωνίες. Στις αρχές του Μάρτη, δημοσιεύτηκε ότι ο Γιε κρατήθηκε για να ανακριθεί.

Η Shanghai Guosheng Group Co., ένα επενδυτικό όχημα που ανήκει στο δήμο της Σανγκάης, έπειτα, απέκτησε το λειτουργικό έλεγχο της CEFC. Η κρατικής ιδιοκτησίας Huarong Asset Management Co. αγόρασε το 36,2% της CEFC και η υπό κρατική λειτουργία CITIC Group επιδιώκει να αποκτήσει το 49% της αρμόδιας για δραστηριότητες στην Ευρώπη θυγατρικής της CEFC. Την περασμένη εβδομάδα, η ιστοσελίδα της CEFC ανακοίνωσε ότι ο Γιε άφηνε τη θέση του στη CEFC Europe.

Ο Ίγκορ Σέτσιν έχει ένα μεγάλο πρόβλημα στα χέρια του: η CEFC ήταν ιδιωτική και τώρα κρατικές κινεζικές εταιρίες είναι έτοιμες να αγοράσουν μετοχές του πετρελαϊκού κολοσσού της Ρωσίας.

Παρότι η διάκριση κρατικού-ιδιωτικού τόσο στη Ρωσία όσο και στην Κίνα είναι απίστευτα θολή και συχνά χωρίς σημασία, ο Σετσιν και το δίκτυό του επωφελήθηκαν από τις φημολογούμενες διασυνδέσεις του Γιε με τις στρατιωτικοκατασκοπευτικές δομές της Κίνας. Το ότι η CEFC αναμενόταν να αντλήσει 5,1 δις $ σε βραχυπρόθεσμα δάνεια από τη ρωσική VTB – ένα χρηματοδοτικό όχημα για πρότζεκτ που το Κρεμλίνο προτεραιοποιεί – μαρτυρά σημαντική υποστήριξη στη Μόσχα. Αυτές οι συμφωνίες έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του προσωποκεντρικού στυλ κινήσεων στην οικονομία που η Ρωσία χρησιμοποιεί.

Όμως, με σκοπό να το τοποθετήσει πάνω από τις κρατικές εταιρίες της Κίνας, στο νέο ρόλο που θα έχουν, το Πεκίνο δημιουργεί ένα νέο υπουργείο ενέργειας για να συντονίζει τις πολιτικές και να επιβλέπει τον ενεργειακό τομέα της χώρας. Το υπουργείο θα είναι διακριτό από τους υπάρχοντες θεσμούς που διοικούν απρόσεκτα, και αυτό θα δώσει στον Σι και το κράτος μεγαλύτερο έλεγχο επί των συμφωνιών, δεδομένης της ανάγκης για μεταρρυθμίσεις στην ενεργειακή αγορά της Κίνας. Ο Σι έχει επίσης επιδιώξει να αποστασιοποιηθεί από το Γιε και τη CEFC καθώς το διεθνές κύρος της έχει αυξηθεί. Αυτό πιθανώς προδικάζει επιδίωξη για σκληρότερες διαπραγματεύσεις για μελλοντικές συμφωνίες.

Τα νέα αυτά συνάδουν με την απόφαση της Κίνας να μην παρέχει νέα δάνεια στην κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα. Η κινεζική CNPC και η Rosneft έχουν ανταγωνιστεί για τον έλεγχο της παραγωγής, δημιουργώντας ένα σημείο που μπορούν να πατούν στην Καραϊβική. Η Rosneft έχει χορηγήσει ένα δάνειο 6,5 δις $ στο Καράκας, παρότι ισχυρίζεται ότι το μισό έχει αποπληρωθεί. Όμως χωρίς περαιτέρω δάνεια από την Κίνα, το βάρος για την αποφυγή μιας πλήρους κατάρρευσης του καθεστώτος Μαδούρο θα πέσει στη Μόσχα και τη Rosneft όταν θα χρειαστεί περαιτέρω χρηματοδότηση. Το Πεκίνο τούς στριμώχνει σε μια δέσμευση που θα κοστίσει δισεκατομμύρια – δισεκατομμύρια που χρειάζονται να δαπανήσουν αλλού. Η διεθνής παρουσία της Ρωσίας αλλού πιθανώς θα είναι όλο και πιο πολύ συνδεόμενη με την πετρελαϊκή διπλωματία της Κίνας με τη Μόσχα.

Η πυρηνική οικογένεια του Κρεμλίνου

Οι μετεκλογικές τάσεις εντός του χαοτικού προσωποκεντρικού μηχανισμού άσκησης πολιτικής στο Κρεμλίνο θα βαρύνουν εξαιρετικά στις σινορωσικές σχέσεις. Οι αλλαγές στα κέντρα εξουσίας εντός του επιτελείου του Κρεμλίνου και στους εντεταλμένους θα δημιουργήσουν ένα όλο και πιο δύσκολο περιβάλλον άσκησης πολιτικής για τη Rosneft, τα ρωσικά συμφέροντα και, σε μερικές περιπτώσεις, ακόμα και την Κίνα.

Το άστρο του πρώτου αναπληρωτή του αρχηγού του επιτελείου της προεδρίας, Σεργκέι Κιριένκο, ανέτειλλε για κάποιο καιρό, καθώς του ανατέθηκε η καμπάνια επανεκλογής του Πούτιν από τα τέλη του 2016, ενώ είχε αναλάβει και την αντικατάσταση κάποιων στελεχών του Κρεμλίνου χωρίς να απειλήσει τη σταθερότητα. Τα κατάφερε στο πρώτο καθήκον, με τον Πούτιν να κερδίζει αριθμό ψήφων ρεκόρ σε μια εκλογική διαδικασία που στιγματίστηκε από λιγότερο ωμή νοθεία από όσο άλλες φορές. Το δεύτερο καθήκον είναι πιο σύνθετο και εμπλέκει τον ίδιο τον Κιριένκο, μια προσωπικότητα που θεωρούταν φιλελεύθερη εντός του ρωσικού πολιτικού συστήματος όταν προσχωρούσε στον κυβερνητικό μηχανισμό.

Ο Κιριένκο ήταν επικεφαλής του ρωσικού πυρηνικού γίγαντα Rosatom από το 2007 ως το 2016 προτού ενταχθεί στον διοικητικό μηχανισμό του Πούτιν και διατήρησε τη θέση όντας επικεφαλής του επιβλέποντος την εταιρία εποπτικού συμβουλίου. Η άνοδός του εντός του Κρεμλίνου ήταν παράλληλη με αυτή του πυρηνικού γίγαντα, ο ετήσιος επενδυτικός προϋπολογισμός του οποίου αυξάνεται κατά 500% ώστε να φτάσει ή και να ξεπεράσει αυτόν της Rosneft και του γίγαντα του αερίου Gasprom ως το 2023. Η πυρηνική ενέργεια διαφέρει από το πετρέλαιο και το αέριο κατά το ότι απαιτεί ορίζοντες σχεδιασμού χιλιετιών κατά τις οποίες το καύσιμο παραμένει απειλή. Η Rosatom διοικείται καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη ρωσική κρατική εταιρία ενέργειας για αυτό το λόγο και ο Κιρένκο απολαμβάνει τους καρπούς της εργασίας του.

Η Βόρεια Θαλάσσια Οδός της Ρωσίας μέσω της Αρκτικής έχει δοθεί προς διαχείριση στη Rosatom, κάτι που αποτελεί σημείο σύγκρουσης για τη μελλοντική σινορωσική συνεργασία στην Αρκτική. Η Rosatom κατάφερε να επικρατήσει της Gasprom στον ανταγωνισμό για τα δικαιώματα, πιθανώς βοηθούμενη από την υποστήριξη του αναπληρωτή πρωθυπουργού Ντμίτρι Ραγκόζιν που είναι υπεύθυνος για την αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας και συχνά ηγείται της διπλωματίας των οπλικών εξαγωγών. Η ανακοίνωση επισημοποιήθηκε αφότου η Κίνα εξέδωσε τη Λευκή Βίβλο της για την Αρκτική το Γενάρη, διεκδικώντας ρόλο ως “κράτους κοντά στην Αρκτική”. Αυτή η εξέλιξη θέτει τον Κιριένκο ως σφήνα στο δρόμο του Σέτσιν στη ρωσική πλευρά, δεδομένης της μικρότητας των μαχών για θέσεις ευθύνης και τον καθιστά σημαντικότερο σε μελλοντικά ανοίγματα από το Πεκίνο.

Η Rosatom έχει ένα “κινεζικό πρόβλημα”: οι κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις είναι άμεσοι ανταγωνιστές της στις ξένες αγορές. Πρόσφατα, η Rosatom βρέθηκε αντιμέτωπη με κινεζικές εταιρίες για συμφωνίες με τη Σαουδική Αραβία καθώς τα σχέδια της Κίνας να τριπλασιάσει την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας κατά τα επόμενα 20 χρόνια προκαλούν αναταραχή στις διεθνείς ενεργειακές αγορές. Καθώς η βιομηχανία της Κίνας μεγαλώνει, είναι πιθανό ότι όλο και περισσότερο να στρέφει το βλέμμα της στο εξωτερικό. Για αυτό το λόγο, η Rosatom έχει υπογράψει διεθνείς συμφωνίες αξίας 133 δις $ από το Γενάρη του 2017 και συμβόλαια συνολικής αξίας 300 δις $, αν ολοκληρωθούν.

Δυστυχώς, η Rosatom συχνά έχει ζητήματα με τα πρότζεκτ της λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, ορίων στο πόση τεχνολογία μπορεί να εξάγει μονομιάς και έλλειψης κερδοφορίας. Η ναυαρχίδα της εταιρίας, το σχέδιο για πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου της Τουρκίας – που απτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο στις προσπάθειες της Ρωσίας να προσελκύσει την Άγκυρα προς ανατολάς – δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα όταν τούρκοι επενδυτές αποσύρθηκαν από αυτό το Φλεβάρη. Το πρότζεκτ προγραμματίζεται να κοστίσει 20 δις $. Η Rosatom προτιμά να διατηρεί την πλειοψηφία της ιδιοκτησίας των διεθνών συμφωνιών της, κάτι που συχνά επιφέρει μεγάλα κόστη.

Η Κίνα έχει έναν σημαντικό ρόλο να παίξει δεδομένης της συσσώρευσης υποχρεώσεων της εταιρίας και της εξάρτησης της τελευταίας από το ρωσικό προϋπολογισμό για να κάνει οτιδήποτε στο εξωτερικό. Η CNNC της Κίνας πρόσφατα επένδυσε 16 δις ρούβλια σε ορυχείο ουρανίου στην Υπερβαϊκάλη, ως αντάλλαγμα για το 49% των μετοχών σε μια κοινοπραξία με τη Rosatom και 600.000 τόνους ουρανίου ετησίως. Η Rosatom επίσης έχει κάποια πρότζεκτ στην Κίνα σε συνεργασία με κινεζικές εταιρίες, όμως αισθάνεται άβολα, καθώς η Κίνα έχει καταφέρει να καταστεί σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης στις τεχνικές της ανάγκες. Αυτό έχει εξαλείψει το χώρο που είχε η Rosatom και οι θυγατρικές της όπου θα μπορούσαν να αντλούν κέρδη από τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Κίνας. Η εταιρία θα πρέπει να πετύχει περισσότερες συμφωνίες, αφήνοντας μεγάλα μερίδια σε μικρότερης κατηγορίας όπως εξορυκτικές εργασίες σε κινεζικές εταιρίες, αν επιθυμεί να συγκεντρώσει χρήματα για συμμετοχή σε μεγαλύτερης κατηγορίας έργα.

***

Το χαρτοφυλάκιο του Κιριένκο σταθερά επεκτείνεται στο πετρέλαιο. Έχοντας αναλάβει την ανάδειξη και τοποθέτηση νεότερων προσώπων και τεχνοκρατών για την κατάληψη σημαντικών πόστων, ο Κιριένκο “τσίμπησε” τον 32χρονο Πάβελ Σορόκιν από το Υπουργείο Ενέργειας για να επιβλέπει τον τομέα πετρελαίου και αερίου εντός του μηχανισμού ως δεξί χέρι του υπουργού ενέργειας Αλεξάντρ Νόβακ. Ο Σορόκιν έχει αναμειχθεί στη διαπραγμάτευση των περικοπών στην παραγωγή της Ρωσίας με τη Σαουδική Αραβία και τον ΟΠΕΚ, μια κίνηση που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Η απόφαση αυτή επιβλήθηκε από τα πάνω, από το Κρεμλίνο, ενάντια στα συμφέροντα και τις επιθυμίες των ρωσικών πετρελαϊκών εταιριών. Έτσι, οι ρωσικές εταιρίες – πιο συγκεκριμένα, η Rosneft – έχουν εγκλωβιστεί κάνοντας ό,τι μπορούν για να διατηρήσουν μια κυρίαρχη θέση στην κινεζική αγορά ενώ οι ανταγωνιστές τους στην Aramco κερδίζουν θέσεις.

Με τον Κιριένκο τώρα να ηγείται της πολιτικής ανθρωπίνων πόρων του Κρεμλίνου, η εσωτερική διαπάλη για την ενεργειακή διπλωματία αναμένεται να ενταθεί τα ερχόμενα χρόνια, ιδίως από τον Ίγκορ Σέτσιν και τη Rosneft. Η Gasprom σε μεγάλο βαθμό είναι ένας περιφερειακός παίκτης δεδομένου ότι δεν έχει ακόμα πουλήσει αέριο μέσω αγωγού στην Κίνα, όμως αυτό πιθανώς να αλλάξει ως τα τέλη του 2019, παρότι τα κόστη αυξάνονται γρήγορα.

Η Κίνα τώρα αναδιοργανώνει πολλές από τις πολιτικές και επιχειρηματικές της δομές που διεξάγουν ή επηρεάζουν διαπραγματεύσεις για συμφωνίες, όπως ο Πούτιν είναι αναγκασμένος να ανανεώνει και να επικαιροποιεί τις ελίτ των τεχνοκρατών και των ασκούντων πολιτική που τον περιβάλλουν προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία. Αυτή η διαδικασία απαράλλαχτα πλήττει τις ρωσικές εταιρίες. Δεδομένων των περιορισμένων πηγών του ρωσικού προϋπολογισμού, το πιο πιθανό είναι να ενδίδουν όλο και περισσότερο στην πατρωνεία.

Τα κόστη του τέλματος στις σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση συνεχίζουν να ανεβαίνουν, με τις συνεχιζόμενες κυρώσεις, την απέλαση ρώσων διπλωματών από διάφορες δυτικές χώρες και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια εξαιτίας της αμελούς διαχείρισης. Παρότι ο πρώην υπουργός οικονομίας Αλεξέι Κούντριν δίνει στο Κρεμλίνο ένα περιθώριο δύο ετών για την έναρξη μεγάλων μεταρρυθμίσεων, η πολιτική ανθρωπίνων πόρων του Κιριένκο δεν υποδεικνύει ότι κάτι το μεγάλο έρχεται. Ο CEO της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρίας της Ρωσίας, Lukoil, πρόσφατα ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί, πιθανώς κουρασμένος από την καταπολέμηση του Ίγκορ Σέτσιν, καθώς η πρόσβαση στο ρωσικό προϋπολογισμό είναι όλο και πιο πολύτιμη σε καιρούς ισχνών αγελάδων. Με όλο το αθόρυβο χάος να υποβόσκει, το Πεκίνο φέρεται έτοιμο να επωφεληθεί.

Ο Nicholas Trickett είναι κάτοχος M.A. στις ευρασιατικές σπουδές στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο στην Αγ. Πετρούπολη με επικέντρωση σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας και ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Είναι αρθρογράφος και senior editor στο Bear Market Brief του Foreign Policy Research Institute, ασκών καθήκοντα αρχιστυντάκτη στο Global Risk Insights, και συμβάλλει και σε άλλους ιστότοπους όπως το Oilprice and Aspenia.

Το κείμενο αναρτήθηκε στο The Diplomat στις 30 Μάρτη 2018.

Η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ από την ΕΣΣΔ του Στάλιν (11/02/1953)

Ο γενοκτονικός χαρακτήρας που έχει πάρει το κράτος του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστίνιους αναδείχτηκε για άλλη μια φορά με το πρόσφατο μακελειό κατά τη “Μέρα της Γης” των Παλαιστινίων και κατά τις μέρες που ακολούθησαν και καθιστά τη λύση του ενός δημοκρατικού αραβοεβραϊκού κράτους αναγκαία όσο ποτέ. Η δε 70ή επέτειος από την ίδρυση αυτού του κράτους υποχρεώνει τους απανταχού κομμουνιστές να αναδείξουν βασικά στοιχεία της πολιτικής του κομμουνιστικού κινήματος απέναντι στο σιωνιστικό κίνημα και ειδικότερα την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, αφού, ακόμα και σε αυτό το θέμα, καλλιεργούνται διάφοροι μύθοι (και από άτομα εντός του “χώρου”), με πρώτα θύματα όχι μόνο την αλήθεια αλλά και το ίδιο το κομμουνιστικό κίνημα.

Κρετίνοι (ή πληρωμένα τομάρια) γκαιμπελικά (και ανώνυμα, όπως κάθε χαφιές) ταυτίζουν με αντισημιτισμό το σύνθημα (με υπογραφή, από το περιοδικό «Βίδα» και το proletconnect) για το αυτονόητο δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού να απελευθερωθεί. Η χρήση της συχνά χρησιμοποιούμενης έκφρασης από τους αναρχικούς «ούτε δεξιό, ούτε αριστερό» αποδεικνύει τον μελετημένο χαρακτήρα του «σχολιασμού», γιατί ξέρει σε ποιο κοινό απευθύνεται (και το οποίο, δυστυχώς, έχει «τσιμπήσει»).

Ας δούμε δυο μόνο μύθους. Πρώτον, η ΕΣΣΔ δεν ήταν ανέκαθεν και εν είδει αρχής υπέρ ενός εβραϊκού κράτους, ούτε αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ “τελεία”. Συνηγορούσε υπέρ της ενιαίας συνύπαρξης και μόνο εφόσον αυτό δεν θα ήταν εφικτό, θα υπερψήφιζε ένα σχέδιο διχοτόμησης το οποίο προέβλεπε ένα αραβικό κράτος, ένα “εβραϊκό” κράτος με 45% αραβική μειονότητα (498.000 εβραίους, 407.000 άραβες +90.000 βεδουίνους, βλ.εδώ), και όχι μόνο αυτό, αλλά και οικονομική ένωση των δύο κρατών, με κοινά οικονομικά, τελωνειακά κλπ. όργανα. Σε κάθε περίπτωση, οι ψήφοι της ΕΣΣΔ, της Λευκορωσίας, της Ουκρανίας και των ευρωπαϊκών λαϊκών δημοκρατιών αρκούσαν για να ανατρέψουν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της διχοτόμησης της Παλαιστίνης.

Δεύτερον. Το ότι η Τσεχοσλοβακία πούλησε όπλα στους εβραίους εποίκους της Παλαιστίνης ισχύει. Όμως, πρώτον, οι ποσότητες δεν ήταν τέτοιες που έκριναν το αποτέλεσμα (οι εβραίοι τρομοκράτες παρήγαγαν όπλα εντός Παλαιστίνης). Δεύτερον, όπλα είχαν πουληθεί και σε αραβικές χώρες: Η εβραϊκή τρομοκρατική ομάδα Χαγκάνα είχε καταλάβει τσεχοσλοβάκικο πλοίο που έστελνε στη Συρία 8.000 τουφέκια και 8.000.000 σφαίρες. Όπως και να’χει, ο οπλισμός των εβραίων τρομοκρατών δεν προερχόταν κυρίως από την ΕΣΣΔ και τις ευρωπαϊκές λαϊκές δημοκρατίες.

Για τη στάση της ΕΣΣΔ τα τελευταία χρόνια πριν τη δημιουργία του Ισραήλ και έναν απολογισμό της τακτικής της, τις τοποθετήσεις Γκρομύκο στον ΟΗΕ, τη στάση των κομμουνιστικών κομμάτων της Βρετανικής Αυτοκρατορίας κλπ. βλ.εδώ, εδώ και εδώ.

Σίγουρα, η στάση της ΕΣΣΔ, που άλλαξε μόλις το 1947, αποδείχτηκε ότι βασίστηκε σε λάθος υπολογισμούς (η ανάδειξη των βρετανοαμερικανικών αντιθέσεων δεν ήταν τόσο σημαντική αφού η Βρετανία είχε καταρρεύσει, το Ισραήλ δεν είχε προοδευτική και οιωνεί αντιιμπεριαλιστική ηγεσία κ.α.) και ήταν ένα πρώτο δείγμα της ρεβιζιονιστικής εξωτερικής πολιτικής (που βασιζόταν στην “ειρηνική συνύπαρξη” με τις ΗΠΑ στα πλαίσια του να χωρίσουμε τον κόσμο οι δυο μας). Ένα πράγμα, όμως, αυτό, και εντελώς άλλο τα αντικομμουνιστικά ψέματα.

Ως απόδειξη του ότι η αναγνώριση του Ισραήλ από την ΕΣΣΔ επί Στάλιν δεν ήταν θέμα αρχής παρατίθεται παρακάτω η μετάφραση από τη δήλωση διακοπής των διπλωματικών σχέσεων από την ΕΣΣΔ ζώντος του Στάλιν, στις 11 Φλεβάρη του 1953. Ακολουθεί όλο το διπλωματικό ιστορικό για την αποκατάσταση των σχέσεων που, όχι τυχαία, επιτυγχάνεται ακριβώς μετά την πρώτη μεγάλη νίκη των ρεβιζιονιστών στην ΕΣΣΔ με την σύλληψη του Μπέρια, τον Ιούλη του 1953. Όπως θα δούμε, τους πρώτους μήνες η ΕΣΣΔ είναι αρνητικότατη στο ενδεχόμενο αποκατάστασης των σχέσεων και μόνο όταν η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των ρεβιζιονιστών, ανοίγεται από την ΕΣΣΔ παραθυράκι για την αποκατάσταση των σχέσεων. Μπορεί αφορμή για τη διακοπή των σχέσεων να ήταν η κορύφωση των αντισοβιετικών ενεργειών του Ισραήλ, όμως η επίμονη άρνηση τους πρώτους μήνες για αποκατάσταση των σχέσεων μαρτυρά ότι δεν ήταν ο μόνος λόγος της άρνησης μια βόμβα και η αντισοβιετική εκστρατεία εντός Ισραήλ, αλλά γενικότερες θεωρήσεις για το φιλοϊμπεριαλιστικό αυτό κράτος. Για την ακρίβεια, μόνο αφού η ΕΣΣΔ εξασφάλισε ότι το Ισραήλ δεν θα συμμετέχει ούτε σε “ενώσεις” ούτε σε “σύμφωνα” αμυντικά, δέχθηκε την αποκατάσταση των σχέσεων με το κράτος αυτό. Εδώ, βέβαια, πρόκειται για άλλη μια κοντόθωρη κίνηση του Μολότοφ, ο οποίος έτσι δεν έδειχνε να καταλαβαίνει ότι η τάση ειδικά για το Ισραήλ δεν θα ήταν η συμμετοχή του σε “αμυντικούς” οργανισμούς τύπου ΝΑΤΟ, αλλά ο εξοπλισμός του, για να αποτελέσει από μόνο του ένα ΝΑΤΟ. Είτε επειδή εξακολουθούσε να μην καταλαβαίνει τη φύση του Ισραήλ ως ιμπεριαλιστικού προγεφυρώματος, είτε επειδή ήταν άλλη μια κίνηση συμβιβασμού του Μολότοφ με τους ρεβιζιονιστές, σε κάθε περίπτωση αποδείχτηκε ότι ήταν λάθος.

Στο μέλλον θα υπάρξει ανάρτηση που θα καλύπτει και την ενδιάμεση περίοδο (1948-1953), για τη διαρκώς επιδεινούμενη πορεία των σχέσεων ΕΣΣΔ-Ισραήλ, ενώ θα υπάρξουν και άλλες αναρτήσεις για τη στάση του κομμουνιστικού κινήματος έναντι του σιωνιστικού κινήματος μέχρι τη δεκαετία του ’40.

***

Πρακτικά συζήτησης του Υπουργού Εξωτερικών της ΕΣΣΔ Αντρέι Γ. Βισίνσκι με τον απεσταλμένο του Ισραήλ στην ΕΣΣΔ Σ. Ελιάσιβ

12/02/1953

Απόρρητο

Σήμερα, 12 Φλεβάρη, στη 1 η ώρα τη νύχτα υποδέχτηκα τον Ελιάσιβ, του διάβασα και του παρέδωσα νότα της σοβιετικής κυβέρνησης σχετικά με την τρομοκρατική ενέργεια που πραγματοποιήθηκε στις 9 Φλεβάρη ενάντια στη σοβιετική αποστολή στο Ισραήλ (επισυνάπτεται).

Ο Ελιάσιβ προσπάθησε να ισχυριστεί ότι οι δηλώσεις της κυβέρνησης του Ισραήλ που εκφράζουν τη λύπη τους για την τρομοκρατική ενέργεια δεν είναι ένα ψεύτικο παιχνίδι, αλλά εκφράζουν την πραγματική πεποίθηση του ισραηλινού λαού.

Εγώ απάντησα ότι ο ισραηλινός λαός – είναι ένα πράγμα, και η ισραηλινή κυβέρνηση ένα εντελώς άλλο πράγμα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ότι η τρομοκρατική ενέργεια ενάντια στην αποστολή της ΕΣΣΔ στο Ισραήλ είναι άμεσο αποτέλεσμα της αχαλίνωτης και εχθρικής καμπάνιας ενάντια στην ΕΣΣΔ που διεξάγεται στο Ισραήλ υπό την ευθεία υποκίνηση της ισραηλινής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του Ισραήλ φέρει πλήρη ευθύνη για την παραπάνω εγκληματική ενέργεια.

Η υποδοχή διήρκεσε 7 λεπτά. Παρών ήταν ο σ. Μπαζάροφ.

Α.Βισίνσκι

Συνημμένο

Νότα της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ προς την κυβέρνηση του Ισραήλ

11 Φλεβάρη 1953

Στις 9 Φλεβάρη στο έδαφος της αποστολής της ΕΣΣΔ στο Ισραήλ, από εισβολείς, με ξεκάθαρη συνενοχή της αστυνομίας, προκλήθηκε έκρηξη βόμβας, ως αποτέλεσμα της οποίας σοβαρά τραυματίστηκαν η σύζυγος του επιτετραμμένου Κ. Β. Γιέρσοφ, η σύζυγος του υπαλλήλου της αποστολής Α. Π. Σισόεφ και ο υπάλληλος της αποστολής Η. Γκ. Γκρίσιν. Από την έκρηξη καταστράφηκε το κτίριο της αποστολής της ΕΣΣΔ.

Στις 10 Φλεβάρη ο πρόεδρος και ο υπουργός εξωτερικών υποθέσεων του Ισραήλ απέστειλαν στην αποστολή της ΕΣΣΔ επιστολές, στις οποίες απολογούνται για τη φρικτή αυτή ενέργεια και εκφράζουν την καταδίκη από την ισραηλινή κυβέρνηση αυτής της εγκληματικής πράξης  και τη λήψη μέτρων από αυτή για τον εντοπισμό και την τιμωρία των εγκληματιών.

Ωστόσο, υπό το φως παγκοίνως γνωστών και αναμφισβήτητων γεγονότων της συμμετοχής εκπροσώπων της κυβέρνησης του Ισραήλ στη συστηματική καλλιέργεια μίσους και εχθρότητας προς τη Σοβιετική Ένωση και στην υποκίνηση σε εχθρικές ενέργειες ενάντια στη Σοβιετική Ένωση, είναι πραγματικά προφανές ότι οι δηλώσεις και οι συγγνώμες της κυβέρνησης του Ισραήλ για την τρομοκρατική ενέργεια της 9ης Φλεβάρη στο έδαφος της σοβιετικής αποστολής συνιστούν ψεύτικο παιχνίδι που στόχο έχουν την κάλυψη των ιχνών του διαπραχθέντος ενάντια στη Σοβιετική Ένωση εγκλήματος και την εκφυγή από την ανάληψη από την κυβέρνηση του Ισραήλ της ευθύνης για αυτή τη φρικτή ενέργεια.

Προβοκατόρικο χαρακτήρα έχουν όχι μόνο δημοσιευόμενα στον Τύπο των κυρίαρχων κομμάτων του Ισραήλ άρθρα, αλλά και οι τροποθετήσεις στο κοινοβούλιο εκπροσώπων αυτών των κομμάτων και μελών της κυβέρνησης του Ισραήλ, και ειδικότερα, η ομιλία στις 19 Γενάρη τ.έ. του υπουργού εξωτερικών υποθέσεων Σαρέτ, στην οποία ανοιχτά υποκινούσε σε εχθρικές ενέργειες ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.

Η τρομοκρατική ενέργεια που έλαβε χώρα στις 9 Φλεβάρη μαρτυρά την απουσία στο Ισραήλ των στοιχειωδών προϋποθέσεων για φυσιολογικές διπλωματικές δραστηριότητες των αντιπροσώπων της Σοβιετικής Ένωσης.

Με δεδομένα τα προαναφερθέντα, η σοβιετική κυβέρνηση ανακαλεί τον απεσταλμένο της Σοβιετικής Ένωσης και το προσωπικό της σοβιετικής αποστολής στο Ισραήλ και διακόπτει τις σχέσεις με την κυβέρνηση του Ισραήλ.

Η σοβιετική κυβέρνηση ταυτόχρονα δηλώνει ότι είναι αδύνατη η περαιτέρω παραμονή στη Μόσχα της αποστολής του Ισραήλ και απαιτεί το προσωπικό της αποστολής άμεσα να αποχωρήσει εκτός Σοβιετικής Ένωσης.

Πηγή: Αρχείο Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ф. 07. Оп. 28. П. 10. Д. 24. Л. 1-3.

Δημοσιεύτηκε στο Σοβιετο-ισραηλινές σχέσεις, Συλλογή κειμένων, τόμος 1: 1941-1953, βιβλίο 2: Μάης 1949-1953, Μόσχα, 2000, έγγραφο νο.455.

***

Έκθεση του Τμήματος Εγγύς & Μέσης Ανατολής του Υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ “Για τις απόπειρες του Ισραήλ αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με την ΕΣΣΔ”

18 Μάη 1953

Απόρρητο

Μετά τη δημοσίευση στις 4 Απρίλη τ.έ. της ανακοίνωσης του υπουργείου εσωτερικών υποθέσεων της ΕΣΣΔ για την αποκατάσταση και την απελευθέρωση της ομάδας γιατρών(σ.parapoda:βλ.εδώ), από το Ισραήλ έγιναν απόπειρες αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με την ΕΣΣΔ.

Στις 4 Απρίλη τ.έ., ο υπουργός εξωτερικών υποθέσεων του Ισραήλ Σαρέτ δήλωσε σε απεσταλμένους εφημερίδας στη Νέα Υόρκη “ότι η χώρα του θα χαιρετίσει την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τη Σοβιετική Ένωση” (τηλεγράφημα του πρακτορείου Ρόιτερς της Νέας Υόρκης που δημοσιεύτηκε στη Τζερούσαλεμ Ποστ της 5ης Απρίλης 1953).

Στις 4 Απρίλη, ο εκπρόσωπος του Υπ. Εξ. του Ισραήλ εξ ονόματος της κυβέρνησης δήλωσε: “Οι ψευδείς κατηγορίες ενάντια στους γιατρούς επίσης αποτέλεσαν βάση για αντιεβραϊκή καμπάνια, ένα από τα βήματα της οποίας ήταν η διακοπή από τη Σοβιετική Ένωση των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Η κυβέρνηση του Ισραήλ ελπίζει ότι η εξάλειψη της αδικίας θα ολοκληρωθεί με τον τερματισμό της αντιεβραϊκής καμπάνιας και θα χαιρετίσει την αποκατάσταση φυσιολογικών σχέσεων ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και το Ισραήλ” (“Τζερούσαλεμ Ποστ” της 5ης Απρίλη 1953, επισυνάπτεται).

Πέραν αυτών των επίσημων δηλώσεων, η κυβέρνηση του Ισραήλ έχει προβεί σε σφυγμομετρήσεις για τη δυνατότητα αποκατάστασης διπλωματικών σχέσεων με την ΕΣΣΔ μέσω διπλωματικών και άλλων καναλιών.

α) Στις 7 Απρίλη τ.έ., ο ανταποκριτής της ισραηλινής εφημερίδας “Χααρέτζ” στη Ν. Υόρκη, Α.Γκέλμπλιουμ, απέστειλε στην πρεσβεία της ΕΣΣΔ στην Ουάσινγκτον τηλεγράφημα, στο οποίο εξέφραζε την επιθυμία να λάβει απάντηση από το σύντροφο Μολότοφ Β. Μ. (σ.parapoda: που μετά το θάνατο του Στάλιν είχε ξαναγίνει υπουργός εξωτερικών και πρώτος αντιπρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου της ΕΣΣΔ) για τα ακόλουθα ερωτήματα:

1.Δεδομένης της δήλωσης του υπουργού εξωτερικών υποθέσεων του Ισραήλ Σαρέτ στις 3 Απρίλη στη Νέα Υόρκη και της επίσημης δήλωσης από την κυβέρνηση του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ στις 4 Απρίλη περί του ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ θα χαιρέτιζε την εκ νέου δημιουργία των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και το Ισραήλ, ποια η θέση της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ σε αυτό το ζήτημα και με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν εκ νέου οι σχέσεις;

2.Η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ θα μπορούσε να εξετάσει τη δυνατότητα να επιτρέψει σε εβραίους πολίτες της, οι οποίοι το επιθυμούν, να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ;

3.Η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ θεωρεί όπως και κατά το παρελθόν  ότι ο προτεινόμενος μεσανατολικός αμυντικός οργανισμός και η συμμετοχή σε αυτόν συνιστούν ενέργειες μη φιλικές έναντι της ΕΣΣΔ;” (Τηλεγράφημα σ. Καραβάγιεφ, εισερχ. 9142, 7 Απρίλη 1953).

Στις 10 Απρίλη τ.έ., στην πρεσβεία της ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ στάλθηκε οδηγία υπογεγραμμένη από τον υπουργό, στην οποία αναφερόταν ότι το τηλεγράφημα του Γκέλμπλιουμ δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον (τηλεγράφημα στην Ουάσινγκτον, εξερχ. 7417, 10 Απρίλη 1953).

β) Στις 9 Απρίλη τ.έ., ο μεξικανός απεσταλμένος στη Δανία Μανρίκε, σε συζήτηση με το σοβιετικό απεσταλμένο στην Κοπεγχάχη σ.Βετρόφ, εκφράζοντας τη γνώμη για τη σκοπιμότητα στην παρούσα κατάσταση της αποκατάστασης διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και το Ισραήλ πρόσφερε τη μεσολάβησή του για το θέμα. Ο Μανρίκε δήλωσε ότι, αν οι ιδέες του κριθούν σκόπιμες, είναι έτοιμος να πάει στη Στοκχόλμη για προκαταρκτικές ανεπίσημες συζητήσεις με τον ισραηλινό απεσταλμένο στις σκανδιναβικές χώρες Νίσεν, προκειμένου στη συνέχεια ο Νίσεν να μπορεί ο ίδιος να έρθει σε επαφή με το σ. Βετρόφ (Τηλεγράφημα σ.Βετρόφ, εισερχ. 9324, 3 Απρίλη 1953).

Στις 11 Απρίλη, στο σ.Βετρόφ δόθηκε οδηγία να μην απαντήσει στο κάλεσμα του μεξικανού απεσταλμένου και αν ο Μανρίκε εκ νέου θέσει το ζήτημα, τότε ο σ. Βετρόφ πρέπει να απαντήσει ότι αυτός δεν ασχολείται με το ζήτημα (Τηλεγράφημα εξερχ. 7542, 11 Απρίλη 1953).

γ) Στις 13 Απρίλη, ο σ. Βισίνσκι δήλωσε ότι ο Διευθυντής του Τμήματος Ανατολικής Ευρώπης του Υπ.Εξ. του Ισραήλ Λεβάβι και ο αναπληρωτής του μόνιμου αντιπροσώπου του Ισραήλ στον ΟΗΕ Ραφαέλ επισκέφτηκαν το μόνιμο αντιπρόσωπο της Πολωνίας στον ΟΗΕ Μπερέτσκι και έθεσαν ενώπιόν του το ζήτημα της σύμπραξης από πλευράς πολωνών για την αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με την ΕΣΣΔ. Κατά το Μπερέτσκι και το Σκσεσέσκι, οι εκπρόσωποι του Ισραήλ, μιλώντας για σύμπραξη των πολωνών, είχαν κατά νου να αποσαφηνίσουν, αν μπορούν να υπολογίζουν στο ότι οι σοβιετικοί αντιπρόσωποι θετικά θα διάκειντο στη δημιουργία επαφής με εκπροσώπους του Ισραήλ.

Ο σ. Βισίνσκι εξέφρασε την άποψη ότι εμείς δεν πρέπει στις παρούσες συνθήκες να βιαστούμε να αντιδράσουμε στη σφυγμομέτρηση του Ισραήλ, αλλά να περιμένουμε πώς θα τελειώσει η έρευνα για την έκρηξη και πώς θα φερθεί το Ισραήλ στο μέλλον (τηλεγράφημα σ. Βισίνσκι, εισ.9387, 13 Απρίλη 1953).

δ) Στις 27 Απρίλη, ο πολωνός πρέσβης στη Βουλγαρία Μπάρχατς γνωστοποίησε στον πρέσβη της ΕΣΣΔ στη Σόφια σ. Μποντρόφ, ότι ο ισραηλινός αντιπρόσωπος στη Βουλγαρία, πρώτος γραμματέας Μπεν Ζιόν Ράζιν τού ανέφερε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αναζητεί τρόπο για να απευθύνει στη σοβιετική κυβέρνηση πρόταση για αποκατάσταση φυσιολογικών διπλωματικών σχέσεων, και ότι θα ήταν καλό αν η πολωνική κυβέρνηση εκδήλωνε ενδιαφέρον για αυτό το ζήτημα. Ο Ράζιν είπε ότι αυτός είχε εντολή από την κυβέρνησή του να μιλήσει για αυτό το ζήτημα με το Μπάρχατς και ότι θα το επιβεβαίωνε γραπτώς.

Αυτές είναι οι προσπάθειες του Ισραήλ που αποσκοπούν στην αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι από πλευράς αραβικών χωρών, στις οποίες γενικά με ευχαρίστηση έγινε δεκτή η είδηση για τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και το Ισραήλ, επί του παρόντος επιδεικνύεται ενδιαφέρον για την περαιτέρω ανάπτυξη των σοβιετοϊσραηλινών σχέσεων.

Έτσι, στις 13 Απρίλη, ο απεσταλμένος της Συρίας στο Πακιστάν Τζαουάντ Αλ Μουράμπιτ, σε συζήτηση με τον επιτετραμμένο για τις υποθέσεις της ΕΣΣΔ στο Καράτσι σ.Ντοτοφέγιεφ δήλωσε ότι αν η σοβιετική κυβέρνηση αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, τότε αυτό “σοβαρά θα αναστάτωνε ολόκληρο τον πληθυσμό των αραβικών χωρών” (Τηλεγράφημα σ. Ντοροφέγιεφ, ν. 128-129, 14 Απρίλη 1953).

Βοηθ.επικεφαλής της ОБСВ Π. Γκερασίμοφ

Πηγή: Αρχείο Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ф. 089. Оп. 6. П. 15. Д. 11. Л. 3-5.

Δημοσιεύτηκε στο Σοβιετο-ισραηλινές σχέσεις, Συλλογή κειμένων, τόμος 1: 1941-1953, βιβλίο 2: Μάης 1949-1953, Μόσχα, 2000, έγγραφο νο.469.

***

Επιστολή του πρώτου αντιπροέδρου του υπουργικού συμβουλίου της ΕΣΣΔ, υπουργού εξωτερικών υποθέσεων της ΕΣΣΔ Β.Μ.Μολότοφ, προς τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της ΕΣΣΔ Γ.Μ.Μαλένκοφ

24/06/1953

Αυστηρά απόρρητο

Παρουσιάζω προσχέδιο απαντητικής επιστολής στην ισραηλινή κυβέρνηση για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και το Ισραήλ.

Επισυνάπτεται το προσχέδιο απόφασης.

Παρακαλώ να μελετηθεί.

Β.Μολότοφ.

Παραρτήματα

Προσχέδιο απόφασης του υπουργικού συμβουλίου της ΕΣΣΔ

“Για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και το Ισραήλ”

Αυστηρά απόρρητο

1.Εγκρίνεται το παρουσιαζόμενο από τον υπ.εξ. της ΕΣΣΔ (σ.Μολότοφ) προσχέδιο απαντητικής επιστολής προς την ισραηλινή κυβέρνηση για το ζήτημα της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και το Ισραήλ (επισυνάπτεται).

2.Η επιστολή της κυβέρνησης του Ισραήλ και η απαντητική επιστολή της σοβιετικής κυβέρνησης να δημοσιευθούν.

Προσχέδιο οδηγιών προς τον πρέσβη της ΕΣΣΔ στη Βουλγαρία

Αυστηρά απόρρητο

1.Προσκαλέστε τον επιτετραμμένο για τις υποθέσεις του Ισραήλ και ανακοινώστε του να μεταφέρει στην κυβέρνηση του Ισραήλ ότι η σοβιετική κυβέρνηση, μελετώντας το προσχέδιο επιστολής της κυβέρνησης του Ισραήλ που αποστάλθηκε από αυτή στις 22 Ιούνη, θεωρεί απαραίτητο στο τέλος της δεύτεης παράγραφου, εδαφίου 3, αντί για τις λέξεις “οποιαδήποτε ένωση”, να λεχθεί το εξής: “οποιαδήποτε ένωση και συμφωνία”, όπως είχε προταθεί προηγουμένως από την πλευρά μας.

Άλλες παρατηρήσεις στο προσχέδιο επιστολής της ισραηλινής κυβέρνησης η σοβιετική κυβέρνηση δεν έχει.

2.Μεταφέρετε στον επιτετραμμένο για τις υποθέσεις του Ισραήλ το ακόλουθο προσχέδιο απαντητικής επιστολής από τη σοβιετική κυβέρνηση:

“Όπως είναι γνωστό, στις 9 Φλεβάρη στο έδαφος της αποστολής της ΕΣΣΔ στο Ισραήλ, από εισβολείς προκλήθηκε έκρηξη βόμβας, ως αποτέλεσμα της οποίας τραυματίστηκαν σοβαρά υπάλληλος της αποστολής και μέλη οικογενειών αρκετών υπαλλήλων της αποστολής, και, σε σχέση με αυτό, η σοβιετική κυβέρνηση ανακάλεσε τον απεσταλμένο της Σοβιετικής Ένωσης καθώς και το προσωπικό της αποστολής στο Ισραήλ και διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την κυβέρνηση του Ισραήλ.

Στις 28 Μάη, η κυβέρνηση του Ισραήλ απηύθυνε στη σοβιετική κυβέρνηση πρόταση για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Σοβιετική Ένωση.

Η σοβιετική κυβέρνηση, μελετώντας αυτή την πρόταση, έλαβε υπόψη ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ εξέφρασε τη βαθιά της λύπη και απολογία για το έγκλημα που διαπράχτηκε ενάντια στη σοβιετική αποστολή στο Τελ Αβίβ και ότι, παρότι η έρευνα για τους υπαιτίους δεν έδωσαν θετικά αποτελέσματα, η κυβέρνηση του Ισραήλ, κατά δήλωσή της, συνεχίζει την αναζήτησή τους με σκοπό τη σύλληψη και την παραπομπή τους σε δίκη.

Η σοβιετική κυβέρνηση επίσης έλαβε υπόψη τη δήλωση της ισραηλινής κυβέρνησης ότι δεν θα συμμετάσχει σε οποιαδήποτε ένωση ή συμφωνία που έχει επιθετικούς σκοπούς ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.

Λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες διαβεβαιώσεις της ισραηλινής κυβέρνησης και ακολουθώντας πολιτική διατήρησης φυσιολογικών σχέσεων με αάλλες χώρες και ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς, η σοβιετική κυβέρνηση θεωρεί εφικτή την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με την κυβέρνηση του Ισραήλ”.

3.Πείτε στον Άβνερ, ότι η σοβιετική κυβέρνηση θεωρεί σκόπιμη τη δημοσίευση των επιστολών της σοβιετικής κυβέρνησης και της ισραηλινής κυβέρνησης και, σε σχέση με αυτό, κατά τη σοβιετική κυβέρνηση, δεν είναι αναγκαία η δημοσίευση ειδικού ανακοινωθέντος.

4.Ενημερώστε τον Άβνερ ότι η επιστολή της κυβέρνησης οτυ Ισραήλ πρέπει να απευθυνθεί στον υπουργό εξωτερικών υποθέσεων της ΕΣΣΔ και ότι για την απαντητική επιστολή της σοβιετικής κυβέρνησης υπάρχει πρόθεση να απευθυνθεί προς τον υπουργό εξωτερικών υποθέσεων του κράτους του Ισραήλ.

Αναφέρατε τηλεγραφικώς.

Πηγή: Αρχείο Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ф. 07. Оп. 30. П. 16. Д. 23. Л. 2-5.

Μετάφραση από τα ρωσικά. Τα πρωτότυπα κείμενα εδώ και εδώ.

Η κατάργηση της θανατικής ποινής στην ΕΣΣΔ επί Στάλιν (26/05/1947)

Όσο “παραδοσιακές” είναι οι φιγούρες του αντικομμουνιστή (εξ ορισμού ψεύτη) και του άσχετου καλοπροαίρετου (ή του φοβιτσιάρη που ψάχνει “επιχειρήματα” για να ξεφύγει από την υποχρέωσή του να αγωνιστεί), οι οποίοι ταυτίζουν το Στάλιν με εκτελέσεις, αίμα κλπ, άλλο τόσο γραφική (και επικίνδυνη) είναι η φιγούρα εκείνων (κυρίως παρεπιδημούντων στους κόλπους της κνε, μέχρι να “ωριμάσουν” και “άναυδοι” μπροστά στην “πραγματικότητα” που τους “έκρυβαν”, να καταλήξουν Κατρούγκαλοι και Λοβέρδοι) που αποδέχονται την παρουσίαση του Στάλιν από τους πρώτους ως “κακού”, “σκληρού” κλπ, με την προσθήκη ότι “και λίγα τους έκανε”, “έκανε μισή δουλειά”, “σκότωσε όσους έπρεπε”, και εν είδει “διδαγμάτων για το μέλλον”, “έπρεπε να προβεί σε προληπτικές εκτελέσεις”. Αδυνατούν να δουν το σύνολο του έργου του Στάλιν, τις μεταστροφές στην πολιτική του και το θεωρητικό έργο του που επιβάλλονταν από την ίδια την πρωτόγνωρη εμπειρία, αλλά το “βλέπουν” μόνο με το φως του καφενείου τους. Ακόμα κι αν παρασύρονται από το επίπεδο των αντικομμουνιστών, δεν δυσφημούν λιγότερο το κομμουνιστικό κίνημα.

Χωρίς να υπάρχει λόγος να ανοίξει μια γενικότερη συζήτηση για τη χρησιμότητα σήμερα της θανατικής ποινής στον κόσμο (ή αύριο, στην περίπτωση που θα υπάρχει μια υπό οικοδόμηση σοσιαλιστική κοινωνία), το παρακάτω διάταγμα του προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ το 1947, μόλις 2 χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (ή λιγότερο, αν υπολογιστεί και ο πόλεμος με τους ιάπωνες στρατοκράτες), που καταργούσε τη θανατική ποινή, ενώ σε άλλες “δημοκρατικές” χώρες (ΗΠΑ, Ελλάδα κλπ) παρέμενε εν ισχύ, υπενθυμίζει ή γνωστοποιεί στους ως άνω άσχετους (καλοπροαίρετους ή μη) ότι η χρήση αυτού του όπλου τότε δεν ήταν θέμα αρχής, αλλά εξαρτώμενο από την ταξική πάλη και τη διεθνή διάστασή της. Πράγματι, η χρήση και η έκταση της θανατικής ποινής στην ΕΣΣΔ τις πρώτες τρεις δεκαετίες επιδέχονταν συνεχείς μεταβολές.

Παρακάτω, υπάρχει το διάταγμα του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ της 26ης Μάη 1947 που καταργεί τη θανατική ποινή, άρθρο του Αντρέι Βισίνσκι στην Πράβντα που εκλαϊκεύει το διάταγμα, καθώς και ο νόμος του Ανώτατου Σοβιέτ το Φλεβάρη του 1948 που επιβεβαιώνει την ισχύ του διατάγματος.

Ήταν μόλις το 1950, και ενώ βρίσκεται στην κορύφωσή του ο ψυχρός πόλεμος των ιμπεριαλιστών έναντι της ΕΣΣΔ και των ευρωπαϊκών και ασιατικών Λαϊκών Δημοκρατιών, που, με νεότερο διάταγμα του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ στις 12 Γενάρη 1950, επιβάλλονται εξαιρέσεις από το διάταγμα, στους “προδότες της πατρίδας, κατασκόπους, υπονομευτές-σαμποτέρ” μόνο (“μόνο”, σε σύγκριση με ό,τι ίσχυε μέχρι το 1947).

***

Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ

Διάταγμα της 26ης Μάη 1947

Περί της κατάργησης της θανατικής ποινής

Η ιστορική νίκη του σοβιετικού λαού επί του εχθρού απέδειξε όχι μόνο την αυξανόμενη ισχύ του σοβιετικού κράτους, αλλά, πάνω από όλα, την εξαιρετική αφοσίωση του σοβιετικού πληθυσμού στην πατρίδα και την κυβέρνηση.

Tαυτόχρονα, η διεθνής κατάσταση μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας και της Ιαπωνίας αποδεικνύει ότι η ειρήνη μπορεί να θεωρείται διασφαλισμένη για μακρό χρονικό δάστημα, παρά τις απόπειρες των αντιδραστικών στοιχείων που επιδιώκουν να προκαλέσουν πόλεμο.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις συνθήκες και ανταποκρινόμενο στις επιθυμίες των συνδικάτων των εργατών και των υπαλλήλων, και άλλων οργανώσεων που αντανακλούν την άποψη πλατιών κύκλων της κοινωνίας, το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ θεωρεί ότι η ποινή του θανάτου δεν είναι πια χρήσιμη στις συνθήκες ειρήνης.

Το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ αποφασίζει:

1.Την κατάργηση σε καιρό ειρήνης της ποινής του θανάτου που προβλέπεται για εγκλήματα σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους στην ΕΣΣΔ.

2.Για εγκλήματα που τιμωρούνται υπό τους υπάρχοντες νόμους με τη θανατική ποινή, σε καιρό ειρήνης η ποινή του εγκλεισμού σε “στρατόπεδα” (λάγκερ) αναμορφωτικής εργασίας.

3.Αναφορικά με τις αποφάσεις θανατικής ποινής που δεν είχαν εκτελεστεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος, οι ποινές του θανάτου, με σχετικές αποφάσεις των ανώτατων δικαστηρίων, θα μετατραπούν στις προβλεπόμενες στο άρθρο 2 του παρόντος διατάγματος ποινές.

Ο προεδρεύων του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

Ν.Σβέρνικ

Ο Γραμματέας του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

Α.Γκόρκιν

Μετάφραση από τα ρώσικα. Το διάταγμα εδώ.

***

Αντρέι Βισίνσκι: Για την κατάργηση της ποινής του θανάτου στην ΕΣΣΔ

“Πράβντα”

Το διάταγμα του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ αναφορικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής ανοίγει μια νέα σελίδα στην ιστορία του σοβιετικού κράτους, το οποίο μεγάλωσε στον αγώνα ενάντια στους πολυάριθμους εχθρούς των εργατών και των αγροτών που πήραν στα χέρια τους, πριν από 30 χρόνια, την πολιτική εξουσία και έπειτα έχτισαν μια μεγάλη σοσιαλιστική δύναμη. Αυτό το καθήκον εκπληρώθηκε χάρη στη γεμάτη αυταπάρνηση δουλειά και τις ηρωικές προσπάθειες των εργατών, των αγροτών και των διανοουμένων που νίκησαν, υπό την καθοδήγηση του κόμματος των Λένιν και Στάλιν, την λυσσαλέα αντίσταση των εχθρών του σσιαλισμού στο εσωτερικό της χώρας και εκτός των συνόρων της.

Ο εχθρός δεν μείωνε επουδενί την αντίστασή του στο έργο της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και προσέφευγε σε όλα τα μέσα πάλης, δόλια και εγκληματικά. Προδοσία της πατρίδας, τρομοκρατία, μανούβρες, σαμποτάζ, κατασκοπία με τους πράκτορες εχθρικών προς την ΕΣΣΔ κρατών που, ήταν αδίστακτοι στην επιλογή μεθόδων και μέσων πάλης ενάντια στα σοβιέτ και το σοβιετικό λαό: όλα έγιναν πράξη με σκοπό την ανατροπή του σοβιετικού καθεστώτος και την παλινόρθωση της εξουσίας των καπιταλιστών και των μεγαλοκτηματιών που είχε ανατραπεί με τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση.

Αρκεί να θυμίσουμε τα ειδεχθή εγκλήματα όπως τις συνομωσίες του Σάχτι, των τροτσκιστών, των ζηνοβιεφιστών, των μπουχαρινικών και άλλων εχθρών του λαού της ΕΣΣΔ που στρέφονταν ενάντια στην ύπαρξη του ίδιου του σοβιετικού καθεστώτος.

Το σοβιετικό κράτος συνέτριψε αμείλικτα αυτούς τους εχθρούς υπό την ισχύ του νόμου στον οποίο οι εργάτες και οι αγρότες είχαν εναποθέσει τη διαφύλαξη των κατακτήσεων του σοσιαλισμού στη χώρα των Σοβιέτ.

Για την αντιμετώπιση των πιο σοβαρών εγκλημάτων που συνιστούσαν μια απειλή για τη σοβιετική εξουσία και το σοβιετικό καθεστώς, οι βασικές αρχές του ποινικού δικαίου της ΕΣΣΔ και των ομόσπονδων δημοκρατιών, είχαν θεσπίσει την ποινή του θανάτου δια πυροβολισμού και αυτό, ως κατ’εξαίρεση μέτρο, πέραν του γενικού συστήματος των ποινών. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει, από μόνο του, ότι η σοβιετική νομοθεσία, αντίθετα με την τεράστια πλειοψηφία των άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, θεωρούσε πάντοτε την ποινή του θανάτου όχι ως μια φυσιολογική τιμωρία που ήταν ενσωματωμένη στο γενικό σύστημα του ποινικού δικαίου, αλλά ως κατ’εξαίρεση, που θεωρούταν απαραίτητο λόγω περιστάσεων εξίσου εξαιρετικών.

“Η ιστορική νίκη του σοβιετικού λαού επί του εχθρού απέδειξε όχι μόνο την αυξανόμενη ισχύ του σοβιετικού κράτους, αλλά, πάνω από όλα, την εξαιρετική αφοσίωση του σοβιετικού πληθυσμού στην πατρίδα και την κυβέρνηση”: έτσι αρχίζει το κείμενο του διατάγματος για την κατάργηση της ποινής του θανάτου στην ΕΣΣΔ εν καιρώ ειρήνης.

Ο εθνικός πόλεμος ενάντια στη φασιστική Γερμανία που είχε ύπουλα επιτεθεί στο έδαφος των Σοβιέτ, απέδειξε την ακατάλυτη ισχύ του σοβιετικού κράτους και του κοινωνικού συστήματος όπως και την εξαιρετική συνοχή και την πλήρη ηθικοπολιτική ενότητα των λαών της ΕΣΣΔ. Οι γερμανοφασιστικές στρατιές είχαν εισβάλει στο σοβιετικό έδαφος, παρασυρμένες από ψεύτικες υποσχέσεις για έναν θριαμβευτικό “πόλεμο-αστραπή” και μια τεράστια λεία. Η πλήρης αποτυχία του τόσο φαντασιακού “πολέμου-αστραπή” είχε υπογραμμιστεί από τον Ι. Στάλιν στις αρχές του πολέμου, όταν παρατηρούσε ότι οι Γερμανοί είχαν βασίσει τους υπολογισμούς τους σε μια δήθεν αστάθεια του σοβιετικού καθεστώτος, πιστεύοντας ότι με το πρώτο σοβαρό χτύπημα και μετά από τα πρώτα σκοντάμματα του Κόκκινου Στρατού, θα προέκυπταν συγκρούσεις ανάμεσα στους εργάτες και τους αγρότες, θα ξέσπαγαν διενέξεις ανάμεσα στους λαούς της ΕΣΣΔ και εξεγέρσεις και η ΕΣΣΔ θα αποδιαρθρωνόταν, θα διασπώνταν οι συνιστώσες της, κάτι που θα ευνοούσε την προέλαση των γερμανών εισβολέων μέχρι τα Ουράλια.

Ο Ι.Στάλιν πρόσθετε ότι οι Γερμανοί είχαν εξαπατηθεί τρομερά και ότι οι τότε αποτυχές του Κόκκινου Στρατού, όχι μόνο δεν αποδυνάμωσαν την ενότητα των εργατών και των αγροτών και τη φιλία ανάμεσα στους λαούς της ΕΣΣΔ, αλλά την ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο.

Ο πόλεμος απέδειξε τον υψηλό βαθμό οργάνωσης και την μεγαλειώδη ισχύ των σοβιετικών μετόπισθεν. Και προκάλεσε την κατάρρευση του μύθου ότι τάχα το πολυεθνικό σοβιετικό κράτος ήταν “ένα τεχνητό και μη βιώσιμο σύνολο”: ενός μύθου με τον οποίο οι εχθροί της ΕΣΣΔ εξαπατούσαν την κοινή γνώμη των χωρών τους.

Αναφέροντας αυτά τα μυθεύματα του ξένου Τύπου, ο Ι.Στάλιν ανέφερε κατά το λόγο του προς τους εκλογείς στις 9 Φλεβάρη 1946: “τώρα μπορούμε να λέμε ότι ο πόλεμος διέψευσε αυτές τις αναφορές στον ξένο Τύπο ως στερούμενες κάθε βάσης”. Στην ίδια ομιλία, ο Στάλιν, υπογράμμιζε ότι το σοβιετικό κοινωνικό σύστημα συνιστά μια μορφή οργάνωσης της κοινωνίας ανώτερη από όλα τα άλλα τα συστήματα.

Η κατάργηση της ποινής του θανάτου στην ΕΣΣΔ με το διάταγμα της 26ης Μάη συνιστά μια νέα εκδήλωση της ανωτερότητας του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος της Σοβιετικής Ένωσης.

Αυτές ήταν οι εσωτερικές αιτίες που οδήγησαν στην κατάργηση στην ΕΣΣΔ της ποινής του θανάτου σε καιρό ειρήνης. Όμως είναι εξίσου απαραίτητο να λαμβάνουμε υπόψη, εν προκειμένω, τη διεθνή κατάσταση που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο που έχει περάσει μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας και της Ιαπωνίας.

Απαντώντας στις ερωτήσεις του ανταποκριτή στη Μόσχα των “Sunday Times”, Αλεξάντρ Βέρθ, ο Ι. Στάλιν είπε “δεν πιστεύω ότι ο κίνδυνος ενός νέου πολέμου είναι πραγματικός”, ότι είναι “κατ’αρχήν οι πράκτορες των στρατιωτικών και πολιτικών υπηρεσιών πληροφοριών και οι ολιγάριθμοι οπαδοί τους στις τάξεις των πολιτικών αυτοί που διαδίδουν φήμες σχετικά με ένα “νέο πόλεμο”. Αυτές οι φήμες τους είναι απαραίτητες, τουλάχιστον: 1)για να εκφοβίζουν με το φάντασμα του νέου πολέμου ορισμένους αφελείς πολιτικούς ανάμεσα στους “εχθρούς” τους και να βοηθήσουν έτσι τις αντίστοχες κυβερνήσεις τους να προβούν σε περισσότερες υποχωρήσεις”, β) να κωλυσιεργήσουν για αρκετό καιρό τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών των χωρών τους και γ) να φρενάρουν την αποστράτευση των στρατευμάτων και να αποτρέψουν κατ’ αυτό τον τρόπο μια γρήγορη αύξηση της ανεργίας.”

Μπορεί κανείς να θεωρεί ότι η ειρήνη είναι διασφαλισμένη για μια μεγάλη περίοδο, παρότι ορισμένα επιθετικά στοιχεία επιδιώκουν – το αναφέρουν οι πρόνοιες του διατάγματος – να προκαλέσουν ένα νέο πόλεμο. Δεν εκλείπουν τέτοιες προσπάθειες, όπως το μαρτυρούν, για παράδειγμα, οι προβοκατόρικες ομιλίες διαφόρων αμερικάνων γερουσιαστών, όπως των κ.κ. Τόμας, Ρούσελ και ομοίων τους που, ξεδιάντροπα, εκθειάζουν τον πόλεμο ενάντια στην ΕΣΣΔ. Πλέον τέτοιες προσπάθειες είναι αναπόφευκτα καταδικασμένες σε αποτυχία.

“Καμία μεγάλη δύναμη”, δήλωσε ο Στάλιν στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Έλιοτ Ρούσβελτ, “ακόμα κι αν η κυβέρνησή της είχε την επιθυμία για αυτό, δεν θα μπορούσε να βάλει ένα μεγάλο στρατό να πολεμήσει ενάντια σε μια σύμαχχο δύναμη, σε μια άλλη μεγάλη δύναμη, γιατί κανείς δεν μπορεί τώρα να κάνει πόλεμο χωρίς το λαό του και ο λαός δεν θέλει να κάνει πόλεμο.”

Το σοβιετικό κράτος αγωνίζεται με συνέπεια για την υπόθεση της δημοκρατίας, για την εδραίωση της ειρήνης γενικά και για την ασφάλεια των λαών. Αυτή η πολιτική ειρήνης συναντά μια πλατιά στήριξη από τις λαϊκές μάζες σε όλες τις χώρες.

Λαμβάνοντας την απόφαση της κατάργησης της ποινής του θανάτου, το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ έλαβε υπόψη τη σημερινή διεθνή κατάσταση. Έλαβε επίσης υπόψη την επιθυμία των συνδικάτων εργατών και υπαλλήλων, όπως και άλλων αντιπροσωπευτικών οργανώσεων που εκφράζουν την άποψη πλατιών κοινωνικών στρωμάτων.

Το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ εκτίμησε ότι η εφαρμογή της ποινής του θανάτου δεν αντιστοιχεί στις συνθήκες της εποχής της ειρήνης, και ότι επιβάλλεται από την ανάγκη. Η ποινή του θανάτου σε καιρό ειρήνης καταργείται στην ΕΣΣΔ. Τα εγκλήματα που τιμωρούνταν ως τώρα με θάνατο θα τιμωρούνται εφεξής με εγκλεισμό σε στρατόπεδα αναμόρφωσης μέσω εργασίας, διάρκειας 25 ετών.

Ο σοβιετικός λαός θα δεχτεί με βαθιά ικανοποίηση αυτή τη μεγάλη κίνηση σοσιαλιστικού ανθρωπισμού που αποτελεί μια νέα απόδειξη της ισχύος του σοβιετικού συστήματος και της απεριόριστης αφοσίωσης στη σοβιετική πατρίδα και κυβέρνηση όλου του λαού του ΕΣΣΔ που προχωρά με βήμα σταθερό προς νέες νίκες ακατάπαυστα, υπό την καθοδήγηση του μεγάλου ηγέτη και εμπνευστή Ι. Στάλιν.

Μετάφραση από τα ισπανικά. Το άρθρο περιέχεται στη “Mundo Obrero”, εβδομαδιαίο όργανο του ΚΚ Ισπανίας, 12 Ιούνη 1947, φ.70, σ.4, Παρίσι.

***

Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών

Νόμος για την επιβεβαίωση του διατάγματος του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

“Περί της κατάργησης της θανατικής ποινής”

Το Ανώτατο Σοβιέτ της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών αποφασίζει:

Να επιβεβαιώσει το Διάταγμα του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ της 26ης Μάη 1947 “Περί της κατάργησης της θανατικής ποινής”.

Ο προεδρεύων του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

Ν.Σβέρνικ

Ο Γραμματέας του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

Α.Γκόρκιν

Μόσχα, Κρεμλίνο

4 Φλεβάρη 1948

Μετάφραση από τα ρωσικά. Ο νόμος εδώ.

***

Προεδρείο Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ

Διάταγμα της 12ης Γενάρη 1950

Περί της εφαρμογής της θανατικής ποινής σε προδότες της πατρίδας, κατασκόπους, υπονομετές-σαμποτέρ

Λαμβανομένων υπόψη ληφθέντων αιτημάτων από εθνικές δημοκρατίες, από συνδικάτα, αγροτικές οργανώσεις, καθώς και ανθρώπους του πολιτισμού για την αναγκαιότητα να επέλθουν αλλαγές στο Διάταγμα περί της κατάργησης της θανατικής ποινής με τις οποίες αυτό το διάταγμα δεν θα εφαρμόζεται και στους προδότες της πατρίδας, κατασκόπους και υπονομευτές-σαμποτέρ, το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ αποφασίζει:

1.Υπό τη μορφή εξαίρεσης από το Διάταγμα του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ της 26ης Μάη 1947 περί της κατάργησης της θανατικής ποινής, να επιτρέψει την εφαρμογή της θανατικής ποινής ως ανώτατου μέτρου ποινής σε προδότες της πατρίδας, κατασκόπους, υοπνομευτές σαμποτέρ.

2.Το παρόν διάταγμα τίθεται σε ισχύ από την ημέρα της δημοσίευσής του.

Μετάφραση από τα ρωσικά. Το διάταγμα εδώ.