Το διάταγμα για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στη Σοβιετική Ρωσία (10/04/1919)

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πανδημία χρησιμοποιείται ως αφορμή για αναδιανομή ισχύος, αν όχι για γενικότερο ξεκαθάρισμα λογαριασμών, μεταξύ ιμπεριαλιστών, χωρών, αλλά και τάξεων. Η διαπίστωση όμως αυτού του γεγονότος έχει οδηγήσει πολλούς, με τη στάση τους, να θέτουν σε αμφισβήτηση βασικές πτυχές της σημερινής πραγματικότητας, αλλά και αξιώματα της ίδιας της ζωής. Αυτό δεν αφορά όσους – ευτυχώς λίγους πια – απορρίπτουν την ύπαρξη του ίδιου του κορονοϊού, αλλά όσους, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, δεν συμβάλλουν στην καταπολέμησή του, η οποία είναι μια κατεξοχήν πολιτική μάχη.

Ας μιλήσουμε συγκεκριμένα. Υπάρχουν πολλοί που λένε σωστά πράγματα. Όμως στην πολιτική, στην ίδια τη ζωή, δεν μετρά αυτό, αλλά το πότε θα τα πεις. Έτσι, για άλλη μια φορά (και ποια φορά, όταν τίθεται ένα άμεσο ζήτημα ζωής ή θανάτου), κάποιοι επιδεικνύουν αδυναμία να προβούν σε αυστηρή διάκριση μεταξύ συνθημάτων. Ως γνωστόν, τα συνθήματα διακρίνονται σε αυτά της προπαγάνδας, της ζύμωσης, της δράσης και της άμεσης δράσης. Με το να βάζουν κάποιοι στο ίδιο ζύγι, αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, το σύνθημα για «προσλήψεις στα νοσοκομεία» με αυτό του «άμεσου εμβολιασμού», πρακτικά, υποτιμούν το δεύτερο. Ο λόγος τους, γίνεται λείος, χωρίς αιχμές. Αδυνατούν έτσι να συμμετάσχουν στην πολιτική, δηλαδή την αλλαγή συσχετισμών με τη συσσώρευση όρων και ενίοτε νίκες σε σημεία, που κάποια στιγμή φέρνουν ποιοτικά άλματα. Έτσι, οι γενικολογούντες, όχι απλώς αυτοκαταργούνται, αλλά, δεσμεύουν ένα αγωνιστικό δυναμικό προοδευτικών ανθρώπων και αφήνουν άλλες δυνάμεις, να «παίζουν» ανενόχλητες και να αλλάζουν συντριπτικά το συσχετισμό δύναμης.

Γιατί αυταπατώνται οι γενικολογούντες αν νομίζουν ότι δεν υπάρχει αλλαγή συσχετισμών και στην πολιτική, με αφορμή την πανδημία, ιδίως όταν υπάρχει κρίση εκπροσώπησης από το ευρύτερο πολιτικό-κομματικό σύστημα, οι αιτίες της οποίας δεν περιορίζονται στο ότι δεν υπάρχει ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση. Μιλάμε για κάτι γενικότερο. Αν δει κανείς τη γενική εικόνα, αυτή τη στιγμή, οι δύο πυλώνες του νέας μορφής «δικομματισμού» που έχει δημιουργηθεί είναι ο Μητσοτάκης και το ακροδεξιάς ηγεμονίας κίνημα «αμφισβήτησης». Εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς ότι μια γενική πολιτική νίκη αυτής της – ανδρωμένης την εποχή των Πρεσπών – παράταξης, που ήδη έχει πετύχει πολλές μικρές τον τελευταίο 1,5 χρόνο, θα προκαλέσει σοβαρή αδυναμία στις προοδευτικές, δημοκρατικές, επαναστατικές και κομμουνιστικές δυνάμεις του τόπου, να δρουν με τους όρους που δρούσαν όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Η ήττα, όμως, αυτής της παράταξης δεν σημαίνει εξ ορισμού νίκη του Μητσοτάκη. Κι αυτό, άσχετα από το ότι, άλλο που δεν θέλει ο Μητσοτάκης να έχει τέτοιον αντίπαλο. Το ότι ο Μητσοτάκης τίθεται επικεφαλής του μπλοκ της λογικής οφείλεται αποκλειστικά στους γενικολογούντες.

Καταρχάς, ας αναρωτηθούμε πώς φτάσαμε στο σημείο αυτό. Ποια ήταν τα συνθήματά των γενικολογούντων με τον ερχομό της πανδημίας; Βασικό σύνθημα ήταν το «Μόνο ο λαός σώζει το λαό». Σε τι μεταφράζεται αυτό; Σε τίποτα. Κανέναν Μητσοτάκη δεν στριμώχνεις έτσι. Δεν πρόκειται καν για σύνθημα προπαγάνδας. Μήπως όμως πολεμάς έτσι τον άλλο «πυλώνα»; Ούτε. Μάλιστα, ούτε καν ως εχθρός δεν κατονομάζεται το κίνημα του ανορθολογισμού. Αντίθετα, χαϊδεύονται (μικροαστικά) αυτιά, υπάρχει όχι κατανόηση αλλά ανοχή στο φόβο προς την τεχνολογία (η οποία προϋπήρχε του κορονοϊού) και προς την επιστήμη. Υπάρχει μάλιστα και «αντικαπιταλιστικό» πρόσχημα: ο καπιταλιστικός χαρακτήρας των φαρμακοβιομηχανιών. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Ποια η πρόταση; Περιμένουμε να υπάρξει επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα, σοσιαλιστική επανάσταση και… σοσιαλιστικά εμβόλια; Αν όχι, τότε, τι; Ποιο είναι το σύνθημα άμεσης δράσης; Φράσεις όπως «έχουμε πει ότι είμαστε υπέρ», χαμένες κάπου μέσα σε ένα άρθρο ή εξαγόμενες… με το τσιγκέλι, δεν συνιστούν σύνθημα. Όταν μάλιστα η φράση αυτή ακολουθείται από την εξής: «το θέμα δεν είναι το εμβόλιο» ή «το ζήτημα είναι άλλο» (προφανώς, ο… καπιταλισμός), σημαίνει ότι αποφεύγουμε να δώσουμε τη μάχη ζωής ή θανάτου εναντίον του ανορθολογισμού, που σκοτώνει κυρίως τα πιο φτωχά στρώματα, θύματα της συνωμοσιολογίας. Ακόμα και φράσεις όπως «ασφαλή εμβόλια» ακυρώνουν όχι απλώς το γενικόλογο σύνθημα «ναι στον εμβολιασμό», αλλά το άμεσης δράσης «εμβολιαστείτε το συντομότερο». Γιατί είναι ένα πράγμα, πολιτικό, για παράδειγμα, μήνες πριν εμφανιστούν τα εμβόλια το να πετύχεις, να υπάρχουν δωρεάν εξετάσεις για να εντοπίζονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις παρενέργειες (που πάντα – μην ξεχνάμε τα βασικά – υπάρχουν στα φάρμακα, εμβόλια κλπ.) ή έστω τώρα, για τις ως τώρα καταγεγραμμένες, και άλλο να ρίχνεις κι εσύ, με τη γενικολογία σου, τον σπόρο της αμφιβολίας, για να τα ‘χεις καλά με την αντικαπιταλιστική σου συνείδηση.

Αλήθεια, όμως, και με σοσιαλιστικά εμβόλια, δεν θα υπήρχε κίνδυνος παρενεργειών από τα εμβόλια; Έχουμε μήπως ξεχάσει ότι, στη ζωή, μαθαίνουμε να παράγουμε παράγοντας, ανεξαρτήτως τρόπου παραγωγής, φεουδαρχικού, καπιταλιστικού κ.ο.κ.;

Μήπως, όμως, θα μπορούσε το σύνθημα άμεσης δράσης να μην είναι ο εμβολιασμός, αλλά οι «προσλήψεις στην Υγεία» και οι («αυτοδιαχειριζόμενες», «με – ή χωρίς –  εργατικό έλεγχο» κοκ.) «ΜΕΘ για το λαό»; Δηλαδή; Να αλλάξουμε, πρακτικά, στόχο, από αυτόν του να μην κολλάμε, με αυτόν του… να κολλάμε, αλλά να έχουμε δικαίωμα σε μια ΜΕΘ και σε έναν αξιοπρεπή θάνατο; Στην πραγματικότητα, ούτε πριν την ανακάλυψη των εμβολίων ήταν συνθήματα άμεσης δράσης αυτά. Στη ζωή υπάρχει έτσι κι αλλιώς περιορισμός πόρων, επομένως, δεν θα μπορούσε να καλυφθεί η «ζήτηση για ΜΕΘ» και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Σύνθημα δράσης, ναι. Υπήρχε και υπάρχει ανάγκη και για προσλήψεις και για ΜΕΘ, αλλά δεν είναι η μαζική λύση για τον κορονοϊό από την οποία έχουμε ανάγκη. Είναι επικουρική. Ούτε με την πιο επαναστατική-φιλολαϊκή κυβέρνηση δεν θα είχαμε μία ΜΕΘ για κάθε πολίτη στην Ελλάδα, ή, «έστω», μερικές εκατοντάδες χιλιάδες.

Άλλοι, τέλος, από… αντιμητσοτακική σκοπιά δεν στηρίζουν τον αγώνα για τον εμβολιασμό. Ναι, είναι γνωστό ότι δεν θέλει ο Μητσοτάκης το καλό μας. Έχει τους δικούς του λόγους και καλεί σε εμβολιασμό. Όμως, τι σημαίνει αυτό, ότι πρέπει να ετεροκαθοριζόμαστε, στα πάντα να διαφέρουμε, ακόμα κι αν αυτό είναι σε βάρος των εργαζομένων; Μα συχνά υπάρχει στιγμιαία σύμπτωση με κάποιους αστούς (μήπως όμως και στους «αμφισβητίες» αστοί δεν ηγούνται;). Αλλά κι ο Μεταξάς, έστω και μετά δακρύων, ψέλλισε το όχι στον ομοϊδεάτη του. Έπρεπε, για αυτό, μήπως, το ΚΚΕ να πει «Ναι», «ασφαλή όπλα», «το θέμα δεν είναι ο πόλεμος»; Αλήθεια, όμως, όταν ο Ζαχαριάδης έγραφε το ‘40 ότι «Στον πόλεμο αυτό πού τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δόσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη», στήριζε την κυβέρνηση Μεταξά; Ή μήπως, πέραν της άμεσης προσφοράς – της συμβολής στον πόλεμο, αφαιρούσε έτσι τη μονοπώληση του πατριωτισμού και της ηγεσίας του αγώνα του ελληνικού λαού από τους κατ’όνομα πατριώτες, και άνοιγε το δρόμο ως και για την επαναστατικοποίηση του λαού; Πολλοί μπορεί να γελούν με το παράδειγμα, όμως, δυστυχώς, δεν είναι πια οι νεκροί λιγότεροι. Αν μη τι άλλο, ας αναλογιστούμε αυτό. Και ναι, πόλεμο έχουμε. Μην ξεχνάμε την πραγματικότητα. Και τον πληρώνουν οι πιο φτωχοί, οι εργαζόμενοι, των οποίων μάλιστα τα συμφέροντα κάποιοι λένε ότι εκπροσωπούν· και εξαιτίας της γενικολογίας αυτών των κάποιων, της αποχής τους από τον πολιτικό αγώνα, οι δεύτεροι πεθαίνουν «αφυπνισμένοι»· ή, αν τη γλιτώσουν, μένουν με κουσούρια κάθε είδους, τα οποία μόνο στην… ταξική πάλη δεν θα τους επιτρέπουν να συμμετέχουν· σε μια ταξική πάλη, που, όσο περνά ο καιρός με τον κορονοϊό να παραμένει, εν τη απουσία συμμετοχής στον εν εξελίξει πολιτικό αγώνα, θα διεξάγεται με τους πιο δύσκολους όρους.

Η ζωή, όμως, προχωρά, και αυτή τη στιγμή, η συζήτηση έχει φτάσει πια στην υποχρεωτικότητα ή μη, για συγκεκριμένες έστω κατηγορίες πληθυσμού. Και τι λένε οι γενικολογούντες; Εδώ, κάποιοι από αυτούς λένε «ναι στον εμβολιασμό, όχι στην υποχρεωτικότητα», ενώ άλλοι είναι συγκεκριμένοι και τον χαρακτηρίζουν «φασιστικό». Γιατί; Επειδή «εμείς αποφασίζουμε για το σώμα μας»; Καταρχάς, δεν υπάρχει πιο νεοφιλελεύθερη αντίληψη από αυτή που θεωρεί τους ανθρώπους ως ξεχωριστές μονάδες, η δράση των οποίων δεν έχει επιπτώσεις σε άλλους. Έπειτα, ποιο είναι ακριβώς το «ατομικό δικαίωμα» εν προκειμένω; Το «δικαίωμά» σου να μολύνεις τους άλλους; Το «δικαίωμά» σου να αφαιρείς το δικαίωμα άλλων στο τείχος ανοσίας; Ή το δικαίωμά σου να πεθάνεις, αδιαφορώντας για το ότι θα σε κλαίνε οι διπλανοί σου (ενίοτε, εξίσου αντιεμβολιαστές);

Παρακάτω υπάρχει το διάταγμα του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στη Σοβιετική Ρωσία το 1919. Αλήθεια, ήταν μήπως «φασίστας» και ο Λένιν; «Δίχαζε το λαό» και «εξέθρεφε τον κοινωνικό αυτοματισμό»; Ή επειδή έφτιαχναν τα εμβόλια υπό τη σοβιετική εξουσία αυτά ήταν καλά; Γιατί; Μήπως είχαν προλάβει να δημιουργηθούν σοσιαλιστικής συνείδησης γιατροί; Μάλλον το αντίθετο συνέβαινε: οι τότε γιατροί, ως επί το πλείστον αστικής καταγωγής ή αντιλήψεων, είχαν κίνητρο να συκοφαντήσουν τη σοβιετική εξουσία. Ή, μήπως, η παραγωγή είχε προλάβει να είναι «σοσιαλιστική» και ποιοτικά ανώτερη; Σε καθεστώς εμπάργκο, εισβολής, εμφυλίου πολέμου, η παραγωγή μάλλον θα λάμβανε χώρα σε δυσκολότερες καταστάσεις.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τουρκμενιστάν στις αρχές της δεκαετίας του ’30 (πηγή: Red Medicine: Socialized Health in Soviet Russia By Sir Arthur Newsholme, K.C.B.,M.D. & John Adams Kingsbury, LL.D, 1933)

Αξίζει να αναφερθεί ότι, υπό τη σοβιετική εξουσία, η υποχρεωτικότητα δεν περιορίστηκε στην ευλογιά και σε εκείνη τη χρονική περίοδο. Και άλλες φορές, με αφορμή το ξέσπασμα πανδημιών σε γειτονικές χώρες, οι μεθοριακές περιοχές εμβολιάζονταν. Θα πουν, βέβαια, κάποιοι: «σταλινική γραφειοκρατία», και άλλα τέτοια θεωρητικά, που το μόνο στο οποίο συμβάλλουν αυτή τη στιγμή είναι στο να πεθάνουν άνθρωποι, πρωτίστως εργαζόμενοι και φτωχοί.

ΥΓ. Καμία συζήτηση δεν χωρά για το ότι η κυβέρνηση, έστω και σε συμβολικό αριθμό, ήδη θα έπρεπε να έχει πάρει και ρωσικά και κινεζικά εμβόλια. Έστω και ένας άνθρωπος να σωθεί, από αυτούς που φοβούνται τα «δυτικά» εμβόλια, αυτό είναι κέρδος για τους εργαζομένους. Δεν συζητάμε καν τις πολιτικές προεκτάσεις. Καμία επίσης συζήτηση για το ότι θα μπορούσε η μαζική καταπολέμηση να μην διεξάγεται με τη μορφή εμβολίων, αλλά χαπιών κλπ. Ωστόσο, είναι ένα πράγμα αυτό, και ήδη η ανθρωπότητα κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, ένα πράγμα το να ζητά κανείς ενημέρωση, και άλλο να μην καλεί σε άμεση εφαρμογή των κατακτήσεων της επιστήμης, που αυτή τη στιγμή, έστω, είναι το εμβόλιο.

***

Το διάταγμα του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στη Σοβιετική Ρωσία (10/04/1919)

Διάταγμα

Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων

Για τον Υποχρεωτικό Εμβολιασμό

Με σκοπό την μεγαλύτερη επιτυχία στον αγώνα ενάντια στην επιδημία (1) της ευλογιάς και για τη βελτίωση της σημερινής κατάστασης του εμβολιασμού, το Συμβούλιο Λαϊκών Επιτρόπων αποφάσισε:

1. Να καθιερωθεί στη Δημοκρατία υποχρεωτικότητα εμβολιασμού ως ακολούθως (2):

Σε υποχρεωτικό εμβολιασμό υπόκεινται:

1)      Όλα τα νεογέννητα μέχρι τη συμπλήρωση του πρώτου έτους ζωής

2)      Όλοι οι εισερχόμενοι σε εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των τύπων, σε ξενώνες και οικοτροφεία

3)      Όλοι οι εισερχόμενοι ή ενταχθέντες στο στρατό και το ναυτικό

4)      Εργάτες και υπάλληλοι σε όλες τις επιχειρήσεις και τα ιδρύματα

5)      Όλοι οι ευρισκόμενοι σε φυλακές και άλλα σημεία κράτησης.

2. Να υποχρεωθούν τα τοπικά διοικητικά τμήματα των Σοβιέτ εργατών (3), που διεξάγουν την καταγραφή των θανόντων και των γεννηθέντων, να χορηγήσουν στα κατά τόπους ιατροθεραπευτικά τμήματα εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος καταλόγους γεννηθέντων και θανόντων εντός του πρώτου έτους ζωής.

3. Να αναλάβει σε βάρος των γενικών κρατικών κονδυλίων το κόστος των τοπικών ιατροθεραπευτικών τμημάτων των Σοβιέτ Εργατών και Αγροτών (4) βουλευτών για την οργάνωση του εμβολιασμού:

1)      Για τη συντήρηση εμβολιαστικών ινστιτούτων και των εργαζομένων και για την παραγωγή των ίδιων των εμβολίων – το μισό ποσό,

2)      Για την οργάνωση μαθημάτων για τον εμβολιασμό – το πλήρες ποσό.

4. Άτομα, τα οποία αποφεύγουν τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, καθώς και άτομα που δεν φροντίζουν για τον έγκαιρο υποχρεωτικό εμβολιασμό των ανήλικων παιδιών τους ή άλλων ανήλικων των οποίων είναι κηδεμόνες, καθώς και ιδρύματα στην επίβλεψη των οποίων βρίσκονται υποκείμενες σε υποχρεωτικό εμβολιασμό ομάδες πληθυσμού, υπόκεινται σε λογοδοσία ενώπιον λαϊκού δικαστηρίου.

5. Δίνει εντολή στο Λαϊκό Επιτροπάτο Υγείας άμεσα να επεξεργαστεί κανόνες και οδηγίες για την υλοποίηση του παρόντος διατάγματος.

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων

Β. Ουλιάνοφ (Λένιν)

Ο Λαϊκός Επίτροπος Υγείας

Ν. Σεμάσκο

Ο Επιβλέπων τις Υποθέσεις του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων

Β.Μποντς-Μπρούγιεβιτς (5)

Η Γραμματέας του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων

Λ.Φώτιεβα.

Μόσχα, Κρεμλίνο

10 Απρίλη 1919

Το προσχέδιο διατάγματος που εισήχθη από τον Λαϊκό Επίτροπο Υγείας Ν.Α. Σεμάσκο, εγκρίθηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Λαϊκών Επιτρόπων της 10^ης Απρίλη.

Μετάφραση από τα ρωσικά parapoda. Πηγή: Κεντρικά Κομματικά Αρχεία (ЦПΑ), ф. 2, on. 1, ед. хр. 9218, л. 2.Πηγή διατάγματος: Στο ίδιο, л. 1. Πρωτότυπο. Δημοσιεύτηκε στην «Ιζβέστια», ν. 79, 12 Απρίλη 1910 και στη «Συλλογή Νομοθετημάτων», ν. 18, σ.199.

Σημειώσεις:

(1) Στο πρωτότυπο: στις επιδημίες.

(2) Στην Ιζβέστια: «όπως παρακάτω». Εδώ, σύμφωνα με το πρωτότυπο και τη «Συλλογή Νομοθετημάτων».

(3) Στη «Συλλογή Νομοθετημάτων», η λέξη «εργατών» απουσιάζει.

(4) Στη «Συλλογή Νομοθετημάτων», οι λέξεις «εργατών» και «αγροτών» απουσιάζουν.

(5) Στο πρωτότυπο, οι υπογραφές του δεύτερου και του τρίτου απουσιάζουν.

Tagged: πολιτικός αγώνας, κορονοϊός