Στάλιν: «Η Κίνα πρέπει να γίνει η ναυαρχίδα της Ασίας» (Συνομιλίες Στάλιν- Τσου Εν Λάι, β’μέρος-03/09/1952)

Στη δεύτερη συνάντηση του Στάλιν με την κινεζική αντιπροσωπεία που επισκέφτηκε τη Μόσχα το 1952, με επικεφαλής τον Τσου Εν Λάι, ο Στάλιν για άλλη μια φορά φαίνεται ότι δίνει απλόχερα υλική βοήθεια προς την Κίνα, αλλά και αναφέρει το πώς θα ήθελε ο ίδιος να γίνει η Κίνα. Σε καμία περίπτωση εξαρτώμενη από την ΕΣΣΔ, αλλά “ναυαρχίδα της Ασίας”, όπως χαρακτηριστικά την αποκαλεί. Ταυτόχρονα, όμως, δίνει και συμβουλές, καθώς είναι εμφανής η απειρία των κινέζων σε πολλά ζητήματα, οργάνωσης, οικονομίας, άμυνας, εξωτερικής πολιτικής. Σε καμία, όμως, περίπτωση, αυτές οι συμβουλές δεν είναι διδασκαλικού ύφους. Ωστόσο, είναι διδακτικές, όπως και η βοήθεια, που δίνεται με τρόπο συνετό και όχι για απλή κατανάλωση από πλευράς Κίνας, αλλά για να μάθει να παράγει.

Είναι και αυτή η συνάντηση απόδειξη της διαφορετικής τακτικής που υπήρχε από την ΕΣΣΔ έναντι των νέων χωρών που βάδιζαν στο σοσιαλισμό πριν και μετά το 1953.

Συνομιλίες Στάλιν- Τσου Εν Λάι (03/09/1952)– 2η συνάντηση (για την 1η συνάντηση βλ. εδώ και για την 3η βλ. εδώ)

Παρόντες

Από τη σοβιετική πλευρά:

σ.σ.Μολότοφ, Μαλένκοφ, Μπουλγκάνιν, Μπέρια, Μικογιάν, Καγκάνοβιτς, Βισίνσκι και Κουμίκιν.

Από την κινεζική πλευρά:

οι σ.Τσεν Γιουν, Λι Φου Τσουν, Ζανγκ Ουεν Τιαν και Σου Γιου

μεταφράστηκε από τους σ. Φεντορένκο και Σι Ζε

Κατόπιν ανταλλαγής χαιρετισμών, η συζήτηση άρχισε με το ζήτημα του 5ετούς πλάνου της ΛΔ της Κίνας

Στάλιν. Έχουμε λάβει γνώση του 5ετούς πλάνους σας για την ανοικοδόμηση. Θέτετε ως στόχο ετήσια ανάπτυξη 20%. Δεν είναι o ορισμός της ετήσιας βιομηχανικής ανάπτυξης στο 20% λίγο βεβιασμένος ή σε αυτό το 20% περιλαμβάνεται και ένα είδος περιθωρίου απόκλισης;

Ο Τσου Εν Λάι εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι δεν έχουν ακόμα επαρκή εμπειρία στην κατάρτιση τέτοιων πλάνων. Οι εμπειρίες των τριών τελευταίων ετών έδειξαν ότι η ΛΔΚ υποεκτιμά τις δυνατότητές της. Η εφικτότητα του πλάνου θα εξαρτηθεί από τις προσπάθειες του κινεζικού λαού και από τη βοήθεια που η Κίνα υπολογίζει να λάβει από την ΕΣΣΔ.

Στάλιν. Εμείς καταρτίζουμε το πενταετές πλάνο με περιθώριο απόκλισης, καθώς είναι αδύνατο να ληφθούν υπόψη όλες οι συγκυρίες. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να επηρεάσουν το πλάνο προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Πάντοτε συμπεριλαμβάνουμε τις πολιτικές και στρατιωτικές βιομηχανίες στο πλάνο. Το 5ετές Πλάνο της ΛΔΚ δεν κάνει κάτι τέτοιο. Επιπροσθετως, είναι αναγκαίο να έχει κανείς πλήρη εικόνα όλων των δαπανών που προνοούναι από το πλάνο.

Πρέπει να γνωρίζουμε πόσα απαιτούνται από εμάς, παράγραφο την παράγραφο. Είναι αναγκαίο κάτι τέτοιο, ώστε να κάνουμε τους υπολογισμούς. Τα συγκεκριμένα έγγραφα δεν περιλαμβάνουν τέτοια δεδομένα. Έτσι, δεν μπορούμε να δώσουμε την τελική μας απάντηση. Χρειαζόμαστε τουλάχιστον δύο μήνες προκειμένου να κάνουμε τους υπολογισμούς και να σας πούμε τι μπορούμε να σας παρέχουμε.

Ο Μολότοφ υποδέχεται την κινεζική αντιπροσωπεία στις 17/08/1952. Στη φωτό με τον Τσεν Γιουν

Συνήθως χρειάζεται τουλάχιστον ένα χρόνο για την προετοιμασία του πεντάχρονου πλάνου μας. Έπειτα αναλύουμε το προσχέδιο για άλλους δύο μήνες, και πάλι όμως, καταφέρνουμε και κάνουμε λάθη.

Θα θέλαμε εσείς να μας δώσετε περίπου δύο μήνες γα να μελετήσουμε το πλάνο σας, ώστε να μπορούμε να απαντήσουμε στα ερωτήματά σας.

Πώς έχουν τα πράγματα στα άλλα ζητήματα; Μας φαίνεται ότι το ζήτημα του Πορτ Άρθουρ έχει εξεταστεί. Σε μια τέτοια περίπτωση χρειάζεται να πάρουμε μια απόφαση. Αν δεν υπάρχουν αντιρρήσεις μπορούμε να το συζητήσουμε τώρα.

Επιπροσθέτως, μας φαίνεται ότι επίσης δεν υπάρχουν αντιρρήσεις στο προσχέδιο της ανακοίνωσης για τη μεταβίβαση του KchZhD (σ.parapoda: των Κινέζικων Σιδηροδρόμων Chungchun).

Το τρίτο ζήτημα αφορά τα δέντρα καουτσούκ. Θα θέλαμε να παραλαμβάνουμε από εσάς 15 με 20.000 τόνους καουτσούκ [φυσικό] ετησίως. Εσείς, φαίνεται, πως αντιτίθεστε, επικαλούμενοι δυσκολίες. Γεγονός είναι πως εμείς έχουμε τρομακτική ανάγκη από καουτσούκ, καθώς αυτοκίνητα και φορτηγά, που επίσης σας αποστέλλονται, χρειάζονται μεγάλες ποσότητες ελαστικού. Θα θέλαμε να λαμβάνουμε τουλάχιστον 10-15 χιλιάδες τόνων καουτσούκ. Δεν έχουμε πολλές δυνατότητες να αγοράζουμε καουτσούκ, καθώς η Βρετανία το κρατά για τον εαυτό της. Σας ζητούμε να επανεξετάσετε το ζήτημα της αγοράς από εμάς της απαραίτητης ποσότητας καουτσούκ.

Αν όλα αυτά τα ζητήματα επιλυθύν, τότε τα υπόλοιπα μπορούν να αποφασιστούν με άλλε μέλη των αντιπροσωπειών, καθώς ο Τσου Εν Λάι βιάζεται να επιστρέψει.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι είναι δύσκολο για αυτόν να παραμείνει εδώ για δύο μήνες, ότι θα ήθελε να επιστρέψει στην Κίνα στα μέσα Σεπτέμβρη. Ο [αντιπρόεδρος της Λαϊκής Κυβέρνησης της Βορειοδυτικής Κίνας] Λι Φου Τσουν μπορεί να παραμείνει εδώ.

Στάλιν. Τέλεια.

Υπάρχει ακόμα το ζήτημα της κατασκευής του νέου σιδηροδρόμου Ουλάν Μπατόρ- Πιντιτσιουάν. Ο Μογγόλος Πρωθυπουργός, ο οποίος μόλις πριν ήταν εδώ στη Μόσχα, έχει δώσει την έγκρισή του.

Με άλλα λόγια, τέσσερα ζητήματα πρέπει να αποφασιστούν από τον Τσου Εν Λάι: Το Πόρτ Άρθουρ, το KchZhD, το καουτσούκ και η οικοδόμηση του νέου σιδηροδρόμου Ουλάν Μπατόρ- Πιντιτσιουάν.

Εργάτες υποδέχονται το 1ο 5ετές πλάνο

Ο Τσου Εν Λάι, αναφερόμενος στο ζήτημα το υκαουτσούκ, λέει ότι θα πάρουν όλα τα μέτρα προκειμένου να προμηθεύουν την ΕΣΣΔ με 15-20.000 τόνους ετησίως, όμως εκτιμούν πως το εμπάργκο και άλλα μέτρα εναντίον της Κίνας από τους εχθρούς της μπορεί να την εμποδίσουν να εκπληρώσει αυτή τη δέσμευσή της πλήρφως. Η αντιπροσωπεία κατανοεί ότι αυτό μπορεί να ειδωθεί ως παραβίαση των δεσμεύσεών της έναντι της Σοβιετικής Ένωσης.

Επαναλαμβάνει ότι θα πάρουν όλα τα μέτρα για να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους, όμως θα ήθελε να επιφυλαχτεί του δικαιώματος να εξηγεί τους λόγους και να μη θεωρείται ότι παραβιάζει τις δεσμεύσεις της η Κίνα, αν σε έκτακτες περιπτώσεις οι αποστελλόμενες ποσότητες είναι μικρότερες των υποσχεθεισών.

Ο Στάλιν λέει ότι κατανοεί κάτι τέτοιο. Μπορούμε να διατυπώσουμε με πιο “μαλακούς” όρους τη συμφωνία, λέγοντας ότι η Κίνα θα προσπαθήσει με κάθε δυνατό τρόπο να εκπληρώσει τις αποστολές των αναφερόμενων ποσοτήτων. Όμως αν είναι ανέφικτη η παράδοση των διατυπωμένων στη συμφωνία ποσοτήτων, τότε θα χρειάζεται να μειωθεί ο αριθμός των φορτηγών που παραγγέλονται.

Ρωτά, χαριτολογώντας, αν ο πρόεδρος Χο Τσι Μινχ πιθανώς να μην είναι σε θέση να βοηθήσει σε αυτό το ζήτημα.

Ο Τσου Εν Λάι επισημαίνει ότι η Κίνα έχει πολλές επιλογές αναφορικά με αυτό το ζήτημα (κυρίως μέσω λαθρεμπορίου).

Επανέρχεται στο ζήτημα της κατασκευής του νέου σιδηροδρόμου. Σημειώνει ότι σε αυτό το ζήτημα δεν υπάρχουν αντιρρήσεις.

Ο Στάλιν σημειώνει ότι μπορούν να κάνουν δημόσιες ανακοινώσεις για το Πόρτ Άρθουρ και το KchZhD, όμως όχι για το καουτσούκ, και να κάνουν ανακοινώσεις για το σιδηρόδρομο Ουλάν Μπατόρ- Πιντιτσιουάν μόνο αφότου η κατασκευή του έχει ολοκληρωθεί.

Ο Τσου Εν Λάι εκφράζει τη συμφωνία του με αυτό και επανέρχεται στο ζήτημα του Πενταετούς Πλάνου. Πάλι δίνει έμφαση στο ότι υποεκτιμούν τις δυνατότητές τους. Συμφωνεί ότι είναι δύσκολο να γίνεται αντιληπτό το 5ετές πλάνο ως γενική εικόνα, αφού δεν περιλαμβάνει τις αμυντικές δαπάνες, και αφού έχουν δυσκολίες με την κατάρτιση πλάνου για αυτές. Γενικά, δεν είναι σίγουροι αν πρέπει να περιλάβουν τις δαπάνες αυτές στο γενικό πλάνο. Αναφορικά με τη δημοσίευση του 5ετούς Πλάνου, δεν είχαν πρόθεση να το δημοσιεύσουν ως έχει, παρά μόνο σε γενικές γραμμές.

Ο Τσου Εν Λάι με τον Μαο Τσε Τουνγκ και τον Μπο Γκου το 1936

Ο Στάλιν εξηγεί ότι τα 5ετή μας πλάνα δημοσιεύονται και ότι συμπεριλαμβάνουμε μυστικά άρθρα αναφορικά με την παραγωγή στρατιωτικής τεχνολογίας, της χημικής και άλλων βιομηχανιών. Η δημοσίευση των πλάνων είναι σημαντική, αν ο λαός πρέπει να καταλάβει το εύρος της ανάπτυξης. Πρέπει να υπάρχουν αριθμοί. Δεν είναι ορθό να περιοριστεί κανείς στη δημοσίευση μόνο των γενικών του κατευθύνσεων. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ξέρουν και να βλέπουν το συνολικό εύρος της ανάτυξης όπως ορίζεται στο 5ετές Πλάνο. Να γιατί είναι απαραίτητο να περιλαμβάνεται η στρατιωτική παραγωγή σε αυτό το πλάνο, έστω και χωρίς να κατονομάζονται στρατιωτικές επιχειρήσεις και άλλα τέτοια. Θα είναι καλύτερα έτσι. Πρέπει να υπάρχει ένα, ενιαίο πλάνο που περιλαμβάνει τις αμυντικές και μη αμυντικές δαπάνες για την ανάπτυξη.

Αναφορικά με την ΕΣΣΔ, εμείς, ως προμηθευτές, πρέπει επίσης να γνωρίζουμε τι ποσότητες και τι τύπος βοήθειας θα απαιτηθεί από εμάς. Δεν υπάρχει παρά μια πηγή, η ΕΣΣΔ. Όμως θα χρειαστούμε να κάνουμε υπολογισμούς τόσο για τον πολιτικό όσο και για το στρατιωικό τομέα. Πρέπει να ξέρουμε και να υπολογίσουμε κάθε τμήμα του συνόλου.

Ας πούμε ότι το 1953 θα προμηθεύσουμε όπλα για 10-15 μεραρχίες. Θα χρειαστεί να γνωρίζουμε πόσο ατσάλι και αλλα υλικά θα χρειαστούν για την υλοποίηση αυτής της παραγγελίας. Κατά το ίδιο έτος, 1953, θα πρέπει να παρέχουμε μια συγκεκριμένη ποσότητα εξοπλισμού για το μη αμυντικό τομέα. Πρέπει επίσης και αυτό να υπολογιστεί. Έπειτα, τα δύο σύνολα θα πρέπει να αθροιστούν για να αποφανθούμε αν θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε ολόκληρη την ποσότητα. Έτσι πρέπει να συντάσσεται ένα πλάνο για κάθε χρόνο. Ίσως οι κινέζοι σύντροφί μας πιστεόυν ότι όλα αυτά τα όπλα υπάρχουν και βρίσκονται σε κάποια αποθήκη. Όχι, αυτά πρέπει να παραχθουν.

Ο Τσου Εν Λάι πλήρως συμφωνεί με ό,τι έθεσε ο σ. Στάλιν και θα βεβαιωθεί πώς ακριβώς έχει το ζήτημα [της αποστολής όπλων] για 60 μεραρχίες. Αν θα συμπεριληφθούν στις πιστώσεις, τότε και αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί συγκεκριμένα.

Ο σ. Μάο Τσε Τουνγκ είναι μια ιδέα- αν ο πόλεμος στην Κορέα συνεχιστεί για ένα-δυο χρόνια ακόμα, τότε θα ήταν εφικτή η επέκταση της αποστολής για 20 μεραρχίες στον επόμενο χρόνο;

Ο Στάλιν λέει ότι αυτό τώρα αμέσως είναι δύσκολο να το πει. Ίσως θα πρέπει να συντομευτεί, ίσως όχι. Θα χρειαστεί να υπολογιστεί. Ο υπολογισμός θα μας πει. Τίποτε δεν μπορεί να καθοριστεί εκ των προτέρων.

Ο Τσου Εν Λάι με εργάτες

Ο Τσου Εν Λάι επανέρχεται στο ζήτημα των αποστολών εξοπλισμού για το πολεμικό ναυτικό. Ρωτά αν αυτές χρειάζονται να συμπεριληφθούν στο πλάνο ή όχι. Χοντρικά μιλώντας, αυτές οι αποστολές πρέπει να παραδοθούν στα επόμενα έξι χρόνια. Η προηγούμενη συμφωνία θα παρέμενε εν ισχύ;

Στάλιν. Όλα όσα έχουμε συμφωνήσει- αποστολές για το στρατό ξηράς και το ναυτικό- θα παραμείνουν εν ισχύ. Όμως αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη όταν καθορίζεται ο συνολικός αριθμός των αποστολών. Δεν ακυρώνουμε κανένα δάνειο ή συμφωνία. Γενικά, το βρίσκουμε εντελώς ασυνείδητο να ξεφεύγει κανείς από τις συμφωνίες που έχει κάνει. Όταν μια συμφωνία έχει επιτευχθεί, είναι υποχρεωτικό να την τηρεί κανείς, και εμείς θα την τηρήσουμε.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι ο σ. Μαο Τσε Τουνγκ του ανέθεσε να παρουσιάσει τις γενικές γραμμές του 5ετούς Πλάνου και να βεβαιωθεί πόσο θα χρειαστεί να παραγγελθεί από τη Σοβιετική Ένωση για πολιτικές και αμυντικές βιομηχανίες. Σχεδιάζουν 7,7 εκ.ρούβλια για την πολιτική βιομηχανία και 4,5 εκ. Ρούβλια για την αμυντική. Ο Μαο Τσε Τουνγκ ρώτησε να βεβαιωθεί αν αυτή η αναλογή είναι ορθή, ή το αμυντικό σκέλος δεν είναι πολύ μεγάλο.

Στάλιν. Αυτή η αναλογία δεν είναι ισορροπημένη. Ακόμα και κατά τη διάρκεια του πολέμου, εμείς δεν είχαμε τόσο υψηλές αμυντικές δαπάνες.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι τα 4,5 εκ. ρούβλια που προορίζονται για αμυντικές δαπάνες αποτελούνται από τις ακόλουθες: όπλα για 60 μεραρχίες 985 εκ. ρούβλια, αποστολές για στρατό ξηράς και πολεμικό ναυτικό 2.126 εκ. ρούβλια, αεροπορία 1.200 εκ. ρούβλια, κλπ.

Τονίζει ότι υπό φυσιολογικές συνθήκες η αναλογία μεταξύ αμυντικού και πολιτικού τομέα δεν είναι τόσο μη ισορροπημενη. Το τμήμα των αμυντικών δαπανών είναι μικρότερο.

Στάλιν. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η αμυντική μας παραγωγή συνίστατο στο 40-45%, όμως η Κίνα δεν αντιμετωπίζει έναν πραγματικό πόλεμο τώρα. Ωστόσο, οι αποστολές για τις αεροπορικές και τις ναυτικές δυνάμεις είναι απαραίτητες. Ίσως ο Μαο Τσε Τουνγκ έχει δίκιο για την αναλογία 7,7 δις. Ρουβλίων προς 4,5 δις. Ρούβλια.

Ο Τσου Εν Λάι ενημερώνει ότι οι δαπάνες του 1950 για την άμυνα αποτελουσαν το 44% του συνολικού προϋπολογισμού (4.2 δις ρούβλια), το 1951 το 52% (8 δις ρούβλια), το 1952 το 27,9% (6,6 δις ρούβλια). Λέει ότι, σύμφωνα με το 5ετές Πλάνο, οι επενδύσεις για την αμυντική βιομηχανία (οπλοστάσιο πυρομαχικών, αεροπορία, παραγωγή τανκ, ναυπήγηση πολεμικών πλοίων) συνιστούν το 12-13% όλων των βιομηχανικών επενδύσεων. Αν ο σ. Στάλιν πιστεύει ότι μια τέτοια αναλογία είναι αποδεκτή, τότε θα χρησιμοποιήσουν αυτή ως βάση όταν θα καταρτίζουν τον γενικό κατάλογο με τις απαιτήσεις.

Αφίσα του 1951 για τη σινοσοβιετική φιλία (πηγή)

Στάλιν. Καλώς. Κάτι τέτοιο είναι ορθό.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι, αρχικά, σχεδίαζαν να δημιουργήσουν 151 βιομηχανικές επιχειρήσεις, όμως τώρα ο αριθμός αυτός μειώθηκε στα 147, μη συμπεριλαμβανομένων των οπλοστασίων (αεροναυπηγικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις για τανκ και αμυντικές ναυπηγικές βιομηχανίες). Εξηγεί ότι αυτές οι 147 επιχειρήσεις δεν είναι στρατιωτικές, παρότι εξυπηρετούν αμυντικούς σκοπούς.

Στάλιν. Συνήθως εμείς δημιουργούμε λίγες νέες επιχειρήσεις: προσπαθούμε να επεκτείνουμε τις ήδη υπάρχουσες. Είναι πιο οικονομικό. Ωστόσο, η Κίνα θα πρέπει να οικοδομήσει νέες, καθώς δεν υπάρχουν ως τώρα αρκετές. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, εμείς μετατρέψαμε τα εργαστήρια συντήρησης αεροσκαφών σε εργοστάσια κατασκευής αεροσκαφών, και τα εργοστάσια αυτοκινήτων σε εργοστάσια κατασκευής τανκ. Συχνά προσφεύγαμε στη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, παράγοντας τμήματα σε διάφορες επιχειρήσεις και έπειτα τα συναρμολογούσαμε. Η Κίνα θα χρειαστεί να δοκιμάσει αυτή τη μέθοδο. Είναι απλούστερη από την οικοδόμηση νέων εργοστασίων.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι κατά τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, αυτοί επίσης αξιοποιούσαν τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων για την κατασκευή ελαφριών όπλων, όμως τώρα που θα ασχοληθούν με την κατασκευή βαρέων όπλων, αυτό χρειάζεται τη δημιουργία μιας βάσης.

Στρέφεται στο ζήτημα του πώς να καλύψουν το κόστος της ανισορροπίας στο εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Κίνας. Λέει ότι υπάρχουν τρεις τρόποι να καλυφθεί αυτό το κόστος: 1) αύξηση των κινεζικών εξαγωγών στην ΕΣΣΔ. 2) λήψη πληρωμών σε ξένο νόμισμα: δολάρια, στερλίνα, δολάρια Χονγκ Κόνγκ, ελβετικά φράγκα. 3) πιστώσεις. Ρωτά ποια από αυτές τις τρεις επιλογής είναι περισσότερο αποδεκτή.

Στάλιν. Ίσως θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε και τις τρεις.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι σχεδιάζουν να αυξήσουν τις εξαγωγές προς την ΕΣΣΔ στα 13 δις ρούβλια. Μπορούμε να προμηθεύσουμε βοοειδή, δέρμα, γούνα, μαλλί, μετάξι, ορυκτά, και τρόφιμα: φασόλια, λίπη και τσάι.

Σημειώνει ότι επί 5 χρόνια μπόρεσαν να συλλέξουν πάνω από 200 εκ. αμερικανικά δολάρια, καθώς και 1,6 δις βρετανικές λίρες, δολάρια Χονγκ Κονγκ και ελβετικά φράγκα.

Στάλιν. Τα αμερικανικά δολάρια είναι πιο προτιμητέα. Η βρετανική λίρα έχει περιορισμένη κυκλοφορία. Αναφορικά με τα δολάρια Χονγκ Κονγκ θα πρέπει να συνομιλήσετε με το Υπουργείο Οικονομικών μας.

Η Σοβιετική Ένωση χρειάζεται μόλυβδο, βολφράμιο, κασσίτερο και αντιμόνιο. Θα θέλαμε να αυξήσετε τις ποσότητες αυτών των αγαθών.

Σημειώνει ότι εμείς θα αποδεχόμασταν επίσης λεμόνια, πορτοκάλια και ανανάδες, τους οποίους η Σοβιετική Ένωση αγοράζει από άλλες χώρες.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι το δάνειο 4 δις ρουβλίων που θα ήθελαν να λάβουν από την ΕΣΣΔ συνίσταται στα ακόλουθα: 985 εκ. ρούβλια όπλα για 60 μεραρχίες, 2.126 εκ. ρούβλια για το πολεμικό ναυτικό, 100 εκ. ρούβλια για καουτσούκ και 800 εκ. ρούβλια για βιομηχανικό εξοπλισμό.

Στάλιν. Θα πρέπει να δώσουμε κάτι, όμως η ακριβής ποσότητα θα πρέπει να υπολογιστεί. Δεν μπορούμε να δώσουμε 4 δις.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνει την αεροπορία. Προτίθενται να πληρώσουν τοις μετρητοίς για την αεροπορία.

Στάλιν. Το ζήτημα εδώ δεν είναι το χρηματικό ποσό, αλλά το αν θα είμαστε σε θέση να παράγουμε τόσο εξοπλισμό. Όλα αυτά θα πρέπει να οριστούν συγκεκριμένα, κάτι που θα πάρει περίπου δύο μήνες.

Ο Τσου Εν Λάι στρέφεται στο ερώτημα των ειδικών. Λέει ότι αρχής γενομένης από το 1953, η Κίνα θα χρειαστεί νέους εμπειρογνώμονες στους ακόλουθους τομείς: οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα: 190 άτομα, στρατός: 417 άτομα, καθηγητές ιατρικής και άλλοι: 140 άτομα. Επιπλέον, θα χρειαστούν εμπειρογνώμονες για την αμυντική βιομηχανία, αν και αυτό το ζήτημα ακόμα μελετάται.

Στάλιν. Αυτό θα πρέπει να εξεταστεί: τι εμπειρογνώμονες, σε ποιους τομείς και με ποια προφίλ. Θα στείλουμε κάποιους, αν και είναι δύσκολο να πούμε πόσους.

Έχετε βρει τους σοβιετικούς εμπειρογνώμονες που τώρα εργάζονται στην Κίνα χρήσιμους;

«Με τη βοήθεια της ΕΣΣΔ θα πετύχουμε την εκβιομηχάνιση. Βήμα βήμα!». Αφίσα του 1953 (πηγή)

Ο Τσου Εν Λάι απαντά πως είναι πράγματι πολύ χρήσιμοι.

Ρωτά αν ο σ. Στάλιν έχει να κάνει κάποιες παρατηρήσεις για την προσφάτως υποβληθείσα έκθεση.

Στάλιν. Η εντύπωσή μου είναι θετική. Η Κίνα μεγαλώνει. Η Κίνα πρέπει να γίνει η ναυαρχίδα της Ασίας. Και πρέπει, με τη σειρά της, να αποστέλλει σε άλλες χώρες εμπειρογνώμονες.

Ο Τσου Εν Λάι σημειώνει ότι η έκθεση περιέχει μια υποσημείωση, η οποία αναφέρει ότι σε περίπτωση τερματισμού του πολέμου, θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε έναν στρατό με 3.200 χιλιάδες ανθρώπους, με 102 μεραρχίες.

Στάλιν. Αυτό είναι καλό. Όμως αυτό είναι το μίνιμουμ. Η Κίνα πρέπει να είναι καλά εξοπλισμένη, ειδικά στην αεροπορία και το πολεμικό ναυτικό.

Τσου Εν Λάι. Σχεδιάζουμε να έχουμε 150 συντάγματα αεροπορίας με 13.000 ιπτάμενο προσωπικό.

Στάλιν. Και αυτό είναι εξαιρετικά λίγο. Πρέπει να προσθέσετε μερικούς. Πρέπει να έχετε 200 συντάγματα αεροπορίας.

Τσου Εν Λάι. Τότε θα χρειαστεί να αυξήσουμε τον αριθμό του ιπτάμενου προσωπικού.

Στάλιν. Αυτό είναι σωστό. Θα πρέπει πιθανόν να στραφείτε στις μεραρχίες 3 συνταγμάτων. Αυτό είναι πιο οικονομικό- λιγότερο επιτελείο μεραρχιών.

Ο Τσου Εν Λάι ρωτά αν χρειάζεται μια συγκεκριμένη αναλογία μεταξύ μαχητικών τζετ και αεροσκαφών με παλινδρομικό εμβολοφόρο κινητήρα.

Ο Στάλιν λέει ότι τα δεύτερα θα πρέπει σταδιακά να αποσυρθούν και να αντικατασταθούν από τζετ. Τα μαχητικά τζετ έχουν ταχύτητα 800 χλιμ. Οι πιλότοι θα πρέπει να εκπαιδεύτονται στα αεροσκάφη με παλινδρομικό κινητήρα και έπειτα να μετακινούνται στα τζετ. Τα αεροσκάφη με παλινδρομικό κινητήρα θα πρέπει να αποσυρθούν πλήρως εντός των δύο επόμενων ετών. Θα σας δώσουμε νέα μαχητικά με ταχύτητες 1.000-1.100 χλμ/ώρα. Δεν πρέπει να μείνετε πίσω σε αυτό το ζήτημα.

Ο Τσου Εν λάι θέτει το ζήτημα της παροχής στη Κίνα τεχνικών εγχειριδίων για την κατασκευή των ακόλουθων όπλων: ολμοβόλων 122 χιλ., πολυβόλων 37 χιλ. και πυροβόλων 67,2 χιλιοστών.

Ο Στάλιν λέει ότι τα σχεδιαγράμματα μπορούν να δοθούν.

Ο Τσου Εν Λάι ρωτά αν θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν τη δημιουργία εργοστασίων κατασκευής τανκ ή να φτιάξουυν πρώτα εργοστάσια αυτοκινήτων και τρακτές και έπειτα να τα μετατρέψουν για παραγωγή τανκ.

Ο Στάλιν απαντά ότι ένα είδος εργοστασίου κατασκευής τανκ θα πρέπει να δημιουργηθεί. Ένα τέτοιο εργοστάσιο θα μπορεί βαθμιαία να επεκτείνεται. Αναφορικά με τα εργοστάσια αυτοκινήτων, σίγουρα θα χρειαστείτε περισσότερα από αυτά.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι θα αναδιατυπώσουν το 5ετές Πλάνο και θα ζητήσουν τη βοήθειά μας: τα επανασυγγραμμένα υλικά θα υποβληθούν στο σ. Μολότοφ.

«Πάντα μαζί!» Αφίσα για τη σινοσοβιετική φιλία

Ο Στάλιν συμβουλεύει να οριστεί το γενικό ποσοστό ανάπτυξης στο 15% και στο 20% για τα ετήσια πλάνα. Σημειώνει ότι αυτό θα ήαν ένα πλάνο με περιθώριο απόκλισης. Επισημαίνει τη σημασία του να δοθεί στους εργάτες ένα σύνθημα για την υπερεκπλήρωση του πλάνου. Ένα τέτοιο πλάνο μπορεί να υπερκαλυφθεί. Λέει ότι έτσι ακριβώς είναι που συντάσσουμε τα πλάνα μας, με ένα ορισμένο ποσοστό απόκλισης, καθώς υπάρχει μια πιθανότητα δυσμενών περιστάσεων. Δεν μπορείς να σχεδιάζεις για τα πάντα.

Ο Στάλιν εκφράζει το ενδιαφέρον του για την παραγωγή ναρκών θαλάσσης στη ΛΔΚ.

Ο Τσου Εν Λάι απαντά ότι καταρτίζονται σχέδια για τη δημιουργία εργοστασίου κατασκευής ναρκών θαλάσσης.

Ο Στάλιν τονίζει τη σημασία της άμυνας των κινέζικων λιμανιών.

Ρωτά για την κατάσταση στο Μακάο.

Ο Τσου Εν Λάι απαντά ότι το Μακάο συνεχίζει, όπως πριν, να βρίσκεται στα χέρια της Πορτογαλίας.

Ο Στάλιν λέει ότι αυτό το απόβρσμα που έχει τοποθετήσει εαυτόν ακριβώς στην είδοσο της Κίνας θα πρέπει να εκδιωχθεί.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι στις σχέσεις τους με τις νοτιοασιατικές χώρες διατηρούν μια στρατηγική άσκησης ειρηνικής επιρροής χωρίς να αποστέλουν ένοπλες δυνάμεις. Επικαλείται το παράδειγμα της Μπούρμα, όπου η ΛΔΚ προσπαθεί να επηρεάσει την κυβέρνησή της με ειρηνικά μέσα. Το ίδιο και για το Θιβέτ. Ρωτά αν αυτό είναι μια καλή στρατηγική.

Στάλιν. Το Θιβέτ είναι τμήμα της Κίνας. Θα πρέπει να αναπτυχθούν κινεζικά στρατεύματα εκεί. Αναφορικά με τη Μπούρμα, θα πρέπει να προχωράτε προσεκτικά.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι η βιρμανέζικη κυβέρνηση αποκρύπτει την πραγματική της θέση αναφορικά με την Κίνα, όμως, στην πραγματικότητα, ασκεί μια αντικινεζική πολιτική, προσανατολιζόμενη προς την Αμερική και τη Βρετανία.

Στάλιν. Θα ήταν καλό αν υπήρχε μια φιλική προς την Κίνα κυβέρνηση στη Μπούρμα. Υπάρχουν αρκετά καθάρματα στη βιρμανέζικη κυβέρνηση, οι οποίοι παριστάνουν τις εξέχουσες πολιτικές προσωπικότητες.

Η Ανεξάρτητη Μεραρχία της 18ης Στρατιάς του κινεζικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού κατευθύνεται στο Θιβέτ το 1951. (πηγή)

Ο Τσου Εν Λάι εξηγεί ότι κινεζικά στρατεύματα αναπτύχθηκαν στο Θιβέτ πέρσι και τώρα βρίσκονται στα σύνορα με την Ινδία. Το ζήτημα του αν θα πρέπει να υπάρχουν κινέζικα στρατεύματα στο Θιβέτ είναι συζητήσιμο.

Τονίζει ότι η διατήρηση της επικοινωνίας με το Θιβέτ είναι δύσκολη. Για την επικοινωνία με τη Λάσσα χρειάζονται τετρακινητήρια αεροπλάνα, εξοπλισμένα με δεξαμενές οξυγόνου και συσκευές αποπάγωσης. Δεν θα μπορούσε η Σοβιετική Ένωση να παρέχει τέτοια αεροπλάνα; Τα δικινητήρια αεροπλάνα μπορούν να πάνε μέχρι τα 3/5 της διαδρομής, όμως αυτό είναι εφ’ όσον πάνε.

Ο Στάλιν απαντά ότι η Σοβιετική Ένωση μπορεί να βοηθήσει σε αυτό.

Τσου Εν Λάι. Σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούσε η Κίνα να ζητήσει 20 τετρακινητήρια αεροπλάνα από την ΕΣΣΔ;

Ο Στάλιν απαντά ότι πρώτα θα δώσουμε 10 και έπειτα άλλα 10.

Τονίζει τη σημασία της κατασκευής δρόμου προς το Θιβέτ.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι τέτοιος δρόμος κατασκευάζεται, όμως η κατσακευή του θα πάρει όλο τον επόμενο χρόνο και μέρος του 1954.

Ο Στάλιν επισημαίνει ότι χωρίς έναν δρόμο είναι δύσκολη η διατήρηση της απαραίτητης τάξης στο Θιβέτ. Οι Θιβετιανοί Λάμα ξεπουλιούνται στον οποιονδήποτε: Αμερική, Βρετανία, Ινδία, οποιονδήποτε πληρώσει τα περισσότερα.

Ο Τσου Εν Λάι λέει ότι, πράγματι, οι Λάμα είναι εχθρικοί. Αυτό το χρόνο (Φλεβάρη, Μάρτη, Απρίλη) σχεδίαζαν μια εξέγερση, όμως η Κινεζική Λαϊκή Κυβέρνηση ήταν σε θέση να καταστείλει τους στασιαστές.

Επισημαίνει ότι ως αποτέλεσμα αυτού, ο αδελφός του Δαλάι Λάμα έφυγε στο εξωτερικό.

Ο Στάλιν λέει ότι ένας δρόμος στο Θιβέτ θα πρέπει να κατασκευαστεί και ότι είναι ουσιαστική η διατήρηση κινεζικών στρατευμάτων εκεί.

Στο τέλος της συζήτησης κανονίστηκε μια συνάντηση για τις 4 Σεπτέμβρη, στις 9 μ.μ.

Καταγράφηκε από τους Α. Βισίνσκι

[υπογραφή]

Ν. Φεντορένκο

[υπογραφή]

Tagged: σχέσεις ΕΣΣΔ - Κίνας, Α. Ι. Βισίνκι, Δαλάι Λάμα, Καγκάνοβιτς, Κινέζικοι Σιδηρόδρομοι Chungchun (KchZhD), ΛΑΣ Κίνας, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, Λι Φου Τσουν, Μπέρια, Μπουλγκάνιν, Μαλένκοφ, Μαο Τσε Τουνγκ, Μικογιάν, Μολότοφ, Πάβελ Νικολάεβιτς Κουμίκιν, Στάλιν, Σι Ζε, Σου Γιου, Τσεν Γιουν, Τσου Εν Λάι, Φεντορένκο, Χο Τσι Μινχ